Czapski Hutten Stanisław (1779–1844), pułkownik, syn Franciszka Stanisława Kostki, wojewody chełmińskiego, i Weroniki Radziwiłłówny, siostry księcia »Panie Kochanku«, kształcił się początkowo w Nieświeżu, później u pijarów w Wilnie. Należał do najbliższych przyjaciół i towarzyszy zabaw ks. Dominika Radziwiłła, ordynata nieświeskiego, od którego otrzymał w r. 1811 dobra Kiejdany wartości jednego miliona złp. jako część wiana matki. W r. 1812 wstąpił do wojska napoleońskiego i po złożeniu hojnej ofiary na wystawienie 22. p. p. został jego dowódcą 13 VII. Bił się dzielnie pod Nowym Świerzniem i Kojdanowem, gdzie cały jego pułk, złożony z samych rekrutów, poszedł w rozsypkę pomimo waleczności swego pułkownika, który »własną odwagę i męstwo chciał przelać w nowo zaciężnych żołnierzy, karząc śmiercią na polu bitwy za okazaną bojaźń w boju«. Walczył również nad Berezyną, a później odbył kampanię niemiecką 1813 r. Otrzymał za Kojdanów krzyż virtuti militari, a później za Drezno-Grossgarten krzyż legii honorowej (1813). Do r. 1815 przebywał w Paryżu, co pociągnęło sekwestr czasowy majątku. Cz. na równi z bratem Karolem słynął z ciętego dowcipu. Niemcewicz w rkpśm. pamiętnikach podaje nieprawdziwą wiadomość, że około r. 1825 popełnił on samobójstwo w obawie zesłania na Sybir za przechowywanie dezerterów. Był ożeniony z Zofią Obuchowiczówną, córką Michała, kasztelana mińskiego, miał z nią 3 synów, z których dwaj: Marian, znany hipolog, i Edward, za udział w powstaniu 1863 mieli skonfiskowane majątki i byli zesłani na Syberię.
Piękny portret Cz-go pędzla Oleszkiewicza znajdował się w Swojatyczach pow. baranowickiego, m. Henryka Platera.
Wilczyński, Herbarz, Paryż 1858; Puzynina, W Wilnie, Wil. 1926; Morawski, Kilka lat, W. 1924; Jankowski, Powiat oszmiański, Pet. 1896, I; Kraszewski, Pamiętniki wojenne, Drezno 1871; Iwaszkiewicz, Litwa w r. 1812, W. 1912; Kukiel, Wojna 1812 r., Kr. 1937.
Janusz Iwaszkiewicz