Sysyniusz (Sisinius, Sisiniusz, Sisenius, Sisennius, Zyznowicz, Żyzniewicz, Maciej z Piotrkowa, Piotrowczyk) właśc. Kąkol Maciej (ok. 1574 – 1625), kaznodzieja, kanonik włocławski, fundator bursy Uniwersytetu Krakowskiego.
Ur. w Piotrkowie (woj. sieradzkie), był synem mieszczanina Bartłomieja Kąkola. Na Wydz. Filozoficzny Uniw. Krak. wpisał się jako Maciej Kąkol w semestrze letnim 1594. Na początku lutego 1595 uzyskał z drugą lokatą bakalaureat sztuk wyzwolonych, a w r. 1596 (już jako Sisennius z Piotrkowa) otrzymał magisterium sztuk wyzwolonych i został promowany na doktora filozofii. W l. 1597–8 wykładał na Wydz. Filozoficznym jako bezpłatny docent extraneus; prawdopodobnie równocześnie studiował teologię. Przebywał na dworze bp. krakowskiego Jerzego Radziwiłła i z jego polecenia wyjechał do Rzymu, gdzie 7 IV 1599 uzyskał doktorat teologii. Upamiętnił zmarłego w Rzymie (21 I 1600) Radziwiłła w pisemku Lactus in obitu... (Romae 1600), po czym wyruszył do Francji z opatem wąchockim Hieronimem Solikowskim. Po powrocie do kraju przebywał na dworze prepozyta poznańskiego Szymona Rudnickiego; następnie związał się ze stryjem opata, abp. lwowskim Janem Dymitrem Solikowskim. Po śmierci arcybiskupa (27 VI 1603) zaopiekował się jego spuścizną, z której wydał „Adiunctum Testamenti [...] Ioannis Demetrii Solikowski...” (Cracoviae 1603); dołączył do niego swój krótki wiersz do zmarłego oraz pisane strofą saficką uwagi pt. Paraphrasis in Adiunctum testamenti [...] Joannis Demetrii Solikowski..., dedykowane H. Solikowskiemu.
Dn. 20 XII 1603 przyjął S. w Krakowie święcenia kapłańskie, z przeznaczeniem na kanonię w kościele kolegiackim p. wezw. św. Małgorzaty w Nowym Sączu. W r. 1604 wydał w Krakowie wierszowany poemat łaciński J. D. Solikowskiego o reformacji „Verus Martini Lutheri triumphus...”, dedykując go Rudnickiemu i dołączając własny wiersz pt. Ad manes J. D. Sol. Dn. 4 VII 1608 abp gnieźnieński Wojciech Baranowski zaproponował kapit. katedralnej włocławskiej kandydaturę S-a na kaznodzieję w kościele katedralnym we Włocławku. Kapituła wyraziła zgodę, powierzając S-owi obowiązek głoszenia kazań niedzielnych, a nadając równocześnie urząd penitencjarza zwycz., przyznała mu prebendę kanonicką (uposażoną na paraf. Wieniec), przeznaczoną dla teologa kaznodziei; w późniejszym czasie S. został zapewne archidiakonem. Od września 1608 jako delegat kapituły, wspólnie z kanonikiem Janem Bieńkowskim, wielokrotnie przeprowadzał wizytacje oraz egzaminował uczniów włocławskiej szkoły katedralnej. Przed kwietniem 1614 objął prepozyturę szpitala p. wezw. Świętego Ducha w Wąchocku. T.r. zapisał Uniw. Krak. 20 tys. złp., zabezpieczone na dobrach Kostrzeszyn, Pełczyska i Czarnocin w woj. sandomierskim, z przeznaczeniem na bursę dla dwunastu studentów-kleryków, przygotowujących się do stanu duchownego. Statut fundacyjny bursy złożono i oblatowano w kwietniu t.r. w konsystorzu biskupim w Krakowie. Dn. 11 VIII bp kujawski Wawrzyniec Gembicki i kapit. katedralna ukarali S-a za bliżej nieokreślone przewinienie, nakazując mu odbyć rekolekcje w zgromadzeniu zakonnym jezuitów w Toruniu oraz pokutę w klasztorze cystersów w Oliwie; 11 XII, dzięki wstawiennictwu Gembickiego, S. odzyskał prawo uczestniczenia w posiedzeniach kapituły. Posługę kapłańską w Wieńcu pełnili w imieniu S-a opłacani przez niego wikariusze (m.in. 10 VI 1615 zapisał Jakubowi z Gniewkowa kwotę 20 grzywien). W listopadzie 1616 powitał Pawła Wołuckiego, obejmującego biskupstwo kujawsko-pomorskie, łacińskim panegirykiem, wydanym t.r. w Krakowie pt. Oratio gratulatoria...
