INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Tadeusz Władysław Sokołowski  

 
 
1899-02-21 - 1986-01-07
Biogram został opublikowany w latach 2000-2001 w XL tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sokołowski Tadeusz Władysław (1899–1986), powstaniec śląski, lekarz okulista. Ur. 21 II w Gabułtowie (pow. pińczowski), był synem Aleksandra, nauczyciela, od r. 1901 kierownika szkoły początkowej w Sosnowcu, i Anieli z Rayskich.

W r. 1918 zdał S. maturę w szkole realnej w Sosnowcu, gdzie należał do harcerstwa i był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. T.r. rozpoczął studia lekarskie na UJ, ale przerwał je 11 XI, by wstąpić do Oddziału Odsieczy Lwowa. Walczył w wojnie polsko-sowieckiej, awansując w październiku 1920 na podporucznika. W marcu 1921 urlopowany z Dowództwa Okręgu Generalnego Lwów do Dowództwa Obrony Plebiscytu na Górnym Śląsku, wziął udział w przygotowaniach do powstania i uczestniczył w III powstaniu śląskim, pełniąc różne funkcje w służbie sanitarnej, w końcu adiutanta szefa sanitarnego Grupy «Wschód». Wspomnienia z okresu powstania opublikował w r. 1971 pt. Przyczynek do działalności służby sanitarnej w III powstaniu na Górnym Śląsku („Studia Śląskie” T. 19).

Po demobilizacji w maju 1922 powrócił S. na studia na UJ i uzyskał 27 III 1927 dyplom doktora wszech nauk lekarskich. Następnie podjął praktykę w szpitalu Bonifratrów w Krakowie i w szpitalu dla dzieci jaglicznych UJ w Witkowicach. Dn. 1 X 1928 został mianowany starszym asystentem w klinice okulistycznej UJ u Kazimierza Wincentego Majewskiego, ale już w lutym 1929 utracił to stanowisko w wyniku postępowania honorowego przed komisją senacką. Od r. 1930 pracował w Sosnowcu jako specjalista okulista w lecznictwie ambulatoryjnym Ubezpieczalni Społecznej (US) i na oddziale ocznym jej Centralnego Szpitala. W okresie międzywojennym działał w Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). W r. 1938 wziął udział w zajęciu Zaolzia jako lekarz 53. Sosnowieckiego Baonu Obrony Narodowej.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. przeszedł S. szlak bojowy od Mikołowa do Tomaszowa Lub. wraz z tym samym baonem w 201. p. 55. DP Armii «Kraków». W czasie okupacji niemieckiej był w l. 1941–2 ordynatorem oddziału okulistycznego Centralnego Szpitala w Sosnowcu, potem lekarzem tamtejszej kasy chorych. Równocześnie działał w Armii Krajowej (AK) jako zastępca szefa sanitarnego w Inspektoracie Sosnowiec Okręgu Śląskiego AK; m.in. współpracował z konspiracją PPS, wystawiał zwolnienia lekarskie dla osób zagrożonych wywózką na roboty, pomagał Francuzom i Holendrom pracującym przymusowo w Zagłębiu Dąbrowskim oraz jeńcom radzieckim i brytyjskim.

Aresztowany w r. 1945 w związku z działalnością w AK, był S. przez pół roku więziony przez Urząd Bezpieczeństwa. Po uwolnieniu w r.n. zorganizował oddział okulistyczny w Szpitalu Miejskim nr 1 w Sosnowcu (przeniesiony w r. 1965 do Szpitala Miejskiego nr 2 ) i jako ordynator kierował nim do przejścia na emeryturę w r. 1974. Równocześnie pracował w kolejowej służbie zdrowia i prowadził praktykę prywatną. Był autorem kilkunastu artykułów naukowych, m.in.: Urazy oka wojskowym kablem telefonicznym („Klinika Oczna” 1949 nr 1–2), Metaplastyczne kostnienie naczyniówki a krążenie w siatkówce (tamże nr 3–4), Przyczynek do operacji opadnięcia powieki górnej („Śląska Gaz. Lek.” 1947 nr 11–12, odb. Cieszyn 1947) i Uzupełnienie własnej operacji opadnięcia powieki górnej (w: „Pamiętnik XXI Zjazdu Towarzystwa Okulistów Polskich”, W. 1951); operację tę Ignacy Abramowicz przytoczył w podręczniku „Chirurgia oka w zarysie” (W. 1952) jako «operację Sokołowskiego».

