INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Tomasz Rzeszutko  

 
 
1883-12-27 - 1952-03-22
Biogram został opublikowany w latach 1992-1993 w XXXIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rzeszutko Tomasz (1883–1952), perukarz, fryzjer i charakteryzator teatralny. Ur. 27 XII w Terliczce w pow. rzeszowskim w rodzinie chłopskiej, był synem Wojciecha i Zofii z domu Michałek.

R. po ukończeniu szkoły ludowej w Terliczce, w l. 1895–1900 uczył się w Rzeszowie zawodu fryzjera-perukarza. Po przypadkowym zetknięciu się z Tadeuszem Pawlikowskim, podjął w r. 1900 pracę w Teatrze Miejskim we Lwowie. W r. 1903 ukończył lwowską szkołę przemysłową i objął w teatrze kierownictwo pracowni fryzjersko-perukarskiej. Wysoki poziom jego prac zyskał mu niebawem znaczny rozgłos. W pamięci Karola Adwentowicza pozostał jako «reformator peruk, zarostów i w ogóle charakteryzacji». Przebywał na dwumiesięcznych zagranicznych kursach zawodowych: w r. 1905 w Kijowie, w r. 1911 w Wiedniu i w r. 1913 w Paryżu. Janusz Warnecki wspomina, że co więksi aktorzy domagali się, aby ich peruki robił tylko «Tomcio»; nazywany «królem», a nawet «cesarzem perukarzy teatralnych». Swoje kunsztowne peruki realizował na zamówienie wielu teatrów w kraju i za granicą, m. in. dla śpiewaków Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Umiał również znakomicie charakteryzować aktorów. Obok pracy na stanowisku kierownika pracowni fryzjersko-perukarskiej, R. udzielał się w amatorskim ruchu teatralnym, służąc pomocą w charakteryzacji kółkom dramatycznym, teatrzykom gimnazjalnym, a także lwowskiej Scenie Robotniczej K. Adwentowicza.

Jesienią 1914 przed zajęciem Lwowa przez Rosjan wyjechał wraz z częścią zespołu teatru lwowskiego do Zakopanego, gdzie współpracował z zespołami teatralnymi występującymi w sali «Morskiego Oka». Do Lwowa wrócił prawdopodobnie wraz z Ludwikiem Hellerem i w zespole teatru lwowskiego pracował do chwili zajęcia miasta przez Niemców w r. 1941. Bronisław Dąbrowski wspomina, że już w 2. poł. l. dwudziestych R. był w teatrze lwowskim «alfą i omegą zakulisowego życia [...] Od jego wstawiennictwa i protekcji zależał los niejednego młodego aktora, a nawet starsi czuli przed nim respekt». Równolegle z pracą w teatrze uczył R. charakteryzacji, m. in. w szkole teatralnej Czesława Krzyżanowskiego, istniejącej przy Lwowskim Instytucie Muzycznym w r. 1922.

W czasie okupacji niemieckiej współpracował z konspiracyjnymi teatrzykami dla dzieci oraz służył sztuką charakteryzacji żołnierzom podziemia. Do teatru lwowskiego powrócił w r. 1944 i wraz z zespołem B. Dąbrowskiego w sierpniu 1945 przyjechał do Katowic. W Teatrze Śląskim 30 VII 1947 obchodził jubileusz 50-lecia pracy. W lutym 1951 w uznaniu dla artystycznych walorów swej pracy przyjęty został do Związku Artystów Scen Polskich (ZASP). Samodzielny w opiniach, zachował tę postawę do końca życia. Zmarł 22 III 1952 w Katowicach i tam został pochowany.

Z małżeństwa (ślub 15 X 1914 w Zakopanem) ze Stefanią Eugenią z Michnowskich, 1.v. Klimuntowiczową (zob.) R. nie pozostawił potomstwa.

 

[Butryńczuk B.] Brutus, Jubileusz Tomasza Rzeszutki, „Odra” 1947 nr 31 (podob.); Kozłowski J., Życie teatralne proletariatu polskiego 1878–1914, Kr. 1982; Linert A., Lwowskie wznowienia w pierwszym sezonie Bronisława Dąbrowskiego w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego, w: Studia i materiały z dziejów województwa katowickiego w Polsce Ludowej, Kat. 1975 t. 9 s. 101, 107; Ładosiówna I., Wspomnienia o Tomaszu Rzeszutce, „Teatr” 1952 nr 6; Pajączkowski F., Teatr lwowski pod dyrekcją Tadeusza Pawlikowskiego 1900–1906, Kr. 1961; Panek W., Kariery i legendy, Zbiór 2, W. 1988; Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach 1922–1972, Księga pamiątkowa pod red. W. Szewczyka, Kat. 1972 s. 166; [Waldorff J.] JYP., Jubileusz Rzeszutki, „Przekrój” 1946 nr 84 s. 18 (fot.); Wilski Z., Polskie szkolnictwo teatralne 1811–1944, Wr. 1978; – Adwentowicz K., Wspominki, W. 1960; Dąbrowski B., Na deskach świat oznaczających, Kr. 1977–8 I, II; Warnecki J., Najdłuższy mój monolog, W. 1971; – „Dzien. Zach.” 1952 nr 72, 73; – Arch. Teatru Śląskiego w Kat.: Akta osobowe; Arch. ZASP w W.: Akta osobowe; Urząd Paraf. w Zakopanem: tom I, pag. 408, nr 15.

Andrzej Linert

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Edward Ochab

1906-08-16 - 1989-05-01
działacz komunistyczny
 

Józef Wittlin

1896-08-17 - 1976-02-28
pisarz
 

Józef Mieczysław Mączka

1888-06-02 - 2 lub 6 września 1918
legionista Piłsudskiego
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Władysław Rabski

1865-04-27 - 1925-07-31
publicysta
 

Antoni Pisuliński

1860-07-01 - 1950-06-11
podróżnik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.