Rexin Michał Ernest h. własnego (ok. 1696–1768), starosta malborski, generał lejtnant. Pochodził ze średniozamożnej, ewangelickiej rodziny lęborskiej. Ur. zapewne w Wódce (Woedtke) w pow. lęborskim, był synem Jana Ernesta, kapitana w służbie duńskiej, a następnie polskiej, i Justyny Elżbiety z Schachmannów, bratem Franciszka Ludwika (zob.).
Początkowe nauki pobierał R. w domu rodzinnym pod opieką nauczyciela domowego. Następnie wraz z bratem Franciszkiem Ludwikiem został wysłany do kolegium jezuickiego w Starych Szkotach pod Gdańskiem, m. in. w celu dobrego opanowania języka polskiego. Uczył się tam zapewne do 1714 r. Pod wpływem jezuitów przeszedł na katolicyzm. Uroczysta konwersja dokonała się w Malborku podczas sejmiku generalnego Prus Królewskich z 22 V – 10 VI 1713. Po zakończeniu nauki R. przez 12 lat służył w wojsku pruskim. Przypuszczalnie już przed 15 IV 1730, kiedy to otrzymał królewszczyznę Paparzyn w woj. chełmińskim, powrócił do Rzpltej zostając kapitanem wojsk kor. Ożywioną działalność rozwinął w dobie bezkrólewia po zgonie Augusta II. Był wówczas jednym z czołowych stronników saskich w Prusach Królewskich. Utrzymywał kontakty z posłami saskimi w Warszawie i został przez nich 19 VI 1733 wysłany do Wielkopolski z misją pozyskiwania stronników dla Wettyna. Po powrocie do Prus Królewskich został marszałkiem przedelekcyjnego sejmiku pow. puckiego z 14 VII 1733, na którym szlachta opowiedziała się za wolną elekcją (a więc przeciw Stanisławowi Leszczyńskiemu). Jednocześnie przez swych ludzi R. zerwał sejmik pow. mirachowskiego, by nie dopuścić tam do zwycięstwa obozu stanisławowskiego. Zjechał następnie na sejmik generalny w Grudziądzu (20–24 VII 1733). Podpisał wprawdzie utworzoną tam konfederację, ale z zastrzeżeniem złożenia przysięgi na wybór «Piasta» dopiero na elekcji. Z Grudziądza udał się do Gdańska, skąd w połowie sierpnia przewiózł do Warszawy znaczne sumy pieniężne przesłane z Saksonii, przeznaczone dla posłów saskich. Dn. 14 IX 1733 był już na Pradze i podpisał manifest przeciw elekcji Stanisława Leszczyńskiego. Głosował następnie 5 X na elektora saskiego i wszedł jako konsyliarz do rady utworzonej wówczas prosaskiej konfederacji generalnej. Był deputowanym do ułożenia paktów konwentów Augusta III i podpisał je 1 XI 1733. Wszedł w skład deputacji, która 9 XII wyjechała z Warszawy, aby powitać Augusta III w Tarnowskich Górach i przyjąć od niego przysięgę. Wraz z elektem udał się do Krakowa. August III doceniając zasługi R-a przed 19 I 1734 mianował go podpułkownikiem. R. uczestniczył w rozpoczętym 19 I 1734 w Krakowie sejmie koronacyjnym. Pod nieobecność Augusta Czartoryskiego objął faktyczną komendę nad Gwardią Kor. Dn. 9 XII 1734 został mianowany pułkownikiem i dowódcą pierwszego batalionu regimentu pieszego gwardii. W sierpniu–wrześniu 1735 towarzyszył Józefowi A. Sułkowskiemu w podróży do obozu wojsk cesarskich nad Ren. W październiku t. r. podczas sejmu pacyfikacyjnego był już w Warszawie. Podpisał uchwały rad prosaskiej konfederacji generalnej odbytych w Gdańsku 30 VII 1734, w Warszawie 24 I 1735 i 22 III 1736. W styczniu 1736 osadził w Toruniu, mimo oporu Rady, garnizon Gwardii Kor. i w kwietniu t. r. przeprowadził jego inspekcję.
