Kożuchowski Stanisław h. Doliwa (ok. 1712–1776), konfederat barski, poseł sejmowy. Syn Stanisława (zob.) i Konstancji Pienickiej, łowczanki różańskiej; używał przydomka Dzik, a pisał się z Kożuchowa. W pow. orłowskim woj. łęczyckiego posiadał Żeronice i Wolę Kałkową. W październiku 1732 r. przedłożył w Warszawie królowi pierwszy egzemplarz „Constytucyi” swego ojca. W r. 1748 łęczycki sejmik boni ordinis mianował go komisarzem do przeprowadzenia kalkulacji czopowego i szelężnego za okres kilku ostatnich lat. Jako podczaszy orłowski (od 1762 r.) był we wrześniu 1765 r. asesorem łęczyckiego sejmiku gospodarskiego. Dn. 12 I 1769 r. poparł wybór regalisty Jana Szczawińskiego na marszałka łęczyckiego konfederacji barskiej. Odegrał poważną rolę, usiłując wprowadzić ład w skłóconym i rozdartym politycznie województwie, gdy część Łęczycan wybrała (29 V) marszałkiem bardziej oddanego hasłom barskim Andrzeja Cieleckiego. W Łęczycy 24 VII wziął udział w zjeździe 18 urzędników i miejscowej szlachty, gdzie zastanawiano się nad sposobami zapobieżenia nieporządkom, zlikwidowania rozdwojenia i umocnienia władzy Szczawińskiego. Gdy spór obu marszałków zaczął przybierać gorszące formy i doprowadził nawet do krwawych walk między zwaśnionymi stronami, K. na zjeździe ziemiańskim w Łęczycy 21 VII 1770 r. został delegowany z łowczym łęczyckim Wincentym Zawiszą do Preszowa z propozycją usunięcia obu rywalizujących z sobą marszałków i uzyskania zezwolenia na wybór trzeciego. Generalność przychyliła się do tych petycji i na zjeździe w Parzęczewie 18 V 1771 r., po usunięciu skłóconych marszałków, wybrano Teodora Dzierzbickiego.
Z woj. łęczyckiego posłował K. na sejm 1773–5 r., na którym z nieliczną grupą posłów występował śmiało przeciw rozbiorowi. Razem z dwoma innymi posłami swego województwa, Franciszkiem Jerzmanowskim i Rupertem Duninem, należał do kierowanej przez Tadeusza Rejtana opozycji przeciw wiązaniu sejmu w konfederację. We wrześniu próbował z kolegami łęczyckimi oblatować w grodzie warszawskim manifest przeciw ratyfikacji traktatów podziałowych, ale gród, związany zakazem Generalności, manifestu nie przyjął. Sejm ten ponowił i rozszerzył niezrealizowaną uchwałę sejmu konwokacyjnego 1764 r., powiększając kwotę z 10 na 20 tys. zł jako wynagrodzenie dla K-ego tytułem zwrotu kosztów wydanej przez jego ojca „Constytucyi”. Dn. 11 IV 1775 r. został sędzią sejmowym na okres aż do następnej kadencji. W l. 1768 i 1775 był z ramienia sejmu członkiem komisji do rozsądzenia kilku spornych spraw majątkowych. Zostawił syna Jana. Zmarł w r. 1776.
W czternaście lat później łęczycki sejmik przedsejmowy 16 XI 1790 r. w instrukcji takie dał polecenie swym posłom: «Głośna sława Rejtana powinna być porównana z sławą Ruperta Dunina, Jerzmanowskiego, Kożuchowskiego posłów woj. łęczyckiego, mężnie przeciwko rozbiorowi kraju i wszystkim tego sejmu bezprawnym czynnościom obstających. Niechaj ci mężowie, w księgi wiekopomne wpisani, powodem będą do naśladowania innym…»
PSB, XI 180; Boniecki; Uruski; – Konczyńska W., Reytan, Korsak i Bohusiewicz na sejmie warszawskim, Wil. 1935 s. 8; Konopczyński W., Krwawe dni nad górną Wartą, Ł. 1930; Szujski J., Tadeusz Rejtan na sejmie 1773 r., W. 1917 s. 19, 21, 24; Wegner L., Tadeusz Rejtan, P. 1873 s. 21, 25, 35, 37, 44, 48, 50–2; – Vol. leg., VII 49, 365, VIII 82, 133, 239, 251; – Arch. Państw. w Ł.: Teki Wessla rkp. 297; B. Czart.: rkp. nr 825, 831, 3372; Zbiory Zakł. Dok. IH PAN w Kr.: Lauda łęczyckie.
Wacław Szczygielski