Pragnąc udać się z pielgrzymką do Rzymu, S. za zgodą kapit. włocławskiej wystarał się 23 II 1617 o następcę do głoszenia kazań oraz złożył u kanonika prokuratora Marcina Kościeskiego testament, przedstawiony 20 IV t.r. kapitule do zatwierdzenia; zapisał w nim 3 tys. złp. jako fundusz dla kapelana bractwa literackiego (śpiewaczego) przy ołtarzu Zwiastowania NMP w kościele paraf. w Piotrkowie, a swoją bibliotekę darował klasztorowi piotrkowskich dominikanów. Zapewne wkrótce potem udał się do Rzymu. Uzyskał t.r. od Stolicy Apostolskiej pozwolenie na czytanie ksiąg «heretyckich» celem «zbijania fałszów», a z nadania papieża Pawła V został 20 X protonotariuszem apostolskim. Wezwany w styczniu 1618 przez kapit. włocławską do powrotu (uznano, że jego następca nie wypełniał należycie obowiązków kaznodziei), wrócił do Polski przez Padwę, gdzie 2 XI t.r. wpisał się do metryki nacji polskiej tamtejszego uniwersytetu. Dn. 1 II 1619 Wołucki potwierdził prawo S-a do czytania pism zakazanych. S. otrzymał w r. 1621 mieszkanie przeznaczone wyłącznie dla kaznodziei. Dn. 20 XI 1623 przywitał przybywającego do Włocławka bp. kujawskiego Andrzeja Lipskiego mową panegiryczną, wydrukowaną w r. 1624 jako Panegyricus [...] Andreae Lipski... Od t.r. jako jeden z trzech prowizorów pomagał w ekonomicznym zarządzie seminarium biskupiego we Włocławku. Po 16 VI 1625, w związku z panującą we Włocławku zarazą, za zgodą zgromadzenia kapitulnego, wyjechał do swego prestimonium we wsi Osłonki, gdzie 8 VII 1625 zmarł, prawdopodobnie na zarazę. Został pochowany przez swego przyjaciela, kanonika włocławskiego Sebastiana Grotkowskiego, w kościele p. wezw. św. Witalisa we Włocławku. W katedrze włocławskiej znajduje się brązowa tablica epitafijna ku czci S-a, zapewne ufundowana wkrótce po jego śmierci.
Z kapitałów pieniężnych, otrzymywanych z czynszu (1300 złp. rocznie) z posiadłości ofiarowanych przez S-a Uniw. Krak., egzekutor testamentu, wójt tucholski S. Smilo zakupił w r. 1626 w Krakowie od Michała Januszowskiego kamienicę «Łazarzową» przy ul. Gołębiej, naprzeciw bursy Jeruzalem (obecnie ul. Gołębia 20); w kamienicy tej otwarto w r. 1641 bursę Sisiniego (Contubernium Sisinianum). W r. 1757 bp krakowski Andrzej Załuski złączył fundację S-a z własną, a bursę (po przebudowie przez ks. Kazimierza Franciszka Stęplowskiego) połączył z sąsiednim domem Bełchackich, przekształcając ją w r. 1758 w Seminarium Akademicko-Diecezjalne.
Enc. Krakowa (Bursa Sisiniego); Łętowski, Katalog bpów krak., II 185; Salaterski S., Katalog prałatów i kanoników kapituły św. Małgorzaty P. M. w Nowym Sączu (1448–1791), „Nasza Przeszłość” T. 80: 1993 s. 212 (błędnie Sillenius); Siarczyński, Obraz wieku panowania Zygmunta III; Starowolski S., Setnik pisarzów polskich..., Oprac. J. Starnawski, Kr. 1970 s. 59, 253, 262; Włocławski słownik biograficzny, Włocławek 2004 I; – Chodyński S., Seminarium Włocławskie, Włocławek 1904 s. 107, 127, 235, 341; tenże, Szkoła Katedralna Włocławska, Włocławek 1900 s. 33–4, 86–8; Dzieje UJ, I; Katalog zabytków sztuki w Pol., XI z. 18 figura 355; Łukaszewicz J., Historia szkół w Koronie i w Wielkim Księstwie Litewskim, P. 1851 III 31, 285; Putanowicz J., Stan wewnętrzny i zewnętrzny Studii Generalis Universitatis Cracoviensis, Cracoviae 1774 s. 40–1; Romanowski A., Karty z przeszłości Gołębnika, w: Gołębnik. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kr. 2007 s. 13–14; Salaterski S., Kolegiata i kapituła św. Małgorzaty..., Nowy Sącz–Tarnów 1997; Sipayłło M., Polskie superexlibrysy XVI–XVIII w. w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, W. 1988 s. 120; – Album stud. Univ Crac., III 187; Corpus Inscriptionum Pol., IV 1 (Sisinus); Księgi egzaminów do święceń w diecezji krakowskiej 1573–1614, Oprac. Z. Pietrzyk, Kr. 1991 s. 326 poz. 3686; Michalewicz J., Michalewiczowa M., Fundationes pecuniariae Universitatis Iagellonicae in saeculis XV–XVIII, Kr. 1999 I 272–3 poz. 518–19; Starowolski, Monumenta Sarmatarum, s. 405; Statuta nec non liber promotionum; – Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: rkp. A. Ep. 39 k. 103v–4; Arch. UJ: Kartoteka L. Hajdukiewicza, rkp. 1 s. 713, rkp. 34 s. 178, 300, rkp. 46 s. 40, rkp. 75 s. 247 i n., rkp. 76 s. 414, rkp. 114 s. 34, rkp. 120 s. 222–52; B. Jag.: rkp. 220, 232, 3316 (Metrica Facultatis Philosophicae) s. 5; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 5171 k. 254.
Mieczysław Barcik