Zaufany stronnik Augusta III uzyskał R. 26 III 1736 star. malborskie, a 1 IX t. r. objął dochodową funkcję ekonoma malborskiego (zarządcy ekonomii). Odtąd przebywał głównie w Warszawie, gdzie zajmował się sprawami Gwardii Kor., w Malborku sprawując nadzór nad ekonomią (choć bezpośrednio zarządzał nią jako wiceekonom jeden z braci R-a) oraz w Gdańsku. Był jednym z wykonawców polityki dworu wobec Prus Królewskich, polegającej na niedopuszczaniu do dochodzenia tamtejszych sejmików generalnych. W sierpniu 1739 był we Wschowie, podczas zwołanej na 25 VIII rady senatu. Dn. 27 VIII 1743 był w Gdańsku świadkiem na ślubie wojewodzianki malborskiej Anny Teresy Przebendowskiej z Aleksandrem Józefem Sułkowskim; przy okazji miał wybadać, czy mariaż ten nie wiąże się z jakimiś szerszymi planami antydworskiej opozycji. W r. 1746 powołano go w skład komisji królewskiej mającej przebudować tzw. szpicę montawską rozdzielającą nurt Wisły na Nogat i Leniwkę. Aktywnie pracował w tej komisji aż do końca czasów saskich. W l. 1749–50 pośredniczył w sprowadzaniu fachowców i robotników z Żuław do prac ziemnych prowadzonych w Białymstoku przez hetmana w. kor. Jana Klemensa Branickiego. Dn. 23 VI 1750 został mianowany generałem majorem. We wrześniu r. n. wszedł w skład sądu asesorskiego. Był obecny na wyjazdowej sesji tego sądu w Gdańsku rozpatrującego na przełomie l. 1751/2 sprawę zmuszenia Rady Miejskiej do przyjęcia ordynacji Augusta III z 20 VII 1750. Dn. 17 I 1752 uczestniczył R. w Gdańsku w uroczystych obchodach rocznicy koronacji Augusta III. Latem 1753 był w Dreźnie, 23 VII t. r. awansował na generała lejtnanta. We wrześniu 1756 obserwował przebieg sejmików przedsejmowych w Prusach Królewskich. Obecny był też w Grudziądzu na rozpoczętym 6 IX, lecz później zerwanym, sejmiku generalnym.
Podczas wojny siedmioletniej R. próbował osłaniać ekonomię malborską przed przemarszami i kwaterunkami Rosjan, troszczył się też o odpowiednie ulokowanie garnizonu polskiego, który musiał ustąpić w Elblągu miejsca załodze rosyjskiej. Dn. 7 III 1758 gościł u siebie w Malborku głównodowodzącego armią rosyjską gen. W. Fermora. We wrześniu 1759 był R. poważnie chory na podagrę, powiadomił więc hetmana J. K. Branickiego, że nie będzie mógł uczestniczyć w przeglądzie regimentu Gwardii Kor. w Warszawie. Chorował także jesienią 1761, ale w połowie grudnia t. r. zdołał dopilnować korzystnego dla dworu przebiegu sejmiku elekcyjnego woj. malborskiego w Sztumie. W marcu 1762 ostrzegał dwór przed zamiarami woj. pomorskiego Pawła Mostowskiego (stronnika Czartoryskich) urządzenia popisu szlachty. Zabezpieczając się przed tym zabiegał o pomoc rosyjską u gen. P. Sałtykowa. W r. 1763 zamierzał sprzedać pułkownikostwo w Gwardii Kor.
W dobie bezkrólewia po zgonie Augusta III stronnicy sascy w Prusach Królewskich przeznaczyli R-owi jako teren działania woj. malborskie. R. nie przejawił wówczas specjalnej aktywności, choć zjechał na sejmik przedkonwokacyjny woj. malborskiego do Sztumu (22 III 1764). Prosaski obóz tzw. patriotów pruskich odniósł tam wprawdzie sukces, ale R. widząc zwiększające się wpływy «familii» w Prusach Królewskich szybko zdystansował się od popierania kandydatury saskiej lub J. K. Branickiego. W sierpniu 1764 wszedł też R. w skład zawiązanej przez P. Mostowskiego konfederacji Prus Królewskich, która udzieliła pełnego poparcia Czartoryskim. Mimo to nowy król Stanisław August nie pozostawił R-a na stanowisku ekonoma malborskiego i 22 X 1764 specjalny komisarz Jan Szadurski przejął ekonomię z rąk R-a. Informacje dostarczane przez R-a w sierpniu r. n. komisarzom lustrującym ekonomię malborską nie zawsze były ścisłe. R. zapewne już 3 II 1749 scedował star. malborskie jednemu ze swych bratanków – gen. Michałowi Ludwikowi Rexinowi. Po jego zgonie objął R. 10 XII 1760 znowu to starostwo. Dn. 3 V 1761 otrzymał od Augusta III konsens na cesję tego starostwa, dopiero jednak 25 VII 1765 wpisał do tego dokumentu nazwisko innego ze swych bratanków – Jerzego Gneomara Rexina. Na dworze miano wątpliwości, czy uznać tę cesję za legalną. R. nadal obserwował życie polityczne Prus Królewskich i w r. 1765 utrzymywał w tych sprawach kontakty z bratem królewskim Kazimierzem Poniatowskim.
