INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Karol Franciszek Stobiecki      Karol Sobiecki, wizerunek na podstawie zdjęcia.

Karol Franciszek Stobiecki  

 
 
1908-09-10 - 1970-03-07
 
Biogram został opublikowany w latach 2004-2005 w XLIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stobiecki Karol Franciszek Józef (1908–1970), malarz, prawnik.

Ur. 10 IX w Tarnopolu, był synem Zdzisława, lekarza wojskowego w randze pułkownika, i Marii z Petelenzów, miał młodszą siostrę Annę (ur. 1911), po mężu Kopczyńską.

Wychowany w rodzinie o tradycjach patriotycznych, interesował się S. dziejami Polski, szczególnie kulturą sarmacką, zwłaszcza na kresach wschodnich, dawnym uzbrojeniem, wojnami napoleońskimi i XIX-wiecznymi powstaniami. Szkołę powszechną, a następnie gimnazjum, ukończył w Tarnopolu; egzamin maturalny zdał w r. 1926. Już jako uczeń malował akwarele przedstawiające epizody z historii Polski: Fragmenty z bitwy pod Stoczkiem (1922), Atak husarii na janczarów (1923). Studiował na Wydz. Prawa UJK i równocześnie uczył się malarstwa w lwowskiej szkole Stanisława Kaczor-Batowskiego oraz w pracowniach Kazimierza Sichulskiego i Zygmunta Rozwadowskiego. Namalował wówczas m.in. Oddział jeźdźców w lesie (1929) i Polowanie (1930). Po ukończeniu w r. 1933 studiów prawniczych wrócił do Tarnopola i w l. 1934–7 pracował w Wydz. Rolnictwa i Reform Rolnych Urzędu Wojewódzkiego. W l. 1937–9 odbył aplikację w kancelarii notarialnej w Łańcucie. Jednocześnie malował i brał udział w wystawach artystycznych. Uprawiał akwarelę, gwasz, malarstwo olejne i rysunek. Kontynuował tradycję malarstwa realistycznego o tematyce historycznej, batalistycznej i rodzajowej, zwłaszcza twórczości Kaczor-Batowskiego i Rozwadowskiego, czerpał także inspirację z literatury polskiej (Potyczka ułana, 1937); niewiele malował pejzaży i portretów.

Po wybuchu drugiej wojny światowej, w r. 1939, przeniósł się S. do Lwowa; w czasie okupacji sowieckiej pracował tam w Muz. Historycznym i działał w kooperatywie «Artysta». Od r. 1941 mieszkał w Krośnie, utrzymując się z malowania. W tym okresie powstał m.in. obraz Złota jesień (1942). Po wyzwoleniu miasta spod okupacji niemieckiej, w r. 1944, podjął S. współpracę z Wydz. Kultury i Sztuki przy Starostwie; działał w miejscowym kole plastyków i organizował oddział Związku Zawodowego Artystów Plastyków. Współpracował też z malarzem Zdzisławem Truskolaskim przy wydaniu dwóch numerów pisma „Sztuka i Życie”. W marcu 1945 uczestniczył tamże w I Wystawie Malarskiej zorganizowanej przez ZPAP, a w czerwcu t.r. w Salonie Wiosennym (w salach Gimnazjum Tkackiego). W sierpniu opuścił Krosno i przeniósł się do Leszna. Był jednym z założycieli i przewodniczącym sekcji plastyków Tow. Miłośników Kultury im. Karola Kurpińskiego, a po jej przekształceniu w Stow. Plastyków Leszczyńskich – jego wiceprezesem i następnie prezesem. W r. 1946, kontynuując główne wątki swej twórczości, namalował Potyczkę i Ułanów w ataku. Ukończył kurs muzeologiczny w Krakowie, zorganizowany przez Zarząd Związku Muzeów w Polsce i opiekował się zbiorami planowanego Muz. Regionalnego w Lesznie. T.r. wystawiał w Lesznie i Kaliszu. Do lutego 1947 pracował w Lesznie w spółdzielni «Rolnik», następnie (1 III – 31 X t.r.) kierował sekretariatem Komitetu Obchodów 400-lecia Nadania Praw Miejskich m. Lesznu. Na jubileusz ten namalował w l. 1946–7, przy współpracy malarza-amatora Leona Rozpendowskiego, wielkich rozmiarów panoramę Bitwa na Psim Polu. Obraz eksponowany w r. 1947 w Lesznie w oddzielnym baraku na Wystawie Rolniczo-Przemysłowej, został t.r. wyróżniony nagrodą Min. Kultury i Sztuki. Na polecenie marsz. Michała Żymierskiego panoramę zakupiło Tow. Przyjaciół Żołnierza i przekazało na Wystawę Ziem Odzyskanych we Wrocławiu, gdzie wystawiono ją w r. 1948 w osobnym pawilonie. Bitwę na Psim Polu oglądali m.in. uczestnicy odbywającego się tamże Kongresu Pokoju, wśród nich także P. Picasso; po zamknięciu wystawy panorama zaginęła. Od r. 1947 był S. członkiem ZPAP. Kierował (1 X t.r. – 30 VI 1948) Referatem Oświaty, Kultury i Sztuki w Zarządzie Miejskim Leszna. W r. 1948 wystawiał w Ostrowie Wpol.

