Rolewicz Kazimierz, pseud.: Kama, Ira, Oko, Mila, Olgierd, Zbyszek, Solski (1898–1986), oficer WP i Armii Krajowej. Ur. 18 I w Borysławiu, był synem Jana, pracownika kopalni nafty «Jadwiga» w Borysławiu, i Katarzyny z Dwulitów.
R. uczył się w gimnazjum w Samborze. Jako uczeń udzielał korepetycji utrzymując całą rodzinę po śmierci ojca w r. 1910. Bezpośrednio po maturze zdanej w r. 1916 został powołany do armii austriackiej i walczył na froncie włoskim; w t.r. otrzymał stopień podporucznika. W r. 1918 w drodze powrotnej do Polski był więziony przez pewien czas przez władze austriackie wraz z późniejszym dowódcą Armii Krajowej (AK), Tadeuszem Komorowskim. Po powrocie do Polski wstąpił do WP. W r. 1919 wziął udział w walkach z Ukraińcami o Lwów, m. in. był dowódcą obrony dworca kolejowego w Chyrowie, a następnie brał udział w wojnie polsko-radzieckiej na Wileńszczyźnie oraz w obronie Lwowa przed nacierającą armią konną S. Budionnego w r. 1920. Po zakończeniu wojny pozostał w stacjonującym w Przemyślu 38 p.p. do r. 1932, awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem od 1 VI 1919 i kapitana ze starszeństwem od 1 I 1931. Jednocześnie ze służbą wojskową odbywał studia handlowe oraz ukończył prawo, prawdopodobnie na Uniw. Lwow. W tym czasie działał również w harcerstwie w Przemyślu.
Z dn. 21 XII 1931 R. został przydzielony na sześć miesięcy do dyspozycji Min. Spraw Wewnętrznych, po czym z dn. 1 VIII 1932 został naczelnikiem wydziału bezpieczeństwa w Urzędzie Wojewódzkim (UW) w Nowogródku. Niedługo potem przeszedł na analogiczne stanowisko w UW w Brześciu nad Bugiem. Funkcję tę, również po zmianie nazwy wydziału na społeczno-polityczny, sprawował do wybuchu drugiej wojny światowej. Do pracy w administracji państwowej został ściągnięty przez swego dowódcę z 38 p.p., płk. Wacława Kostek-Biernackiego, przez krótki czas woj. nowogródzkiego, a następnie długoletniego woj. poleskiego.
Bezpośrednio po kampanii wrześniowej, jeszcze w r. 1939 R. włączył się do działalności konspiracyjnej w Krakowie u boku płk. T. Komorowskiego; wg niektórych źródeł został skierowany do Krakowa przez płk. Stefana Roweckiego, zaś zaprzysiężony tamże w grudniu 1939 przez T. Komorowskiego. Szczegóły jego pracy konspiracyjnej w tym początkowym okresie nie są znane, wiadomo jedynie, że od maja do sierpnia 1940 więziony był przez Niemców w więzieniu na Montelupich w Krakowie. Od r. 1940 (wg innych źródeł od r. 1941) był szefem Biura Informacji i Propagandy (BIP) Okręgu Związku Walki Zbrojnej–Armii Krajowej (ZWZ–AK) Kraków, wchodząc z tej racji w skład Komendy tego Okręgu. Jednocześnie wraz z Władysławem Kabacińskim (zob.) i Krystyną Pieradzką redagował ukazujące się od 14 III 1942 do 26 X 1944 główne pismo BIP Okręgu AK Kraków „Małopolski Biuletyn Informacyjny” i wydawał w urządzonej przez siebie drukarni pod Krakowem. Położył wiele zasług w rozwinięciu i postawieniu na wysokim poziomic propagandy AK na terenie tego Okręgu; wg opinii szefa BIP Komendy Głównej (KG) ZWZ–AK płk. Jana Rzepeckiego, Kraków obok Warszawy i Lwowa był czołowym ośrodkiem wydawniczym w kraju. Inny wybitny działacz BIP KG ZWZ–AK pisał o R-u: «zawsze pogodny, robił wrażenie człowieka nieśmiałego i mało dynamicznego. Były to jednak pozory, gdyż w rzeczywistości pod jego kierownictwem BIP krakowski należał bezspornie do jednego z najlepszych BIP okręgowych. … Ściśle przestrzegał zasad konspiracji, dzięki czemu stosunkowo niewielkie były straty BIP pod okupacją niemiecką» (T. Żenczykowski). Bardzo dobrze zorganizował u siebie działalność «N» (propaganda dywersyjna w języku niemieckim). Rozkazem dowódcy AK L. 65/BP z dn. 11 XI 1942 został awansowany do stopnia majora służby stałej. Jako kamuflaż działalności konspiracyjnej R. prowadził wraz z Edwardem Heilem, swoim zastępcą w BIP i jednocześnie komendantem Krakowskiej Chorągwi Szarych Szeregów, gospodarstwo rolne pod Krakowem.
