Suski Szymon Tadeusz h. Pomian (ok. 1732 – 1782), wojski mniejszy łomżyński, marszałek łomżyński i wiski konfederacji barskiej.
Był synem Mikołaja Zenona, posesora dóbr Susk i Zabiele w ziemi łomżyńskiej (paraf. Rzekuń), sędziego ziemskiego zambrowskiego i rotmistrza, który 11 III 1733 został obrany na sejmiku w Łomży konsyliarzem miejscowej konfederacji i sędzią kapturowym, a 7 VII t.r. posłem na sejm elekcyjny i 12 IX podpisał elekcję Stanisława Leszczyńskiego; w dn. 18–22 XI 1734 był marszałkiem sejmiku łomżyńskiego.
Gdy przedkonwokacyjny sejmik łomżyński uległ rozdwojeniu, S. znalazł się w kole stronników «Familii», obradujących 6 II 1764 pod laską star. łomżyńskiego Ignacego Przyjemskiego; został wówczas obrany sędzią kapturowym. Obrany na sejmiku w Łomży 23 VIII t.r. posłem na sejm elekcyjny, podpisał ze swą ziemią 6 IX elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego. Dn. 20 IX 1767 S. (za pośrednictwem swego sługi Szymona Podbielskiego) uczynił manifestację w grodzie ostrołęckim przeciw poborcy Wojciechowi Bilińskiemu, zarzucając mu nadużycia przy wybieraniu podatków ze swych dóbr dziedzicznych Zabiele i Susk. Dn. 25 IX t.r. otrzymał S. urząd wojskiego mniejszego łomżyńskiego. Związany z woj. mazowieckim Pawłem Mostowskim, został w marcu 1769 obrany przez szlachtę łomżyńską marszałkiem (wg W. Konopczyńskiego – zastępczym, tzw. substytutem) miejscowej konfederacji. Gdy 2 VIII t.r. przybyli do Ostrołęki na czele liczących ok. 6 tys. ludzi oddziałów konfederackich Kazimierz i Franciszek Pułascy oraz Józef Bierzyński złożył S. urząd marszałka na rzecz K. Pułaskiego. Dn. 3 VIII w Ostrołęce podpisał laudum obioru Pułaskiego marszałkiem; został wówczas konsyliarzem konfederacji łomżyńskiej oraz jednym z trzech konsyliarzy, delegowanych do stałej asystencji przy marszałku w kampaniach oraz w skład Generalności. W r. 1770 K. Pułaski rekomendował S-ego Generalności, ta jednak listem z 25 IX t.r. odmówiła przyjęcia go do swego grona argumentując, że obsadzone są już oba konsyliarstwa z woj. mazowieckiego; jednocześnie zasugerowano, by S. starał się o marszałkostwo ziemi wiskiej lub różańskiej.
Zapewne za sprawą bp. Adama Krasińskiego, zwalczającego dotychczasowego marszałka ziemi wiskiej Kazimierza Krajewskiego, S. został 15 IV 1771 obrany marszałkiem tej ziemi i tego dnia wydał do miejscowej szlachty uniwersał nakazujący zebranie 40 tys. zł podatku, ustalonego zapewne na tymże sejmiku. K. Pułaski powierzył S-emu zadanie ścigania i ujęcia regimentarza (marszałka) mścisławskiego Tadeusza Ignacego Kirkora, który nie podporządkował się wyrokom konfederacji, ponadto uchodząc przed aresztem, poczynił szkody w dobrach hetmana Jana Klemensa Branickiego. Generalność oddała sprawę Kirkora sądom wojskowym hetmana, a S-emu powierzył Pułaski realizację jej postanowień. Tropionego przez S-ego Kirkora schwytały ok. 20 V t.r. oddziały hetmańskie. W czerwcu S. mianował Fabiana Sebastiana Kleczyńskiego regimentarzem wiskim, a pod koniec tego miesiąca wraz z Kleczyńskim i regimentarzem płockim Filipem Trzeciakiem stoczył potyczkę w Golczewie pod Płockiem; podobno poległo w niej 180 konfederatów, natomiast S. i Kleczyński zostali ranni. Resztki partii S-ego czynne były na Podlasiu jeszcze w sierpniu 1771. S. wybierał się do Białej i w drodze do Generalności próbował «zabawić z komendą w Wielkopolsce», lecz regimentarz Józef Zaremba