INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Stolle z Głogowa  

 
 
brak danych - 1450-09-09
Biogram został opublikowany w latach 2006-2007 w XLIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.


 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stolle Jan z Głogowa (zm. 1450), notariusz miasta Krakowa (kierownik kancelarii miejskiej), notariusz publiczny «imperiali auctoritate», altarysta kościoła Najświętszej Marii Panny.

Był synem Mikołaja, który w r. 1394 otrzymał w Krakowie prawo miejskie.

W r. 1406 studiował S. na Uniw. Praskim, uzyskując w r.n. stopień bakałarza sztuk wyzwolonych. Z tego okresu pochodzi rękopis S-ego Liber Johannis Stolle de Glogouia. Scriptus ab eodem in studio Pragensi (B. Jag., rkp. 2095).

Dn. 25 VIII 1414 objął S. urząd wicenotariusza m. Krakowa i fakt ten osobiście odnotował w księdze, zawierającej rachunki miejskie. Dn. 14 IV 1415 wpisał się na Uniw. Wiedeński i prawdopodobnie jeszcze t.r. na Uniw. Krak. Być może w Krakowie uzyskał stopień licencjata w zakresie prawa kanonicznego, co umożliwiło mu w późniejszym okresie (przed 12 V 1419) osiągnięcie uprawnień notariusza publicznego. Z tytułem notariusza m. Krakowa wystąpił po raz pierwszy 7 XI 1426; kierowanie przez S-ego kancelarią miejską świadczy o dużym zaufaniu władz do niego. Z niewyjaśnionych powodów ustąpił S. z tego urzędu 15 IX 1435, co zostało odnotowane zarówno w księgach rady miasta, jak i ławy. Dn. 18 IX 1439, prawdopodobnie w związku z panującą w mieście zarazą, S. spisał testament. Obawy jego okazały się przedwczesne, zmarł natomiast urzędujący notariusz Bernard Lang, wobec czego 12 X t.r. rada miasta zaproponowała S-emu ponowne objęcie funkcji notariusza miejskiego, co odnotowano w księdze radzieckiej i ławniczej. S. przyjął te obowiązki, jednakże w 1. poł. 1442 ostatecznie zrezygnował z kierowania kancelarią miejską. Objął wówczas ufundowaną przez siebie altarię p. wezw. Świętego Krzyża w kościele NMP. Zmienił też częściowo swój testament, spisując drugą jego wersję osobiście w języku niemieckim (testament został następnie przetłumaczony na łacinę i wydany 9 XI 1454 w formie dokumentu rady miasta). Wg własnych słów S-ego nie miał on żadnych krewnych, a majątek zgromadził «swoją ciężką pracą»; można domniemywać, że podczas studiów trudnił się zawodowo kopiowaniem rękopisów. Jako notariusz miasta pobierał stałą pensję, która w jego czasach wynosiła 24 grzywny rocznie, a dodatkowo płacono mu za różne usługi kancelaryjne (spisywanie dokumentów i testamentów, wpisy do ksiąg miejskich itp.). Większe dochody uzyskiwał z korzystnych operacji finansowych, m.in. z zakupu czynszów czy handlu nieruchomościami.

S. posiadał dwa domy przy ul. Szpitalnej (z których jeden sprzedał w r. 1422) oraz dom przy ul. Mikołajskiej. Jego własnością były także: ornat aksamitny czarny z krzyżem z pereł, humerał haftowany perłami, dwie alby, komża, srebrny krzyż z relikwiami oraz dwie srebrne ampułki. Zgromadził też spory księgozbiór, liczący co najmniej 25 pozycji inwentarzowych (niektóre z tych rękopisów zawierać mogły kilka traktatów, czyli pozycji katalogowych byłoby więcej). Kilka dzieł przywiózł z Pragi; jedno na pewno zakupił w Wiedniu. Były wśród nich: Pismo św., «stary» mszał «wielkim pismem włoskim», Komentarze Mikołaja z Liry, «mała książka o cudach», „De vita solitaria” F. Petrarki, „De pomo et morte” Arystotelesa, „Institutionum grammaticarum libri XVI” Priscjana, bliżej nieokreślony traktat z zakresu stylistyki („Summa viciorum de pulcra scriptura”), dzieła Jakuba Witellona, Laurentiusa Lindores ze Szkocji, Jana Burydana, Marsyliusza z Inghen, kilka formularzy dokumentów oraz traktat z zakresu retoryki De vi eloquenciae (B. Jag., rkp. 680), prawdopodobnie autorstwa samego S-ego.

