INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Szczęsny Niewiarowski h. Lubicz  

 
 
2 poł. XVI w. - przed 1622
 
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Niewiarowski Szczęsny (Feliks) h. Lubicz (XVI/XVII w.), rotmistrz. Przez heraldyków został błędnie zaliczony do osiadłych na Litwie Niewiarowskich h. Półkozic. Pochodził z niezamożnej rodziny, dziedziczącej na Niewiarowie pod Knyszynem na Podlasiu. Był synem Walentego, komornika ziemskiego bielskiego, i Aleksandry Torusówny. Zapewne od młodości służył w wojsku. Jesienią 1600 znalazł się w Inflantach na czele chorągwi kozackiej (50 koni) i początkowo nie wywarł korzystnego wrażenia. Dn. 15 XII, zapewne spod Kokenhauzen, Janusz Radziwiłł pisał do hetmana w. lit. Krzysztofa Radziwiłła Pioruna: «panów rotmistrzów trzech dziś ówdzie przyjechało… Sapieha [Jan Piotr]… Wajer [Ludwik Wejher]… Niewiarowski, który widzę już służyć nie myśli». N. ruszył, wraz z Januszem Radziwiłłem, w głąb Inflant i wziął udział sam jednak, bez chorągwi, w potyczce pod Lemsal (Limbażi), 24 XII pułk Radziwiłła dotarł do Kiesi (Wenden, Cesis), 7 I 1601 doszło do zwycięskiej bitwy z niespodziewanie przybyłymi oddziałami Hansa Begtssona. Rota N-ego zdobyła w niej jedną spośród 13 chorągwi szwedzkich, które wpadły w ręce polskie. W tejże bitwie brał udział inny jeszcze Niewiarowski, porucznik chorągwi kozackiej Ludwika Wejhera. Pod Kokenhauzen 23 VI 1601 rota kozacka N-ego («do potkania prawie w czas przybył» – J. Radziwiłł) walczyła w składzie pułku podczaszego lit. Janusza Radziwiłła. W r. 1603 N. wysłany został przez hetmana polnego lit. Jana Karola Chodkiewicza, który podówczas dowodził wojskiem inflanckim, do króla Zygmunta III z prośbą o dostarczenie żywności, a przede wszystkim pieniędzy na wypłacenie zaległego żołdu. Odpowiedź królewska nosiła datę 28 VII 1603.

W r. n. N. brał udział w zwycięskiej bitwie pod Białym Kamieniem (Weissenstein, Paide), już na czele własnej chorągwi husarskiej. Za wykazane męstwo Chodkiewicz wyróżnił N-ego w liście do króla z 29 IX 1604. W grudniu t. r. chorągiew N-ego, obok husarskiej Jana Piotra Sapiehy i kozackiej Franciszka Kossakowskiego, nie otrzymawszy z dawna należnego żołdu, wypowiedziała hetmanowi posłuszeństwo. Jak twierdził Chodkiewicz, pryncypałem buntu był Aleksander Józef Lisowski, wówczas towarzysz spod chorągwi N-ego. W bitwie pod Kircholmem walczyła chorągiew piesza Niewiarowskiego, nie wiadomo jednak, czy Szczęsnego. O udziale N-ego w rokoszu nic nie wiadomo. W r. 1609 rachunki sejmowe wymieniają liczącą 200 ludzi rotę N-ego wśród wojsk stacjonujących w Inflantach, w l. n. brał udział w wojnie z Moskwą. Po bitwie pod Kłuszynem Stanisław Żółkiewski powierzył mu dowództwo nad liczącym 800 ludzi pułkiem sformowanym z cudzoziemców, których wcielono w szeregi wojska królewskiego, i pozostawił załogą na Kremlu. Do kraju N. wrócił zapewne latem 1612, w następstwie zawiązanej w styczniu pod laską Józefa Cieklińskiego konfederacji, do której jednak nie przystąpił. Rachunki przedłożone w r. 1613 sejmowi wymieniają kwotę 3000 zł wypłaconych piechocie N-ego, niezależnie od sum płaconych żołnierzowi stołecznemu. W r. 1617 N. dowodził regimentem 600 piechoty cudzoziemskiej, który miał wziąć udział w wyprawie królewicza Władysława po koronę carską. Po ojcu N. był dziedzicem Nowosiółki i części w Niewiarowie, Kramkówce i Trzecianem; został starostą marienburskim w Inflantach, w r. 1606 otrzymał leśnictwo mereckie, łoździejskie i sejwejskie. Jako jego dzierżawca kontynuował rozbudowę założonego na tym terenie miasta Puńska oraz dalszą kolonizację (dziś obszar północno-wschodniej Suwalszczyzny). Zmarł N. zapewne przed r. 1622, gdyż t. r. leśnictwo posiada już jego syn Paweł.

Z małżeństwa z Anną Jezierską miał N. dwie córki: Annę, zamężną Kozubską, i Aleksandrę, zamężną Piwnicką, oraz sześciu synów: Jerzego (zm. 1670), referendarza lit. (1659), opata trzemeszeńskiego, Stanisława, kanonika płockiego i krakowskiego, Felicjana (chyba również duchownego), Pawła (zob.), Stefana (zob.) i Jana Zachariasza, który osiadł w Wielkopolsce.

 

Niesiecki; [Milewski Kapica I.], Herbarz…, Kr. 1870; Wittyg W., Nieznana szlachta polska i jej herby, Kr. 1908; – Herbst S., Wojna inflancka 1600–1602, W. 1938; Naruszewicz A., Żywot J. K. Chodkiewicza…, Kr. 1858 s. 97; Wimmer J., Wojsko i skarb Rzeczypospolitej u schyłku XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., W. 1968 XIV cz. 1; Wiśniewski J., Dzieje osadnictwa w pow. sejneńskim, w: Materiały do dziejów ziemi sejneńskiej, Białystok 1963 s. 86; – Bojer W., Carolomachia..., Wil. 1606; Źródła Dziej., XVII cz. 3 s. 255; – AGAD: BOZ nr 3112, Arch. Publ. Potockich 22, 182, 615; B. Czart.: rkp. nr 1777 s. 644–646, nr 3238; B. Kórn.: rkp. 294; B. PAN w Kr.: rkp. 1051; B. Sałtykowa-Szczedrina w Leningradzie: Polskie Avtografy iz sobranija P. P. Dubrovskogo, rkp. 63/2 nr 22, 321/1 nr 75, 112; B. Uniw. w Wil.: rkp. F 3 nr 273.

Henryk Wisner

 
 

Powiązane artykuły

 

Druga połowa XVI wieku

Druga połowa XVI wieku, a przede wszystkim interesujący nas okres panowania ostatniego Jagiellona – Zygmunta Augusta – to okres dominacji wojsk zaciężnych, co przekładało się na konieczność......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Paweł Niewiarowski h. Lubicz

2 poł. XVI w. - 2. poł. XVII w. rotmistrz
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Kochanowski h. Korwin

1530 - 1584-08-22
poeta
 

Andrzej Bobola h. Leliwa

ok. 1591 - 1657-05-16
święty
 

Marcin Kromer

1512-11-11 - 1589-03-23
dyplomata
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Justus Słowikowski

1595-06-30 - 1654-03-25
doktor obojga praw
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.