niechętnie przyjął obecność oddziału i w grudniu wypraszał «naprzykrzonego gościa». Dn. 12 II 1772 K. Pułaski ogłosił uniwersał do ziemi łomżyńskiej, mianując S-ego swym zastępcą (na marszałkostwie) i poborcą podatków w tej ziemi. Z kolei S., jako subaltern K. Pułaskiego w ziemiach różańskiej, nurskiej i łomżyńskiej, przekazał uprawnienia poborcy płk. Wojciechowi Krupockiemu. Prawdopodobnie S. (choć mógł to też być Onufry Suski) był regimentarzem K. Pułaskiego, który 22 III t.r. poniósł klęskę pod Piotrkowem i dostał się do niewoli rosyjskiej. Jest też możliwe, że S. został pojmany przez Rosjan w kwietniu «gdzieś w stronie Warszawy». Wraz z schwytanym ok. 20 V Aleksandrem Karczewskim, pułkownikiem konfederacji warszawskiej, osadzono go w obozie przejściowym na Pradze, skąd obaj wyruszyli ok. 5 VI w drogę na Kijów i dalej w głąb Rosji (w spisie Franciszka Thesby de Belcour wymieniony jest jedynie Józef Suski, pułkownik wiski, ale niewykluczone, że chodzi o S-ego). Po powrocie z Rosji S. został przez sejm l. 1773–5 powołany w skład komisji do rozsądzenia sprawy sukcesorów Józefa Zielińskiego, podstolica płockiego. W tym okresie oskarżył star. łomżyńskiego Przyjemskiego o współpracę z Rosjanami; proces zakończono w r. 1782 oczyszczeniem Przyjemskiego z zarzutów i skazaniem S-ego za oszczerstwo na cztery tygodnie wieży górnej.
S. miał w ziemi łomżyńskiej dobra Chomentów, Susk i Zabiele z przynależnościami (dwie ostatnie wsie w paraf. Rzekuń). Zmarł 10 II 1782 w Zabielach, został pochowany 18 II w kościele Bernardynów w Ostrołęce. S. synów nie pozostawił (zapewne nie założył nawet rodziny), gdyż w l. 1783–4 żaden z Suskich nie posiadał już powyższych dóbr.
Boguski J., Herbarz szlachty ostrołęckiej, Ostrołęka 2002 s. 83, 292; Elektorowie, s. 221; Niesiecki, VIII 570; PSB (Karczewski Aleksander, Kirkor Tadeusz Ignacy, Kleczyński Fabian Sebastian, Krajewski Kazimierz, Krupocki Wojciech, Przyjemski Ignacy); Żychliński, VIII 303; – Brodzicki C., Kazimierz Pułaski marszałek łomżyński, Łomża 1988 s. 50, 52, 61, 63; tenże, Łomża w latach 1529–1795, Łomża 2000; Dziewirski J., Rzekuń i okolice. Zarys dziejów, Ostrołęka 1999 s. 41–2; Konopczyński W., Kazimierz Pułaski. Życiorys, W.–Kr. 1931; tenże, Konfederacja barska, W. 1991 I–II; Korzon T., Dzieje wojen i wojskowości, Lw. 1923 III 135–7; Lenkiewicz A., Kwiatkowski T., For Your Freedom and Ours. Casimir Pulaski, Wr. 2004; Niedziałkowska Z., Ostrołęka. Dzieje miasta, Ostrołęka 2002; Roszko J., Ostatni rycerz Europy, Kat. 1983; Szczygielski W., Konfederacja barska w Wielkopolsce 1768–1770, W. 1970; – Kraushar A., Konfederaci barscy na Syberii, Kr. 1895 s. 20; Listy Generalności do Kazimierza Pułaskiego, marszałka łomżyńskiego, w: Pułaski K., Szkice i poszukiwania historyczne, Kr. 1906 II 292; „Regestr Diecezjów” Franciszka Czaykowskiego czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783–1784, Wyd. K. Chłapowski, S. Górzyński, W. 2006 s. 501, 547, 564; Vol. leg., VII 282, VIII 580; – AGAD: Ostrołęckie grodz., ks. 1107 k. 67–7v, Metryka Kor., Ks. Kanclerskie, nr 32 cz I s. 188, Ks. Sigillat, nr 19 s. 131, nr 31 k. 31, Ostrołęckie ziemskie, relacje, oblaty, ks. 1105 k. 136–7v; B. Czart.: rkp. 778 k. 329; B. Jag.: rkp. 5344 t. IV k. 170; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 8332 k. 243v, 256v–7, 265v, 274v–5, 335, 341, 367, 396v, 399, rkp. 8351 k. 281.
Andrzej Haratym