Scheitza (Szajca) Roch (1880–1959), werbista, redaktor pism religijnych na Śląsku. Ur. 7 V w Dobrzeniu Wielkim koło Opola, był siedemnastym dzieckiem z trzeciego małżeństwa Andrzeja, chałupnika, i Joanny z domu Adamiec.
W l. 1893–9 S. był uczniem Niższego Seminarium Duchownego św. Krzyża w Nysie, prowadzonego przez misyjne Zgromadzenie Księży Werbistów (SVD). Dalej kształcił się (oprócz filozofii i teologii studiował nauki przyrodnicze) i odbył nowicjat (1899–1906) w Domu Misyjnym St. Gabriel w Mödling koło Wiednia, gdzie 24 II 1906 otrzymał święcenia kapłańskie. Następnie studiował przez rok język i literaturę polską na UJ. W l. 1907–12 był wykładowcą anatomii, fizjologii, języka i literatury polskiej w Wyższym Seminarium Duchownym St. Gabriel. Dalszych kilka lat pracował jako nauczyciel w niższym seminarium misyjnym w Bischofshafen oraz seminarium nauczycielskim w Wiedniu. W r. 1918 powrócił na Śląsk. Od t.r. przebywał w Nysie, następnie w Bytomiu, w l. 1924–9 ponownie w Nysie, potem w Kudowie i Zakrzu (ówcześnie Sackisch) w pow. kłodzkim. W r. 1928/29 był rektorem Domu Księży Werbistów w Nysie. Od r. 1934 zatrudniony był jako kapelan sióstr w sierocińcu w Czarnowąsach w pow. opolskim. W r. 1946/47 ponownie był rektorem Domu Księży Werbistów w Nysie, pod koniec życia zamieszkał jako kapelan w Domu Prowincjonalnym sióstr elżbietanek w Nysie.
W okresie międzywojennem S. był redaktorem czterech pism religijnych, w tym trzech współzałożycielem. Pisma drukowano w Bytomiu i Raciborzu. W r. 1919 pod redakcją S-y zaczął się ukazywać w Nysie „Skarb Rodzinny”, pismo przeznaczone dla ludu śląskiego i wychodźstwa polskiego w Ameryce Północnej. W r. 1925 pismo zostało przeniesione do Górnej Grupy na Pomorzu, gdzie wychodziło jako dodatek do nowego czasopisma misyjnego „Nasz Misjonarz” pod redakcją o. Teodora Drapiewskiego. Od r. 1920 nakładem Księży Misjonarzy w Nysie, pod redakcją S-y, wydawany był „Kalendarz Królowej Apostołów”; po przeniesieniu w r. 1925 do Górnej Grupy i zmianie redaktora wychodził on pod nazwą „Kalendarz Słowa Bożego”. Od lutego 1921 z inspiracji ks. Eugeniusza Andersa z Piekar S. podjął się redagowania miesięcznika „Dzwonek Maryi”, przeznaczonego dla żeńskich sodalicji mariańskich. S. wszedł także w skład redakcji serii wydawniczej „Biblioteka Misyjna”, powołanej do istnienia przez ks. E. Andersa. „Dzwonek Maryi” pod redakcją S-y wychodził w Bytomiu do r. 1924. W t.r. redakcję miesięcznika przejął o. Emil Drobny w Rybniku; w r. 1934 „Dzwonek Maryi” został sprzedany diec. katowickiej. Z upoważnienia kard. A. Bertrama S. w l. 1922–39 redagował tygodnik „Posłaniec Niedzielny” wraz z dodatkiem „Świat Katolicki” – organ Stow. Rodzin Chrześcijańskich w diec. wrocławskiej, przeznaczony dla Polaków i polskojęzycznej grupy katolików zamieszkujących teren tej diecezji. W lutym 1939 władze niemieckie odebrały S-y prawa redaktorskie, a „Posłaniec Niedzielny” przestał się ukazywać. Wówczas Związek Polaków w Niemczech zaproponował, by S. został faktycznym redaktorem pisma „Katolik Trzyrazowy” (formalnym miał być Jan Łangowski), ale kard. Bertram nie wyraził na to zgody. Wszystkie czasopisma redagowane przez S-ę miały charakter dewocyjny i wydawane były z myślą o polskim czytelniku; w ówczesnej sytuacji politycznej na Śląsku pełniły także ważne funkcje narodowe.
S. był autorem licznych artykułów religijnych zamieszczanych na łamach pism przez siebie redagowanych, zwłaszcza „Posłańca Niedzielnego”. Ogłosił też kilka prac historycznych poświęconych tematyce regionalnej, m.in.: Uroczystości misyjne (Bytom 1923), Kronika Parafii Wielko Dobrzyńskiej w zarysie (Wr. 1934) i Die Prämonstratenser im Kloster Czarnowanz (Oppeln 1941). W rękopisie pozostawił kilka prac (znajdują się w arch. werbistów w Pieniężnie), m.in. Premonstransi i ich następcy, Stosunek klasztoru czarnowąskiego do Kurii Biskupiej we Wrocławiu. S. zmarł 19 VI 1959 w Nysie i tam został pochowany na cmentarzu klasztornym.
Słown. Pol. Teologów Katol., VII (J. Arlik , bibliogr.); – Dworecki T., Zmagania polonijne w Brazylii. T. 1: Polscy werbiści 1900–1978, W. 1980; Dyba M., Kształtowanie się polskiego środowiska historycznego na Śląsku w latach 1918–1939, Kat. 1993 s. 67–9; Koszorz A., Ks. Roch Szajca, „Gość Niedzielny” R. 28: 1959 nr 37 s. 1 (fot.); Łysiak S., Śp. Ksiądz Roch Szajca SVD, „Wiad. Urzęd. Administracji Śląska Opolskiego” R. 9: 1959 nr 9 s. 384–9; 50 lat Werbistów w Polsce, Pieniężno 1973 s. 43–4 (fot. zbiór.); Seyda J., Ojciech Roch Szajca (1880–1959), w: Werbiści w Polsce, Pod red. R. Małek, Pieniężno 1982 s. 75; Smółka L., Prasa polska na Śląsku Opolskim 1922–1939, W.–Wr. 1976; – „Nasza Przeszłość” T. 10: 1959 s. 489.
Jerzy Myszor