INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Józef Komorowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1967-1968 w XIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Komorowski Józef (1791–1827), ziemianin, deputowany na sejm Król. Kongres., działacz opozycji kaliskiej. Syn Franciszka i Honoraty z Zielonackich. Jako młody chłopiec uczestniczył w kampanii napoleońskiej w szeregach pospolitego ruszenia ziemi sieradzkiej, zwołanego w końcu r. 1806. Brał udział w kampanii 1807 r. (prawdopodobnie w stopniu starszego sierżanta III Legii uczestniczył w kampanii wiosennej w Prusach). Po pokoju tylżyckim kontynuował w Getyndze studia wyższe, przerwane służbą wojskową. Następnie zwiedził Niemcy, Włochy i Francję. Po powrocie do kraju osiadł w woj. kaliskim, w odziedziczonym po ojcu Poniatowie, zajmując się gospodarstwem i sprawami publicznymi. K. należał do postępowej grupy ziemian kaliskich, którzy, skupiając się wokół Tow. Czytelniczego założonego w r. 1820, bronili autonomii i konstytucji Król. Kongres. K., jako deputowany z okręgu kaliskiego i wareckiego, brał udział w sejmie 1820 r., popierając wystąpienia Niemojowskich. W l. 1820–2 był członkiem Rady Obywatelskiej woj. kaliskiego, która za swe opozycyjne stanowisko została rozwiązana w lipcu 1822 r.

Bardziej samodzielną rolę odegrał K. na sejmie 1825 r. Przed rozpoczęciem obrad sejmowych miał być świadkiem aresztowania W. Niemojowskiego, zatrzymanego z rozkazu w. księcia Konstantego w Warszawie na rogatce w chwili przybycia na sejm. W toku obrad K. porozumiewał się listownie z aresztowanym. Zaraz na pierwszej sesji sejmu K. złożył do laski marszałkowskiej pismo W. Niemojowskiego z protestem i – mimo sprzeciwu marszałka – domagał się jego odczytania, wykazując gwałt popełniony na osobie posła. W rezultacie tego zajścia cesarz Aleksander I polecił Stefanowi Grabowskiemu, ministrowi sekretarzowi stanu, oznajmić K-emu swą niełaskę i zakazać mu dalszych opozycyjnych wystąpień. Zażądał również przekazania sobie odpowiedzi K-ego. K. – wg pozostawionej przez siebie relacji – stwierdził, że postępował zgodnie ze swym sumieniem i honorem. Nie jest też w stanie zapobiec, aby posłowie nie spełniali w przyszłości tego, «co im przeświadczenie dyktować będzie». Na skutek jednak ścisłego nadzoru, jaki rozciągnięto nad K-m, utrudniając mu porozumienie z posłami, oraz represji zastosowanych wobec innych Kaliszan K. pozostawał w swych dalszych wystąpieniach niemal osamotniony. Mimo to usiłował propagować liberalne zasady i zwalczać posunięcia reakcji. W swych przemówieniach piętnował niekonstytucyjne posunięcia rządu, przedstawił zasady polityczne opozycji kaliskiej. Złożył petycję o przywrócenie Rady Wojewódzkiej Kaliskiej, o pełne respektowanie podstawowych praw, gwarantujących wolność osobistą, i petycję przeciw monopolom (zamierzał nawet zaskarżyć Ksawerego Lubeckiego o niekonstytucyjne zarządzenia). Niezrażony niepowodzeniami, nie zrezygnował K. z dalszej walki. Ponieważ w r. 1826 wygasał jego mandat deputowanego, zaczął w początkach 1827 r. ubiegać się na sejmikach o zapewnienie ponownego wyboru do reprezentacji sejmowej. Był do ostatka „gorliwym praw obrońcą”, jak powiedział o nim B. Niemojowski. Po krótkiej chorobie zmarł w Poniatowie 18 II 1827 r., pozostawiając niedawno poślubioną żonę Dezyderię, siostrę Adama Gurowskiego, znanego później działacza emigracyjnego. Komorowska odznaczała się nieprzeciętną urodą i była w środowisku warszawskim – jak wspomina A. E. Koźmian – «wśród pięknych najpiękniejsza». Zmarła młodo, wkrótce po śmierci męża. Komorowscy potomstwa nie zostawili.

 

Portrety K-ego i jego żony w kościele paraf. w Goszczanowie w pow. tureckim woj. poznańskiego; Podob. w: Katalog zabytków sztuki w Polsce, W. 1959 V z. 26 fig. 32, 34; – Boniecki; – Kraushar A., Kaliszanie Niemojowscy, Echa przeszłości, W. 1917 s. 91; Przelaskowski R., Sejm warszawski roku 1825, W. 1929; Więckowska H., Opozycja liberalna w Królestwie Kongresowym, W. 1923; – Dziennik posiedzeń Izby Poselskiej… 1820 r., W. 1820 cz. 2 s. 7, 58; Kaczkowski S., Pamiętniki z urzędowania mojego w Izbie Poselskiej…, w: Dzieła, Kr. 1883 II 135–6, 145–6, 267–8; Korespondencja ks. Józefa Poniatowskiego z Francją, P. 1921 I 110; Koźmian A. E., Wspomnienia, P. 1867 I 357; Koźmian K., Pamiętniki, Kr. 1865 III 46, 84; [Morawski T.] T. M., Moje przygody, Kr. 1873 s. 27–32; [Niemojowski B.] B. N., „Gaz. Pol.” 1827 nr 57; – Nowy Kalendarzyk Polit. na 1821, W. s. 210; toż, na 1822 s. 208; toż na 1823 s. 97; – Arch. Państw. w P.: Parafia katol. Goszczanów, sygn. 36 k. 54; B. Czart.: rkp. 3810–3811 (Pamiętniki Leona Dembowskiego).

Maria Manteufflowa

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jędrzej Śniadecki

1768-11-30 - 1839-05-11
chemik
 

Andrzej Tomasz Towiański

1799-01-01 - 1878-05-13
filozof
 

Marcin Zaleski

1796 - 1877-09-16
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.