INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Piotr Nieorza (Neorza)  

 
 
brak danych - 1376
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Piotr Nieorza (Neorza), (2. poł. XIV w.), kasztelan wojnicki, potem wojewoda sandomierski. Bartosz Paprocki w jednym miejscu zaliczył go do Toporczyków, w innym do Śreniawitów. W źródłach po raz pierwszy jest potwierdzony, jeszcze bez żadnej godności, 10 VI 1341 jako świadek na dokumencie Kazimierza Wielkiego. Od tego czasu stale występował przy boku króla. Kariera P-a nie była szybka. Przez siedemnaście lat, od r. 1343 do r. 1360 był wojskim krakowskim. W r. 1352, wraz z innymi dostojnikami, poręczył mieszczanom krakowskim dług Kazimierza Wielkiego w wysokości 1 000 kóp groszy praskich. Brał udział w wyprawach na Ruś w l. 1352 i 1366. P. należał do stronnictwa andegaweńskiego. W r. 1355 towarzyszył Kazimierzowi Wielkiemu w jego podróży do Budy, gdzie odnowiono układ sukcesyjny między Polską a Węgrami. Był jednym z reprezentantów stanów Królestwa Polskiego, obok Jana Tarnowskiego, Floriana Mokrskiego i Pełki z Kościelca, na ręce których 24 I 1355 Ludwik Węgierski złożył zobowiązania na wypadek odziedziczenia tronu polskiego. Uczestniczył też P. w układach z Litwą w r. 1358, dotyczących, być może, małżeństwa Joanny, córki Olgierda, z Kaźkiem, wnukiem Kazimierza Wielkiego. W l. 1361–6 był kasztelanem wojnickim. Dn. 13 XII 1363 świadczył na akcie przymierza z Danią, a 12 V 1364 na przywileju fundacyjnym Uniw. Krak. W r. 1366 został wojewodą sandomierskim. W r. 1368 uczestniczył w opracowywaniu ustawy górniczej krakowskich żup solnych. W trakcie jej redagowania ujawniono, że P. przybył do żup i zażądał posiłku. Fakt ten spowodował gniew i niełaskę króla, które udało się zażegnać dopiero po dwu miesiącach. Dn. 9 VIII 1374 brał udział w sądzie restytucyjnym dla Małopolski, który rozpatrywał skargę klasztoru koprzywnickiego o zabór Jasła, dokonany przez Kazimierza Wielkiego.

Majątek P-a musiał być znaczny, skoro poręczał on mieszczanom krakowskim dług króla. Posiadał jakieś pole koło Łukanowic, które w r. 1361 zamienił ze Stanisławem z Łukanowic za pole nad Dunajcem. Wg Paprockiego, który opierał się na jakimś, dziś już nie istniejącym, epitafium czy nekrologu, P. zmarł w r. 1376 i pochowany został w klasztorze szczyrzyckim.

Synem P-a był Śmił z Żeleźnikowej, który w r. 1388 nadał klasztorowi Franciszkanów w Starym Sączu jeden łan roli i łąkę we wsi Mała Żeleźnikowa. Uczynił to mając na względzie zbawienie duszy swych rodziców, pradziadków, a także braci i sióstr. Można stąd wnosić, że P. miał więcej dzieci, które zmarły przed r. 1388.

W l. 1367–90 występuje w źródłach Piotr Nieorza, mieszczanin krakowski. Czy i w jaki sposób był spokrewniony z P-m, nie da się stwierdzić.

 

Paprocki; Piekosiński, Rycerstwo, III; – Dąbrowski J., Elżbieta Łokietkówna, Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz., Kr. 1914 LVII; tenże, Ostatnie lata Ludwika Wielkiego, Kr. 1918; Paszkiewicz H., Polityka ruska Kazimierza Wielkiego, W. 1925; Potkański K., Sprawa restytucji, Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz., Kr. 1900 XXXIX; Ptaśnik J., Studia nad patrycjatem krakowskim wieków średnich, „Roczn. Krak.” T. 15: 1913; – Akta grodz. i ziem., III, IV, V, VIII; Arch. Sanguszków, II; Cod. Pol., I, III; Cod. Univ. Crac. I; Dokumenty sądu ziemskiego krakowskiego 1302–1453, Wyd. Z. Perzanowski, Kr. 1971 nr 7; Kod. katedry krak., I, II; Kod. m. Kr., I; Kod. mogilski; Kod. Mpol., I, III; Kod. tyniecki; Kod. Wpol., II; Maleczyński K., Dwa niedrukowane akty przymierza Kazimierza Wielkiego z Danią z r. 1350 i 1363. „Kwart. Hist.” R. 45: 1931 z. 2–4 nr 2 s. 259; Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej, Wyd. A. Prochaska, Lw. 1890; Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy miasta Krakowa, Wyd. S. Estreicher, Kr. 1936; Starod. Prawa Pol. Pomn., I 218; Zbiór dok. mpol., I nr 44, 46, 48, 51, 59, 70, 82, 97, 112, 123, 145, 190, IV nr 933, 938, 954, 956, 980, 983, 986, 989, 999, 1017, 1018, VIII nr 2534.

                                                                                                                                                                                                                            Bożena Wyrozumska

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.