Stanisław (Stenczel, Stenzel) z Poznania (XV/XVI w.), malarz.
S. mieszkał w Poznaniu i jako mistrz cechowy występuje w aktach w l. 1492–1518. Miał własny warsztat malarski, w którym zatrudniał towarzyszy z cechu i kształcił uczniów. W r. 1492 przyjął do terminu na trzy lata Mikołaja Peterofcke. W l. 1492–3 zgłosił w cechu towarzyszy Balcera i Michała, w r. 1503 kształcił Jana Królika z Nowego Miasta nad Wartą, w r. 1507 jego uczniami byli Jan ze Lwówka i Marcin z Ostroroga. Wobec cechu nie wywiązywał się początkowo z zobowiązań, zwłaszcza pieniężnych. Wiadomo, że w r. 1492 groziło mu nawet więzienie. W r. 1507 poniósł karę z nieznanego powodu, jednak z biegiem lat wzrastał jego autorytet zawodowy. W r. 1503 został powołany, obok Jana Schillinga, na rzeczoznawcę w procesie sądowym między opatem klasztoru Benedyktynów w Lubiniu Stanisławem a malarzami Klemensem i jego synem Benedyktem, których prace opiniował. S. był wybierany starszym cechu w Poznaniu w l. 1512–13 i 1516–18.
S. został wyodrębniony spośród kilku malarzy tego imienia, czynnych w Poznaniu na przełomie XV i XVI w. przez Kazimierza Kaczmarczyka w r. 1924. Dzieła S-a nie są znane. Przypisywane mu (wg Kaczmarczyka) dwie malowane nastawy ołtarzowe dla kościoła Bernardynów w Kobylinie zostały przez nowsze badania uznane za dzieło Stanisława z Krakowa i z Kórnika (z Poznania). Trudno jest też podtrzymać atrybucję ołtarza dla domu psałterzystów w Poznaniu fundacji bp. poznańskiego Jana Lubrańskiego (wg T. Dobrowolskiego).
Żoną S-a była Urszula, wzmiankowana w l. 1506 i 1512, której mimo często zaciąganych długów S. zapisał w r. 1506, tytułem wiana, pokaźną kwotę 100 zł węgierskich.
Białłowicz-Krygierowa Z., Malarz Stanisław z Poznania – twórca tryptyku z Dolska. Przyczynek do historii środowiska malarskiego w Poznaniu u schyłku gotyku, „Studia Muz.” T. 15: 1992 s. 53; Dobrowolski, Życie artystów pol., s. 131; Kaczmarczyk K., Malarze poznańscy w XV wieku i ich cech, „Kron. M. Poznania” 1924 nr 5/6 s. 108–10, 115; Karłowska-Kamzowa A., Późnogotyckie snycerstwo i malarstwo w Poznaniu, „Studia Muz.” T. 12: 1977 s. 39 przyp. 8; Pajzderski N., Poznań. Nauka i sztuka, Lw. 1922 XIV; – Acta capitulorum, II nr 1582.
Zofia Białłowicz-Krygierowa