Szczukowski Krystyn (Krzczon) Mikołaj h. Gryf (zm. 1471), podkomorzy kamieniecki.
Być może był synem lub bratem Pawła (zob.).
Jako dworzanin króla Władysława III był z nim S. na Węgrzech, prawdopodobnie od r. 1440. Na jego dłuższy tam pobyt wskazuje zapis, uzyskany 8 III 1442, w którym król, z powodu utraty wcześniejszych dokumentów, potwierdził swe długi wobec niego w wysokości 400 grzywien za konie i 800 grzywien za służbę. Kolejny zapis 300 grzywien za dawniejsze służby, zwłaszcza na Węgrzech, S. otrzymał 3 II 1443; wynika z tego, że mógł służyć na dworze jeszcze przed wyprawą węgierską. Wszystkie sumy były zapisane na podolskich królewszczyznach: zamku Bakota z wsiami Teremce (Poteremcze), Durniakowce (Burnakowcze), Borsukowce, Bułhakowce i Olchowiec. Możliwe, że S. pozostał przy królu do klęski warneńskiej, bowiem 13 XI 1444 sąd grodzki we Lwowie, zobowiązując Mikołaja Wilczka z Glinian do stawienia S-ego jako jego zachodźcy (poręczyciela) w sporze z Paszkiem ze Lwowa o wartego 3 grzywny konia, przedłużył termin jego stawiennictwa początkowo o sześć tygodni, a następnie o kolejne sześć, być może mając informacje o jego pobycie na Węgrzech. S. nie pojawił się jednak w końcowym terminie i 6 II 1445 Wilczek przegrał proces, tracąc konia. Następne informacje o S-m pochodzą dopiero z r. 1466; był on wówczas obecny na zjeździe w Piotrkowie 30 III t.r. Podkomorzym kamienieckim został mianowany najpewniej przed majem 1466 i z tej racji występował wśród gwarantów drugiego pokoju toruńskiego; jednak jako podkomorzy wzmiankowany był po raz pierwszy 24 VIII 1467. Uczestniczył w zjazdach w Nowym Korczynie 19 XII 1468 (nazwany Mikołajem) i Piotrkowie 21 XI 1470. Jako asesor brał udział (7–15 III 1469) w rokach nadwornych we Lwowie (mylnie odnotowany pod imieniem Paweł) i sądzie ziemskim kamienieckim 14 XII 1470. Ostatni raz jako podkomorzy kamieniecki wystąpił 7 VI 1471.
Za zasługi otrzymał S. od króla Kazimierza Jagiellończyka dalsze zapisy na dobrach podolskich: w r. 1466 na wsi Uszyca 20 grzywien, a w r.n. na wsiach Psiec i Kamienna Kucza 20 grzywien. W r. 1468 Kazimierz Jagiellończyk przeniósł zapis 100 grzywien ze wsi Petlikowce i Nowosiedlce na wsie Subocz i Jeremikowce we włości bakockiej. W lustracji królewszczyzn podolskich z r. 1469 figurował S. jako tenutariusz zamku Bakota oraz wsi Borsukowce, Bułhakowce i Olchowiec (z obowiązkiem zamieszkiwania w tych dobrach), a także wsi Uszyca; był też dożywotnim posiadaczem przewozu na Dniestrze, a wraz z Domaratkiem Furmanowskim oraz Dorotą i Piotrem Spikłoskimi – właścicielem wsi Czemierzowce (Czemerowce), Balina, Zalesie i Liszowce z obowiązkiem służby z jedną kopią i osobistej rezydencji. Miał też szereg zapisów na wsiach królewskich: Sowoluskowce, Psiec i Kamienna Kucza. W r. 1470 król zapisał mu 30 grzywien na Michałkowicach. W dzierżawie posiadał S. również Kobakowce, Werbkę i Studzienicę, odziedziczone przez jego córkę. Zmarł w r. 1471.
Żona S-ego nie jest znana. Jego córką była Zofia (zm. przed 1550), żona Stanisława Dombrowskiego, dziedzicząca m.in. jedną czwartą Bakoty i Werbki oraz części w Podteremczu, Studzienicy, Kobakowcach, Suboczu i Teremkowcach. Być może druga, nieznana z imienia córka S-ego wniosła inną część dóbr do rodziny Jana Wilkowskiego h. Pobóg, chorążego kamienieckiego, który w l. 1524–8 był notowany jako dziedzic Czemierzowic. Trudno ustalić powiązania S-ego z Pawłem Marcem h. Doliwa (zm. przed 6 I 1494), dziedzicem Czemierzowic i Niżniowa, występującym od r. 1475, podstolim kamienieckim w l. 1478–92. Mógł on być synem S-ego (wtedy przynależność rodowa obu wymagałaby rewizji) lub jego zięciem, owdowiałym przed r. 1478, kiedy jego żoną była już Anna, córka woj. podolskiego Andrzeja Fredry, wdowa po Feliksie z Kutyszcz.
Boniecki, XIII 286; Urzędnicy, III/3; – Gąsiorowski A., Polscy gwaranci traktatów z Krzyżakami XIV–XV wieku, „Komunikaty Mazur.-Warmińskie” 1971 nr 2–3 s. 263, nr 86; Grzegorz M., Analiza dyplomatyczno-sfragistyczna dokumentów traktatu toruńskiego 1466 r., Tor. 1970 dod. s. 215; Pułaski K., Stare osady w ziemi kamienieckiej i dziedziczące w nich rody podolskiej szlachty historycznej, w: tenże, Szkice i poszukiwania historyczne, S. III, Kr. 1906 s. 92–3, 133, 138; – Akta grodz. i ziem., VI, XII, XIV, XV, XVII–XIX; Bona regalia onerata in terris Russiae etc. Lustratio 1469 r., Wyd. A. Jabłonowski, w: Źródła Dziej., XVIII 54–5; Zbiór dok. mpol., VIII nr 2357, 2448; – AGAD: Metryka Lit., IV B 17 k. 31–2, 59–62.
Anna Sochacka