Ze swych dóbr położonych w Lęborskiem: Gniewina, Gniewinka, Salina, Salinka, Swiechowa, Wódki i uzyskanej w r. 1752 Dąbrówki R. utworzył 12 VIII 1765 majorat, który w r. 1762 przekazał bratu, gen. majorowi Franciszkowi Ludwikowi Rexinowi. Dn. 5 IV 1739 otrzymał R. w czterdziestoletnią dzierżawę wieś Dolna (Liebenthal) należącą do ekonomii malborskiej, w lipcu 1753 kupił od Leona Raczyńskiego tenutę berwałdzką (Niedźwiedzica), 12 III 1759 uzyskał tenutę tczewską z tejże ekonomii malborskiej, a 10 XII 1760 królewszczyznę Bielsk w star. gniewskim. W r. 1765 trzymał królewszczyzny Prussowo i Brzenno w pow. puckim. W l. 1755–60 wzniósł w Salinie parterowy dwór alkierzowy. R. zmarł w r. 1768 (przed 8 VII), pochowany został w kaplicy zamkowej w Malborku (nagrobek zniszczony po drugiej wojnie światowej). Pogrzeb swego opiekuna i dobrodzieja jezuici malborscy uświetnili panegirykiem żałobnym pióra Franciszka Steinera.
R. był żonaty (co najmniej od sierpnia 1735) z Esterą Dorotą z Goltzów (Golczów) (zm. 1755). Zostawił córkę Teofilę, zamężną za Piotrem Kczewskim, star. starogardzkim.
Uruski; Czaplewski, Senatorowie Prus Król.; Elektorowie; – Cieślak E., Konflikty polityczne i społeczne w Gdańsku w połowie XVIII w., Wr. 1972; Dygdała J., Obóz saski w Prusach Królewskich i jego działalność w latach 1733–1736, „Roczn. Gdań.” T. 46: 1986 z. 1 s. 151, 155–7, 168–70; tenże, Życie polityczne Prus Królewskich u schyłku ich związku z Rzeczapospolitą w XVIII wieku, W.-P.-Tor. 1984; Flanss R., Die auf deutschen Fuss errichteten Regimenter der polnischen Kron-Armee in Westpreussen von 1717–1772, „Zeitschr. des Historischen Vereins für den Reg.-Bezirk Marienwerder” T. 32: 1894 s. 65, 116; Krzemiński J. M., Od Sasa do Sasa. Królewskie popasy w Malborku, „Roczn. Gdań.” T. 45: 1985 z. 1 s. 181; Lech M. J., Regimenty gwardii w Warszawie 1717–1764, „Roczn. Warsz.” T. 3: 1962 s. 110; Rydel M., Dwory alkierzowe, „Spotkania z Zabytkami” 1984 nr 4 s. 21–2; Schultz F., Geschichte des Kreises Lauenburg in Pommern, Lauenburg 1912 s. 350, 363, 429, 450; Załęski, Jezuici, IV cz. 3; – Danovius M., Die denen Gottesfürchtigen ausgestellete Verheisung… Esther Dorothea v. Rexin, Danzig 1755; Vol. leg., VI 637, 640, 647; Załuski J. A., Korespondencja… 1724–1736, Wr. 1967; – AGAD: Arch. Roskie, XVIII/31, XXIX/75, XXXVI/195, Arch. Publ. Potockich, t. 71 s. 615, 680, Ekonomia malborska, W 264, W 282, Sigillata, t. 22 k. 39, 81, t. 24 s. 93, t. 25 k. 26, 38, 102, 187, t. 27 s. 216, 521, t. 28 s. 134, 221, 334, 364, t. 29 s. 244; Arch. Państw. w Gd.: 300, 29/216, k. 91, 185; Arch. Państw. w Tor.: Kat. II t. 3331 s. 439, t. 3353 s. 763, t. II 37 k. 7; B. Czart.: rkp. 593 s. 640, rkp. 711 s. 202–203, 205–208, 219–220, rkp. 1982 s. 113, 134, 221–222, 550, rkp. 3848 s. 277, rkp. 3857 s. 177; Staatsarchiv w Dreźnie: loc. 3653–3655, 3659 (relacje K. Unruha i A. Leubnitza z Gd.).
Jerzy Dygdała