INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Teofil Józef Rybicki  

 
 
1805-11-02 - 1859-01-21
 
Biogram został opublikowany w latach 1991-1992 w XXXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rybicki Teofil Józef (1805–1859), chemik, technolog. Ur. 2 XI w Pułtusku, był synem Wiktoryna (ok. 1774–1834), lekarza w wojsku kościuszkowskim, w l. 1812–13 napoleońskim, później lekarza w Płocku, bratem Oktawiana (1819–1852), lekarza w Łasku, a później w Sieradzu.

R. ukończył gimnazjum w Płocku. W l. 1822–5 studiował nauki ścisłe, przede wszystkim chemię u Adama Kitajewskiego na Uniw. Warsz., w r. 1826 uzyskał magisterium na Wydz. Filozoficznym. W l. 1825–6 pracował jako nauczyciel chemii i fizyki ewangelickiej szkoły wydziałowej przy ul. Królewskiej w Warszawie, w Szkole Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego oraz jako laborant zakładu chemii na uniwersytecie. W l. 1826–30 odbył dłuższą podróż naukową do Austrii, Francji, Niemiec i Anglii jako stypendysta rządowy i kandydat na profesora organizowanej wówczas politechniki. Studiował chemię, technologię chemiczną, mineralogię i hutnictwo na politechnice w Wiedniu (1826–7), chemię na Sorbonie oraz chemię i fizykę w College de France (1827–9), zwiedzał wszędzie kopalnie, huty, fabryki – zwłaszcza przemysłu rolno-spożywczego, w Austrii, Czechach, na Węgrzech, Francji, podobnie jak w l. 1829–31 w Niemczech (Saksonia, Góry Harz, Bawaria) i w r. 1830 w Anglii (Londyn i okolice). We wrześniu 1830 wrócił do Warszawy i mianowany został profesorem ogólnej chemii technicznej Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego. Wykładał jednak tylko trzy miesiące, wziął udział w powstaniu listopadowym, potem był do r. 1834 pozbawiony przejściowo praw nauczania.

W l. 1834–59 uczył R. chemii, fizyki i szeroko pojętej technologii w różnych szkołach średnich, jak w l. 1834–8 w Łukowie, od r. 1834 w szkole rabinów w Warszawie, od r. 1835 w szkole wydziałowej przy ul. Leszno oraz w funkcjonujących przy niej Dodatkowych Kursach Pedagogicznych, od r. 1837 w niedzielnej szkole rzemieślniczej, od r. 1841 w uruchomionym właśnie gimnazjum realnym, dla którego współopracował program nauczania, od r. 1857 w prywatnej pensji żeńskiej. Był doskonałym wykładowcą. Zainicjował wycieczki do różnych fabryk i zakładów przemysłowych Warszawy i jej okolicy, a także i dalsze (Olkusz, Kielce, Kalisz). Wchodził od r. 1838 w skład komisji egzaminacyjnej dla nauczycieli szkół średnich Królestwa, w r. 1850 został głównym egzaminatorem z zakresu nauk ścisłych. Był prawdopodobnie pierwszym propagatorem dagerotypii i fotografii w Polsce. Miał rangę radcy kolegialnego.

R. opublikował liczne artykuły technologiczne m. in. O szkle wodnym i jego użyciu za środek przeciw nagłemu szerzeniu się ognia w budowlach („Izys Pol.” 1826 s. 104–6), Nowa szkoła przemysłowa paryska („Słowianin” 1829), Przepisy praktyczne robienia werniksów i pokostów („Kalendarz Powsz.” 1838 s. 14–17), O bieleniu płótna, („Ziemianin. Tyg. Roln. Technologiczny” 1841 s. 241–3 i n.), Wiadomości o ważniejszych i ciekawszych odkryciach, poczynionych w przemyśle na chemii opartym („Bibl. Warsz.” 1841, 1843, 1847). Wydał też dwie książki: pierwszy oryginalny polski podręcznik technologiczny Zasady technologii chemicznej, obejmujące wiadomości treściwie zebrane o fabrykacji i użytkach ważniejszych produktów mineralnych (W. 1837, W. 1846) oraz Upominek rolniczo-przemysłowy, obejmujący wiadomości technologiczne o wełnie, o jej myciu, odtłuszczaniu, bieleniu i ważniejszych z niej wyrobach (W. 1847). Choroba oczu ograniczyła jego dalszą działalność piśmienniczą, ale do śmierci wiele czytał, zgromadził duży księgozbiór naukowy. W niewielkiej realności podwarszawskiej zorganizował też małe arboretum oraz ogród botaniczny z kolekcją wszystkich krzewów Królestwa. Człowiek skromny, unikał zaszczytów, starał się natomiast wykorzystać skromne możliwości pracy oświatowej, jakie istniały w dobie paskiewiczowskiej. R. zmarł 21 I 1859 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Powązkowskim. Był odznaczony Orderem św. Stanisława 3 kl.

W małżeństwie z Józefą z Szymańskich miał R. syna Stanisława, lekarza (zob.).

 

Kucharzewski, Bibliogr. techn.; Enc. Org.; Gerber, Studenci Uniw. Warsz.; Kośmiński, Słown. lekarzów (dotyczy ojca, Wiktoryna i brata Oktawiana); – Kucharzewski F., O profesorach naszej pierwszej politechniki, „Przegl. Techn.” 1929 s. 102; tenże, Piśm. techn. pol., II; Rodkiewicz A. J., Pierwsza politechnika polska 1825–1831, Kr.-W. 1904; Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce, W. 1983; – Rybicki S., Trzy pokolenia lekarzy, Podał do druku S. Konopka, „Arch. Hist. Med.” T. 23: 1960 s. 482–5; – „Bibl. Warsz.” 1859 t. 1 s. 536; „Gaz. Warsz.” 1859 z. 34 s. 1–2.

Stanisław Marian Brzozowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Stanisław Teofil Rybicki

1843-04-16 - 1920-04-23 lekarz
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Hipolit Cegielski

1815-01-06 - 1868-11-30
filolog polski
 

Napoleon Mateusz Orda

1807-02-11 - 1883-04-26
rysownik
 

Stefan Witwicki

1801-09-13 - 1847-04-15
poeta
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Kazimierz Łapczyński

1823-03-16 - 1892-12-14
botanik
 

Paweł Rzymski

1784-03-22 - 1833-08-01
ksiądz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.