Namalowanie Bitwy na Psim Polu stało się przełomem w życiu S-ego, który w r. 1948 przeniósł się do Wrocławia. Początkowo pracował tam w dziale propagandy wizualnej Zarządu Okręgu Tow. Przyjaciół Żołnierza (1 VII t.r. – 28 II 1950), następnie był instruktorem w Wydz. Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej (1950–61), kierownikiem-instruktorem Klubu Amatorów Plastyków (1959–63) oraz krótko adiunktem w Działach Wydawniczym i Oręża Muz. Śląskiego (1961). Był członkiem Tow. Archeologicznego (od r. 1956), prezesem Stow. Miłośników Dawnej Broni i Barwy (od t.r.) oraz przewodniczącym Tow. Przyjaciół Muz. Wojska przy Muz. Historycznym m. Wrocławia (od r. 1958). Na początku l. pięćdziesiątych włączył się w nurt malarstwa socrealistycznego, tworząc Dom wśród ruin, Stadninę Państwową – namalowaną wspólnie z Marią Dawską, Pejzaż z fabryką; malował także widoki miasta i jego okolic, m.in. Wrocław, pejzaż miejski, Widok na Odrę, Pejzaż z Obornik. Brał udział w Salonach Zimowych w Radomiu (1951–2, 1956) i wystawach ogólnopolskich w Warszawie (1953, 1959, 1961–3). W r. 1956 należał do założycieli wrocławskiej «Grupy 8» (zarejestrowanej w r. 1957), uprawiającej malarstwo realistyczne, która chciała dotrzeć ze sztuką do najszerszych kręgów odbiorców. Z «Grupą 8» wystawiał we Wrocławiu w Domu Oficera (w grudniu 1956) i Salonie Biura Wystaw Artystycznych (BWA, we wrześniu 1957), a następnie w Katowicach w Muz. Śląskim (1959), Jeleniej Górze, Kowarach, Zgorzelcu, Turowie (1962), Wałbrzychu, Kłodzku, Górze Śląskiej (1964) oraz ponownie we Wrocławiu w BWA (1961, 1963, 1965, 1967). Uczestniczył w ogólnopolskiej wystawie „Szlakiem Chopina” w Dusznikach Zdroju, I i III Wystawie Plastyki Ziem Nadodrzańskich, I Biennale Grafiki w Krakowie (1960), wystawach warszawskich: „Grafika Artystyczna i Rysunek w XV-lecie PRL” (1961), „Twórczość plastyczna w XX-leciu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” i „Wystawa Prehistorii i Archeologii” (obie 1964), oraz wrocławskiej „Malarstwo, Rzeźba, Grafika” (1967), a także ogólnopolskiej „25-lecie Ludowego Wojska Polskiego w twórczości plastycznej” (1968). Miał osiem wystaw indywidualnych: we Wrocławiu (1957, 1958, 1960, 1963 i 1965), Jaworze, Miliczu (1960) oraz objazdową z cyklu „Poznaj plastyków dolnośląskich” (1962–3). Niejednokrotnie wracał do przedwojennej tematyki swego malarstwa, m.in. w obrazach Ułan z końmi (1960) i Szarża (ok. r. 1960). W r. 1962 otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki. Od r. 1964 pracował jako dyrektor Państw. Ogniska Kultury Plastycznej we Wrocławiu. S. zmarł 7 III 1970 tamże, został pochowany 10 III na cmentarzu parafialnym przy ul. Odona Bujwida. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1968). Po jego śmierci TPSP i Muz. Śląskie zorganizowały w r. 1970 wystawę retrospektywną, prezentującą 141 jego prac, w tym wiele ilustracji do dzieł literackich.