S. należał do Polskiego Tow. Okulistycznego (od r. 1927) i Tow. Lekarskiego Zagłębia Dąbrowskiego (od r. 1930), przekształconego w r. 1951 w Koło Polskiego Tow. Lekarskiego (PTL) w Sosnowcu, którego był przewodniczącym w l. 1954–8. Ponadto wchodził w skład Zarządu Oddziału PTL w Katowicach i w r. 1970 został członkiem honorowym PTL. W r. 1957 przewodniczył Komitetowi Organizacyjnemu 50-lecia Tow. Lekarskiego Zagłębia Dąbrowskiego. Zmarł 7 I 1986 w Sosnowcu i tam został pochowany na cmentarzu przy Al. Józefa Mireckiego. Odznaczony był przed wojną Odznaką Honorową «Orlęta» i Śląską Wstęgą Waleczności i Zasługi II st. (1921), po wojnie m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V kl. (1967 – za udział w kampanii wrześniowej 1939 r.), Śląskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy II kl. (1971).

W małżeństwie zawartym w r. 1930 z Emilią Spława-Neyman miał S. dwoje dzieci: Andrzeja (ur. 1931), lekarza chirurga w Sosnowcu, i Krystynę (ur. 1941), po mężu Schnerch, lekarza neurologa, zamieszkałą od r. 1976 w Hanowerze.

 

Fot. w Mater. Red. PSB; – Konopka S., Pol. bibliogr. lek. 1946–51, W. 1951–5; Enc. powstań śląskich; Leksykon regionalnej historii medycyny, „Pro Medico. Biul. Okręgowej Izby Lek. w Kat.” 1995 nr 9 s. 18; Spis fachowych pracowników służby zdrowia, W. 1964 s. 323; Woźniewski Z., Polski almanach medyczny na rok 1956, W. 1957 s. 317; – Brożek K., Lekarze w życiu społecznym województwa śląsko-dąbrowskiego (1945–1950), „Roczn. Kat.” T. 12: 1984 s. 157; tenże, Lekarze w życiu społecznym Zagłębia Dąbrowskiego w latach 1918–1939, „Zaranie Śląskie” 1980 nr 3 s. 501, 529; tenże, Polska służba medyczna w powstaniach śląskich i plebiscycie 1918–1922, Kat. 1973; Dziesięciolecie Polski Odrodzonej, s. 137; Kocot E., Historia Szpitala Miejskiego nr 2 w Sosnowcu 1932–1994, Sosnowiec 1997 s. 59, 102, 199 (fot.); tenże, Lekarze Zagłębia Dąbrowskiego. Wstęp do słownika biograficznego. Zarys działalności społecznej, Sosnowiec 1997 s. 33, 93–4 (fot.); tenże, Polskie Towarzystwo Lekarskie w Zagłębiu Dąbrowskim, kontynuator Towarzystwa Lekarskiego Zagłębia Dąbrowskiego, Sosnowiec 1997 s. 46–7, 53, 185 (fot); Niekrasz J., Z dziejów AK na Śląsku, Kat. 1993; Pamiętnik XXV-letniej działalności obchodu jubileuszowego Towarzystwa Lekarskiego Zagłębia Dąbrowskiego 1907–1932, Sosnowiec 1933 s. 90; Pamiętnik 50-letniej działalności i obchodu jubileuszowego Towarzystwa Lekarskiego Zagłębia Dąbrowskiego w dniu 19 X 1957 roku, Red. K. Zahorski, Sosnowiec 1958 s. 5–6, 49– 50 (częściowa bibliogr.); Przemsza-Zieliński J., Księga wrześniowej chwały pułków śląskich, Sosnowiec 1993 II 157; tenże, Śląski front’39. Obrona Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego we wrześniu 1939 roku, Sosnowiec 1999 s. 405; – Polska Partia Socjalistyczna w latach wojny i okupacji 1939–1945. Księga wspomnień, W. 1994 I; Walter-Janke Z., W Armii Krajowej na Śląsku, Kat. 1986 s. 153–5, 162–3; – „Dzien. Zachodni” 1986 nr 7, 20 (nekrologi); „Zagłębie” 1971 nr 21 (fot., wywiad K. Krzyżanowskiego z S-m); – Arch. Okręgowej Izby Lek. w Kat.: Teczka osobowa S-ego; Arch. UJ: sygn. S II 590 (akta postępowania honorowego), S II 619, WL II 544; – Informacje autora oraz syna Andrzeja Sokołowskiego z Sosnowca.

Krzysztof Brożek

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Janusz Rzeszewski

1930-02-10 - 2007-10-02
reżyser filmowy
 

Wanda Gertz

1896-04-13 - 1958-11-10
działacz niepodległościowy
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Witold Rumbowicz

1882-06-05 - 1945-04-18
konstruktor lotniczy
 

Jan Silhan

1889-11-01 - 1971-06-21
kapitan Wojska Polskiego
 

Jan Lippert

1877-03-03 - 1951-07-20
działacz społeczny
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.