INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Maciej Sobolewski h. Ślepowron  

 
 
1781 - 1809
Biogram został opublikowany w latach 1999-2000 w XXXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sobolewski Maciej h. Ślepowron (1781–1809), pułkownik wojsk napoleońskich, uczestnik kampanii 1807 r. i wojny w Hiszpanii 1809 r. Był synem Walentego, kaszt. czerskiego (zob.), i Kunegundy z Nowickich, bratem Ignacego sekretarza Rady Stanu Ks. Warsz. i sekretarza stanu Król. Pol. (zob.).

Brak informacji o młodości S-ego, wiadomo jedynie, że otrzymał staranne wykształcenie. W r. 1807 wstąpił do wojska i otrzymał przydział do formowanej pod dowództwem gen. Józefa Zajączka Legii Północnej. Wziął udział w oblężeniu Kołobrzegu i wspólnych z korpusem marszałka F. Lefebvre’a działaniach na Pomorzu (m.in. zdobywaniu Tczewa 23 II i pod Wrzeszczem na początku marca t.r.). Podczas reorganizacji Legii Północnej, dokonanej w trakcie oblężenia Gdańska, powierzono mu dowództwo jednego z dwóch pułków Legii, z czym wiązał się awans na pułkownika w kwietniu 1807. W związku z reorganizacją pułków pieszych Ks. Warsz. i możliwością przeniesienia Legii Północnej na żołd francuski Komisja Rządząca 1 VI 1807 podjęła uchwałę o formowaniu czwartego pułku piechoty z nowo powołanych rekrutów z Kaliskiego, powierzając jego dowództwo S-emu. Po reorganizacji w poł. r. 1808 S. stanął na czele pułku, który znalazł się wówczas w składzie 2. Dyw. Kaliskiej, p.n. 7. P. Piechoty Ks. Warsz. (7. pp); stąd zapewne pojawiające się rozbieżności co do daty objęcia przez niego dowództwa pułku (wg R. Bieleckiego w r. 1807, wg innych autorów w r. 1808). Po podpisaniu konwencji bajońskiej 7. pp znalazł się wśród wybranych przez dowódcę III Korpusu marszałka L. Davouta trzech p. piechoty Ks. Warsz., które przeniesione zostały na żołd francuski i skierowane do tłumienia powstania w Hiszpanii. Pułk S-ego opuścił Kalisz 1 VIII 1808 i dotarł z końcem sierpnia do Francji. Przez wrzesień i październik t.r. stacjonował w Sedanie, gdzie uzupełniano braki w sprzęcie i umundurowaniu. W listopadzie zakłady polskich p. piechoty stacjonowały w Bordeaux, a 23 XI zaprezentowały się w Bajonnie Napoleonowi przed wyruszeniem do walki.

Po przekroczeniu granicy hiszpańskiej polskie pułki włączono w skład 3. Dyw. gen. C. Valence (wg T. Ostrowskiego gen. C. Verle), działającej w ramach dowodzonego przez marszałka Lefebvre’a IV Korpusu Wielkiej Armii, dywizja ta odtąd była nazywana polską. Od poł. grudnia 1808 pułk S-ego, maszerując z okolic Madrytu w kierunku pasma Estramadury, przez Alcola i Navalmoral, dotarł 24 XII do Almaraz. Początkowo na garnizon przeznaczono Polakom Toledo, później kolejne miasta w prowincji la Mancha. W marcu 1809 pułk S-ego nadal w składzie IV Korpusu, ale już pod dowództwem gen. B. Sebastianiego otrzymał rozkaz wkroczenia do wyższej Estramadury. S. atakując pod Almaras na czele polskiej dywizji powstańcze oddziały pod wodzą gen. G.-G. Cuesta, poprowadził atak na most i zająwszy pozycje Hiszpanów, zdobył armaty i wziął jeńców. Dn. 27 III walczył pod Ciudad Real. Dn. 23 VII t.r. dywizja polska otrzymała rozkaz kontynuowania marszu w kierunku Talavera-de-la-Renya, wtedy też podzielono ją na dwie brygady; S. znalazł się w brygadzie złożonej z 1. baonu 7. pp i 4. pp. Odznaczyła się ona w wygranej przez Francuzów bitwie pod Talavera (27 VII). Następnie uczestniczyła w bitwie pod Toledo (9 VIII).

Wg relacji pamiętnikarskich S. poległ 11 VIII 1809 w bitwie pod Almonacid. Otrzymał wówczas śmiertelny postrzał, prowadząc szturm na górę zamkową nad tą wsią. Antoni Sułkowski twierdził w swej korespondencji, że S. «kierowany przez Potockiego [Feliksa], to znów przeze mnie» był «jednym z takich charakterów, które można nazwać zerem», a jego pułk «niezdyscyplinowany, bo on sam nie [był] dostatecznie pułkownikiem», ale jednocześnie przyznawał, że S. «miał wyborny charakter» i chwalił jego waleczność. Na braki w dyscyplinie pułku S-ego zwrócił również uwagę Józef Załuski, przytaczając anegdotę o zachowaniu jego podwładnych w Châtellerault. Śmierć S-ego przedstawił w r. 1810 w „Dumaniach żołnierza polskiego w starożytnym zamku Maurów nad Tagiem” Kantorbery Tymowski.

S. był żonaty, o potomstwie jego brak informacji.

 

Biographie Nouvelle Contemporaine ou Dictionnaire Historique et Raisonné…, Paris 1825 XIX 230 (krótki biogram); Dolgorukov P., Rossijskaja radoslovnaja kniga, S. Pet. 1856 5.3 s. 254–5; – Gembarzewski B., Rodowody pułków polskich…, W. 1925; Materiały do dziejów Komisji Rządzącej z r. 1807, Wyd. M. Rostworowski, Kr. 1918 I nr 140; Nadzieja J., Generał Józef Zajączek 1752–1826, W. 1975; [Ostrowski T.], Żywot Tomasza Ostrowskiego, ministra Rzeczypospolitej później prezesa Senatu Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego…, Paryż 1836 I 421, 423–4; – [Patelski J.], Wspomnienia wojskowe […] z lat 1823–1831, Wil. 1914; Sułkowski A. P., Listy do żony z wojen napoleońskich, Oprac. R. Bielecki, W. 1987; Wojciechowski K., Pamiętniki moje w Hiszpanii, W. 1978 s. 54; Wójcicki K. W., Pamiętniki dziecka Warszawy i inne wspomnienia warszawskie, W. 1974 II 302; Załuski J., Wspomnienia, Oprac. A. Palarczykowa, Kr. 1976 s. 190.

Beata Nykiel

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Franciszek Wężyk

1785-10-07 - 1862-05-02
pisarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.