INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Teodor Gabriel Siemieński  h. Leszczyc      " Portret Teodora Siemieńskiego (zm.1794), prałata i kanonika warszawskiego", obraz olejny z 2. połowy XVIII w.

Teodor Gabriel Siemieński h. Leszczyc  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Siemieński Teodor Gabriel h. Leszczyc (zm. 1794), dziekan kapituły gnieźnieńskiej, prezydent Trybunału Kor., delegat na sejmy i konferencje biskupów. Był (wg J. Korytkowskiego) synem Bonawentury, podczaszego bracławskiego, i Aleksandry z Bielowskich.

Dn. 8 V 1758 S. został kanonikiem warszawskim. Z pomocą krajczego kor. Adama Małachowskiego, posesora królewszczyzny przedborskiej, zabiegał w kwietniu 1762 o probostwo w miasteczku Przedbórz nad Pilicą, ale starania te były bezskuteczne. Dn. 11 VI 1767 instalował się na kanonię fundi Sarb w katedralnej kapitule gnieźnieńskiej. Jako protegowany prymasa Gabriela Podoskiego i bliski jego współpracownik otrzymał koadiutorię z ekspektatywą na dziekanię gnieźnieńską, lecz wskutek sporów i rozbieżności między prymasem a kapitułą instalował się na nią dopiero 28 IX 1775, po śmierci poprzedniego dziekana. Najpóźniej od r. 1771 był archidiakonem kurzelowskim.

Pod nieobecność prymasa S. sprawował na mocy jego patentu funkcję zastępcy i wikariusza generalnego in spiritualibus et temporalibus, pozostając (wg Korytkowskiego) na tym stanowisku od września 1771 do r. 1776, tj. do ostatecznego wyjazdu Podoskiego do Francji. Jako delegat kapituły (wyznaczony 3 VIII 1775) i w zastępstwie prymasa brał udział w konferencji biskupów w Warszawie, obradującej od 1 IX 1775 do grudnia 1776. Już 7 IX S. został wybrany do komisji, która miała przygotować projekt do dyskusji w sprawie sprawiedliwego podziału obciążeń z tytułu subsidium charitativum. Wynikiem prac tej komisji był projekt, postulujący m.in. ponowne oszacowanie beneficjów. W związku z tym 18 IX t.r. S. i pozostali członkowie komisji zostali zobowiązani do zredagowania instrukcji dla szacujących dochody z beneficjów. Dn. 21 IX komisja przedstawiła gotową instrukcję dla lustratorów. Prace nad lustracją trwały blisko rok. W czerwcu 1776 S. i bp Kasper Cieciszowski, koadiutor kijowski, obrani zostali delegatami konferencji biskupów do rozmów z przedstawicielami Komisji Skarbu Kor. w sprawie subsydium, następnie powierzono im rewizję tabel dochodowych. W lipcu t.r. S. był jednym z rewizorów lustracji nadchodzących z całego kraju do Warszawy i wraz z bpem Cieciszowskim moderatorem całości lustracji. W l. 1776 i 1777 był generalnym kolektorem subsydium w archidiecezji gnieźnieńskiej.

Po śmierci prymasa Podoskiego kapituła gnieźnieńska ustanowiła S-ego administratorem dóbr księstwa łowickiego; urząd ten pełnił do poł. czerwca t.r. Przeprowadził w tym czasie bardzo dokładną lustrację dóbr arcybiskupich, której wyniki przedstawił 20 VI t.r. Raport S-ego, pt. Inventarium Ducatus Loviciensis sede vacante post fata pie defuncti […] Gabrielis […] Podoski […] conscriptum anno 1777 (rkp. w Arch. Kapituły Gniezn., cyt. za Korytkowskim) zawiera na 420 stronach opis blisko 120 wsi, kilkudziesięciu folwarków, zamku łowickiego, pałacu arcybiskupiego w Warszawie; opisy kluczy uzupełnione zostały sumariuszami, zestawiającymi ludność, zawody, stan majątkowy i powinności. Z polecenia kapituły pilnował w Trybunale i w asesorii spraw pomiędzy kapitułą a spadkobiercami prymasa Podoskiego.

W r. 1778 S. został delegatem kapituły na Trybunał Kor. i prezydentem tegoż Trybunału; opublikował Mowę… wygłoszoną na reasumpcji 1 IX t.r. Za zasługi w Trybunale otrzymał 10 II 1780 Order Św. Stanisława. Był delegatem kapituły na sejm 1780 r.; pobyt w Warszawie wykorzystał do dalszego porządkowania spraw spadkowych Podoskiego, starając się (bez powodzenia) umieścić w konstytucji korzystny dla kapituły projekt. Wziął udział w krótkiej konferencji biskupów po zakończeniu sejmu.

W marcu 1781 S. prosił króla albo o probostwo miechowskie, albo o dziekanię płocką z nadania bpa płockiego Michała Poniatowskiego. Jeszcze przed sejmem 1782 r. zabiegał o opactwo sieciechowskie. Wyznaczony dekretem kapituły gnieźnieńskiej z 5 XI 1781, S. wynegocjował i zawarł 1 XII t.r. ugodę między arcybiskupem i kapitułą a KEN w sprawie funduszy i zobowiązań pojezuickich. Także w r. 1782 był delegowany na sejm, by tam bronić spraw kapituły; nakazane instrukcje zrealizował częściowo. Jako generalny komisarz do sprawy subsidium charitativum przedstawił 10 II 1786 „Stan kasy subsidii […] w Archidiecezji Gnieźnieńskiej”. Razem z ks. Franciszkiem Malczewskim był obecny na obradach Sejmu Czteroletniego jako delegat kapituły; powierzono im obronę dóbr kościelnych, uszczuplonych przez pierwszy rozbiór Polski, i starania o fundusze na utrzymanie kapituły gnieźnieńskiej. Zmarł w Warszawie 29 III 1794.

 

Estreicher; Niesiecki; Korytkowski, Prałaci gnieźn., III; Łoza, Kawalerowie; – Librowski S., Konferencje biskupów XVIII wieku jako instytucja zastępująca synody prowincjonalne, Cz. 2, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kośc.” T. 48: 1984; – Protokoły posiedzeń Komisji Edukacji Narodowej 1773–1785, Wr. 1973; – B. Czart.: rkp. 685 s. 271, rkp. 689 s. 429–31; B. Ossol.: rkp. 11836 s. 295–306.

Maria Czeppe

 

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.