Podhalicz (Nałęcz-Podhalicz) Józef Piotr, pseud. i krypt.: I. Ryon, J. P. (1899–po 1939), poeta, redaktor. Ur. 26 XI we Lwowie, był synem Jana i Marii Magdaleny z Lewickich. Ukończył gimnazjum. Służył w 6 p. piechoty w Legionach. Był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, brał udział w walkach polsko-ukraińskich o Lwów; WP opuścił w stopniu porucznika rezerwy. Po pierwszej wojnie światowej pracował w Min. Spraw Wojskowych. W r. 1928 założył dwutygodnik „Głos Literacki” (jako wydawcy figurowali P. i J. Kabas), który ukazywał się do r. 1930. Pismo to początkowo było blisko związane z grupą poetycką «Kwadryga», której członkowie publikowali wiele utworów (m. in. Stanisław Ciesielczuk, Stefan Flukowski, Aleksander Maliszewski, Lucjan Szenwald i Andrzej Wolica). „Głos Literacki” propagował – za «Kwadrygą» – koncepcję literatury społecznej, wiele miejsca poświęcał też problematyce literatury proletariackiej. Po nieporozumieniach i zerwaniu współpracy z pismem przez większość pisarzy «Kwadrygi» P. nawiązał bliskie kontakty z poetami awangardy krakowskiej (Jan Brzękowski, Tadeusz Peiper, Julian Przyboś). W ostatniej fazie pismo korzystało ze współpracy grupy «Kadra» (Ludwik Fryde, Antoni Madej, Jan Szczawiej i Wiesław Wernic). Trudności redakcyjne i finansowe spowodowały upadek pisma. P. zamierzał także wydanie almanachu literackiego oraz francuskiej wersji „Głosu Literackiego” o charakterze miesięcznika pt. „La Voix Littéraire”, ale plany te nie zostały zrealizowane. P. ogłosił tylko jeden zbiór wierszy pt. Jesień (W. 1926). Utwory tu zawarte pozostawały w kręgu oddziaływania poezji modernistycznej, zwłaszcza Leopolda Staffa. Niektóre wiersze P-a nacechowane są postawą kontemplacyjną i zbliżają się do poetyckiej modlitwy, inne natomiast nawiązują do przeżyć wyniesionych z pierwszej wojny światowej. W Plebeuszu pojawiła się zapowiedź nowego bohatera, ale przedstawiony on został na sposób bliższy poezji pozytywistycznej, natomiast w utworze pt. Miasto P. próbował zbliżyć się do urbanizmu, jaki uprawiali poeci «Skamandra». Późniejsze wiersze P-a, drukowane w „Głosie Literackim”, pozostawały w zgodzie z postulatami sztuki uspołecznionej, zbliżały go do poetów «Kwadrygi». W r. 1929 zapowiadał P. druk tomu wierszy pt. Dymy (o okładkę dla niego zabiegał – bezskutecznie – u F. Légera), który się jednak nie ukazał.
W r. 1930 P. rozszedł się z żoną, poślubioną w r. 1928 w Przemyślu Kamilą z Piątkiewiczów, opuścił Warszawę i zamieszkał w Zakopanem, gdzie przebywał do r. 1935, następnie przeniósł się do Lwowa. Okoliczności jego śmierci nie są dokładnie znane. Wg jednej z wersji zginął on w Katyniu, wg innej – został zamordowany przez nacjonalistów ukraińskich w podziemiach kościoła Św. Elżbiety we Lwowie. Odznaczony był Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych.
P. pozostawił syna Andrzeja (ur. 1930), lekarza.
Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; – Kłak T., Czasopisma awangardy. Cz. I: 1919–1931, Wr. 1978; Piechal M., Poezja i coś więcej, Ł. 1975 s. 28–9; Rogoziński J., Mieszaniny poetycko-obyczajowe, „Literatura” 1977 nr 3; Stępień M., Ze stanowiska lewicy, Kr. 1974; – Moszyński P., Lista…, Londyn 1949; – IBL PAN: Kartoteka bibliograficzna; Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w W.: rkp. nr 876 (list J. Brzękowskiego do J. Przybosia z 7 V 1929), nr 996 t. 2 (listy P-a do J. Przybosia z 7 V 1929); – Informacje Aleksandra Maliszewskiego, Mariana Piechala, Bolesława Woszczyńskiego i Andrzeja Podhalicza.
Tadeusz Kłak