Po wyzwoleniu R. nadal działał w konspiracyjnych strukturach, będąc wg niektórych źródeł szefem sztabu (bądź zastępcą szefa sztabu) ostatniego komendanta Okręgu Kraków, płk. Przemysława Nakoniecznikoff-Klukowskiego, wg innych zaś objął kierownictwo krakowskiej konspiracji po jego aresztowaniu przez władze bezpieczeństwa 20 IV 1945. Sam R. został aresztowany w czerwcu 1945, ale nie rozpoznany wyszedł z więzienia w październiku t.r., po czym włączył się do działalności w powstałej 2 IX 1945 organizacji Wolność i Niezawisłość (WiN). Został wiceprezesem powstałego na przełomie 1945 i 1946 r. II Zarządu Głównego WiN, którego prezesem był płk Franciszek Niepokólczycki. W lipcu 1946 R. został przez tego ostatniego wraz z Józefem Maciołkiem i Stefanem Rostworowskim wysłany jako emisariusz WiN na Zachód i przez Belgię dotarł do Paryża. Gdy w końcu 1946 powstała Delegatura WiN za granicą, został zastępcą jej szefa, J. Maciołka. W WiN używał pseudonimów Zbyszek, Solski, zaś od chwili przyjazdu na Zachód stale posługiwał się już nazwiskiem Zbigniew Solski. Do stopnia podpułkownika bądź pułkownika został awansowany w strukturze Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj lub zweryfikowany w tym stopniu na emigracji.
We Francji, gdzie R. się osiedlił, był organizatorem i wieloletnim działaczem Międzynarodowego Ośrodka Wolnych Związków na Uchodźstwie. Zbliżył się do emigracyjnej Polskiej Partii Socjalistycznej oraz rozpoczął pracę w socjalistycznej centrali związkowej Force Ouvrière, w której zajmując się sprawami polskimi, pracował już do końca życia. Był również działaczem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów we Francji, oraz wiceprezesem Koła AK we Francji. Był też jednym ze sponsorów książki Stanisława Kluza pt. „W potrzasku dziejowym. WIN na szlaku AK”. R. zmarł 9 II 1986 w Paryżu i został pochowany na cmentarzu w Thiais. Był odznaczony m. in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1928) i Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1945).
Na krótko przed śmiercią R. zawarł małżeństwo z Zofią Kaczkowską; potomstwa nie zostawił.
Fot. w Mater. Red PSB; – Rocznik Oficerski, W. 1923, 1924, 1928, 1932; „Dziennik Personalny MSWojsk.” 1921 nr 15 s. 775, 1928 nr 15 s. 419, 1929 nr 15 s. 294, 1929 nr 20 s. 423, 1932 nr 6 s. 252, nr 12 s. 396; – Bog. A., Pogrzeb ppłk. Kazimierza Solskiego, „Tydzień Pol.” (Londyn) 1986 nr 11 (tu zbitka prawdziwego imienia i przybranego nazwiska); Jarowiecki J., Konspiracyjna prasa w Krakowie w latach okupacji hitlerowskiej 1939–1945, Kr. 1980; Kluz S., W potrzasku dziejowym. WIN na szlaku AK, Londyn 1978; Mazur G., Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939–1945, W. 1987 (fot.); Rawicz J., Diabeł przegrany, W. 1976; – Dziennik Urzędowy Min. Spraw Wewnętrznych 1932 nr 14 s. 467; Proces krakowski, Niepokólczycki, Mierzwa i inni przed sądem Rzeczypospolitej, W. 1948 s. 10, 220, 223; Rocznik Polityczny i Gospodarczy, W. 1933 s. 168, W. 1934 s. 89, W. 1935 s. 82, W. 1937 s. 89, W. 1938 s. 161, W. 1939 s. 162; – Arch. Wojsk. Inst. Hist. w W.: sygn. III/21/12 k. 39, 91; CA KC PZPR: sygn. 203/II–1 k. 34–40; CAW: Karta informacyjna o R-u (tu r. ur. 1899, miejsce ur.); – Informacje: siostry, Marii Rozińskiej, żony, Zofii Kaczkowskiej oraz Leszka Wasylkowskiego, Janiny Oszast, Marii Kabacińskiej-Frančić, Romana Heila, Tadeusza Żenczykowskiego i Andrzeja Pomiana (Bohdana Sałacińskiego).
Grzegorz Mazur