INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Mikołaj Małachowski h. Nałęcz  

 
 
Biogram został opublikowany w 1974 r. w XIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Małachowski Mikołaj h. Nałęcz (1730–1784), poseł na sejmy, wojewoda łęczycki, potem sieradzki. Był najstarszym synem Jana (zob.) i Izabeli z Humieckich, bratem Stanisława (zob.), Jacka (zob.), i Antoniego (zob.). Wraz z braćmi kształcił się w Końskich pod kierunkiem Wawrzyńca Mitzlera de Kolof. Następnie uczył się w Akademii Rycerskiej w Lunéville. W młodości podróżował po obcych krajach. Otrzymał wykształcenie staranniejsze niż jego bracia. Ojciec dbał szczególnie, aby synowie byli biegli w naukach prawnych. Po ojcu odziedziczył dobra Końskie w pow. opoczyńskim. Był też właścicielem Włoszczowej w Kieleckiem, dóbr Ogrodzieniec, Baranowa nad Wieprzem, Pruświku, Niegowanic i Rudki. W życiu publicznym kraju nie brał zbyt aktywnego udziału, chociaż osiągnął znaczne stanowiska. Po raz pierwszy wystąpił na sejmie 1758 r. jako poseł sandomierski. Był już wówczas starostą opoczyńskim. Uchodził za stronnika dworu. Posłował z Inflant na sejm 1760 r. W r. 1761 uczestniczył jako poseł sandomierski w sejmie nadzwycz., zakłóconym manifestem Czartoryskich, którzy uznali sejm za nieważny, gdyż został zwołany bez uprzedniej uchwały rady senatu. M. znalazł się w liczbie 40 posłów, którzy ten manifest podpisali. Natomiast na sejmie zwycz. 1762 r., na którym był posłem sandomierskim, nie mieszał się czynnie do konfliktu, do jakiego wówczas doszło między stronnictwem Czartoryskich a H. Brühlem. Podczas bezkrólewia po śmierci Augusta III bracia Małachowscy brali udział w przygotowaniach przedelekcyjnych na rzecz Poniatowskiego. M. był posłem sandomierskim na sejm konwokacyjny w r. 1764. Dn. 7 V podpisał akt konfederacji generalnej, a 6 IX wziął udział w elekcji Stanisława Augusta jako starosta i rotmistrz pow. opoczyńskiego. W r. 1766 otrzymał Order Św. Stanisława. W czasie konfederacji barskiej M. z rodziną schronił się na Śląsk do Legnicy, gdzie w r. 1770 urodził się syn Stanisław.

Dn. 28 VIII 1773 M. został woj. łęczyckim, a 10 IV 1775 woj. sieradzkim. Na skonfederowanym sejmie 1776 r. zabierał głos w dyskusji nad «Projektem cywilnej tabeli ekspensy generalnej». Mowa jego, wygłoszona 4 X, została wydana drukiem. Sprzeciwiał się w niej przyjęciu tabeli, przewidującej powiększenie podatków, choć w ostateczności godził się na wyznaczenie pensji urzędnikom, byle w proporcji do budżetu 15 mln zł. W r. 1780 otrzymał jakoby tytuł hrabiego galicyjskiego (Uruski). Na sejmach w r. 1780 i 1782 był powoływany do sądów sejmowych. W ostatnich latach życia M. niewiele zajmował się sprawami publicznymi z powodu złego stanu zdrowia. Do końca lojalny wobec króla, został odznaczony Orderem Orła Białego (13 XII 1776). M. zmarł 29 IX 1784 we Włoszczowej i tam został pochowany w kościele parafialnym, gdzie żona wystawiła mu pomnik.

Ok. r. 1759 ożenił się z Marianną Ewą Męcińską, córką Wojciecha, starosty ostrzeszowskiego. Z małżeństwa tego pozostało troje dzieci: Jan Nepomucen (zob.), Stanisław, generał W. P. i senator (zob.) oraz córka Izabela, zamężna za Franciszkiem Ksawerym Rostworowskim, kasztelanicem zakroczymskim.

 

Nagrobek M-ego w kościele we Włoszczowej (reprod. w: Katalog zabytków sztuki w Polsce, III z. 12 oraz rys. Jana Olszewskiego z pocz. XX w. w: Arch. PAN w W.: sygn. III-139 j. 3 k. 91); – Estreicher; Borkowski J. S. Dunin, Genealogia utytułowanych rodów polskich, Lw. 1895 s. 385; Dworzaczek, Genealogia, tabl. 155; Niesiecki; Uruski; Żychliński, XIII; – Konopczyński W., Polska w dobie wojny siedmioletniej, Kr. W. 1909–11 I, II; Łoza S., Historia Orderu Orła Białego, W. 1922; Machalski E., Stanisław Małachowski, P. 1936; – Diariusz sejmu ekstraordynaryjnego… 1761, [b. m.]; Diariusz sejmu… 1762, [b. m.]; Diariusz sejmu convocationis… 1764, W. [1764]; Diariusz sejmu electionis… 1764, W. [1764], Diariusz sejmu coronationis… 1764, [b. m.]; Diariusz sejmu… w Warszawie 1776, W. 1776; Diariusze sejmowe z w. XVIII, Wyd. W. Konopczyński, W. 1937 III; Małaszewicz M., Pamiętniki, Wyd. A. Pawiński, W. 1870 IV; Mémoires du roi Stanislas-Auguste Poniatowski, Leningrad 1924 II; Vol. leg., VII 91, 110, 130, VIII 527, 583, IX 6; – „Gaz. Warsz.” 1784 nr 80–81 (wiadomości o śmierci M-ego); – B. Czart.: rkp. 673, 799; B. Kórn.: rkp. 1773, 1846; B. Narod.: rkp. 6682; B. Ossol.: rkp. 11829.

Hanna Dymnicka-Wołoszyńska

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Dekert

1738-02-13 - 1790-10-04
prezydent Warszawy
 
 

Marcin Józef Peszka

1767-02-19 - 1831-09-04
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.