W małżeństwie z Eleonorą z Bojanowskich, byłą więźniarką obozu Auschwitz-Birkenau, zawartym 13 III 1946 w Lesznie, miał S. dwie córki: Marię (ur. 1947), anglistkę, i Joannę (ur. 1956), bibliotekarza, zamężną Nitribitt.

Prace S-ego znajdują się m.in. we Wrocławiu w Muzeach Narodowym i Historycznym (szkic do panoramy Bitwa na Psim Polu) oraz Zakł. Narodowym im. Ossolińskich, a także w zbiorach prywatnych, w tym w posiadaniu rodziny.

 

Polska Sztuka Współczesna. Katalog zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Wr. 1983 s. 382; Sztuka Polska XX w. Katalog zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Wr. 2000 s. 560; – Karol Stobiecki 1908–1970. Wystawa malarstwa i rysunku, katalog, sierpień–wrzesień 1970, Wr. 1970; Wystawa plastyki Ziem Nadodrzańskich, Maj 1959, katalog, Wr. 1961; – Chowański A., Ostatnia panorama Rzeczpospolitej, „Odra” 1974 nr 5 s. 22–7; Geppert E., Uwagi o stronie plastycznej Wystawy Ziem Odzyskanych, „Przegl. Artyst.” 1948 nr 8–9; Halec J. M., Biogram Karola Stobieckiego (mszp. w posiadaniu autorki); Hermansdorfer M., Artyści Wrocławia 1945–1970, Wr. 1996 s. 13, 27, 33; Księga jubileuszowa Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy. Studia do dziejów dawnego uzbrojenia i ubioru wojskowego, Kr. 1997 cz. XI s. 204; Leśnicki Z., Panorama europejska jako fenomen kulturowy oraz historia ośmiu panoram polskich, W. 1999 s. 91–3; Pol. życie artyst. w l. 1945–1960; Rainczak K., W Salonie BWA, „Gaz. Robotn.” 1967 nr 273; Winkler K., Malarstwo i rzeźba na Wystawie Z.O., „Dzien. Liter.” 1948 nr 40 s. 4–5; Zelenay T., Polemicznie o ocenach wystawy «Grupy 8», „Słowo Pol.” 1957 nr 234; – „Gaz. Robotn.” 1956 nr 294, 1965 nr 351 dod. „Magazyn Tyg.”; „Nowe Sygnały” 1957 nr 38 s. 6; „Odra” 1961 nr 9, 1967 nr 10; „Słowo Pol.” 1963 nr 281, 1966 nr 282; „Sztuka i Życie. Dwutyg. Zw. Zawodowego Artystów Plastyków w Krośnie” 1945 nr 1–2; „Wieczór Wrocławia” 1975 nr 99 s. 5; – Muz. Narod. we Wr.: Życiorys S-ego; – Informacje córki S-ego, Joanny Nitribitt z Krynicy, Bogdana Góreckiego, Jerzego Zarawskiego oraz Janusza Halickiego z Wr.

Jolanta Laskownicka

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.