Egzekutorami swej ostatniej woli uczynił S. burmistrza Krakowa Jana Swidniczera i wicenotariusza Mikołaja Knoll Schonberga. Kościołowi NMP zapisał dzieło Priscjana, tamtejszym wikariuszom 10 grzywien, altarii Świętego Krzyża wspomniany ornat oraz 700 fl. na uposażenie jej i drugiej altarii – wg uznania wykonawców testamentu, których jednocześnie uczynił ich kolatorami na prawie dziedzicznym. Z pieniędzy tych Knoll Schonberg ufundował w r. 1471 ołtarz św.św. Szymona i Judy. Książki dotyczące sztuk wyzwolonych przekazał S. Uniw. Krak., ale dwie lub trzy z nich mógł sobie wybrać «pro memoria anime mee» Knoll Schonberg. Wszystkie książki teologiczne i księgę kolekt oprawną w białą skórę otrzymał były współpracownik S-ego, dawny wicenotariusz Jan, wówczas kapłan przy kościele Bożego Ciała. Swojej wieloletniej gospodyni Dorocie zapisał S. dożywotnio własny dom, ubrania i sprzęty domowe; po jej śmierci wszystko miało zostać sprzedane, a pieniądze rozdane pomiędzy miejscowych biedaków; służącej Małgorzacie polecił kupić nowy płaszcz i dać 10 grzywien. S. zmarł 9 IX 1450. W księdze radzieckiej pod tą datą odnotowano, że «zmarł mąż najznakomitszego umysłu [...] przesławny obyczajami i wielkością wiedzy».

 

Catalogus codicum manuscriptorum medii aevi latinorum qui in Bibliotheca Jagellonica Cracoviae asservantur, Wr. 1982 II, 1988 IV; Wisłocki W., Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kr. 1877–81 cz. 1–2; – Birkenmajer A., Studia nad Vitelonem. Archiwum Komisji do badania historii filozofii w Polsce, Kr. 1921 II cz. 1 s. 79–81; Dzieje UJ; Hist. B. Jag.; Koczerska M., Inwentarze majątku ruchomego duchowieństwa krakowskiego w XV wieku, „Kwart. Hist. Kult. Mater.” R. 51: 2003 s. 202, 204, 208; Markowski M., Krakowskie piśmiennictwo retoryczne, „Biul. B. Jag.” R. 37: 1987; Rajman J., Średniowieczne patrocinia krakowskie, Kr. 2002 s. 64–5, 67; Skupieński K., Notariat publiczny w średniowiecznej Polsce, L. 1997; Wyrozumska B., Kancelaria miasta Krakowa w Średniowieczu, Kr. 1995; – Cracovia artificum, [1300–1500] nr 303, 344, [1441–1450] nr 314; Kod. m. Kr., nr 115, 116, 125, 429, 439; Księgi przyjęć do prawa miejskiego, nr 321; Die Matrikel der Universität Wien, Bd. I. 1377–1450, Graz–Köln 1954–6 s. 107; Metryka Uniw. Krak.; Monumenta Historica Universitatis Carolo-Ferdinandae Pragensis, Pragae 1830 I 394; Najdawniejsze inwentarze skarbca kościoła N. P. Maryi w Krakowie z XV wieku, Wyd. F. Piekosiński, Kr. 1889 s. 28; Zbiór dok. katedry i diec. krak., Cz. 2 nr 253, 257, 258, 261, 262, 266; – AP w Kr.: Acta consularia 428, s. 231, 306, 350, 402, 405, 417, 421, 427, 435, 442, 461, Acta consularia 429, s. 18, Acta scabinalia 6, s. 45, 79, 113–14, 151, 187, 228, 267, 274, 341, Registrum proventuum et perceptorum 1595, s. 46.

                                                                                                                                                                                                                              Bożena Wyrozumska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.