INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Wiktor Tomasz Rembieliński h. Lubicz  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1988-1989 r. w XXXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rembieliński Wiktor Tomasz h. Lubicz (1783–1847), senator Król. Pol., minister sprawiedliwości w powstaniu listopadowym. Był synem Stanisława (zob.) i Marianny (Marcjanny) z Łączyńskich, młodszym bratem Rajmunda (zob.).

R. studiował w Królewcu, był uczniem Immanuela Kanta. Po r. 1815 R. był sędzią Trybunału Cywilnego woj. augustowskiego i następnie prezesem tegoż Trybunału. W tym okresie był członkiem loży «Przyjaciele Ludzkości» (1819), członkiem honorowym loży «Szczere połączenie», członkiem honorowym loży «Kazimierz Wielki» (1819/20), mistrzem Katedry, członkiem czynnym i założycielem loży «Wschodzące Słońce» (1820). Dn. 30 XI 1824 powołany został na senatora-kasztelana Król. Pol., w t. r. został sentencjonariuszem Sądu Najwyższej Instancji Król. Pol. Zasiadał w Delegacji Indagacyjnej Sądu Sejmowego w l. 1828–9, wykazywał dużą niezależność opinii; wszakże oświadczył, że nie może uznać Wojciecha Grzymały za zupełnie niewinnego. Upoważniony przez prezesa Sądu Sejmowego skompletował i przekazał wszystkie akta dotyczące sprawy Grzymały Sądowi. Na posiedzeniu sejmu 18 XII 1830 R. powiadomił izbę poselską o jednomyślnym przyjęciu przez senat uchwały o powołaniu gen. Józefa Chłopickiego na urząd dyktatora. R. nie wziął udziału w posiedzeniu sejmu 25 I 1831, gdy obie Izby uchwaliły detronizację Mikołaja I, ale akt detronizacji podpisał. W dn. 2 II 1831 został powołany przez Rząd Narodowy na ministra sprawiedliwości. Zdaniem M. Handelsmana R. jako minister sprawiedliwości powiązany był z kaliszanami i z ich protekcji został ministrem, ale bliższy prawdy jest sąd J. Skowronka, że R. był politykiem protegowanym przez Adama Czartoryskiego i dał się poznać jako «dobry administrator cieszący się dużym autorytetem». R. żonaty był z Izabelą Ledóchowską, córką Antoniego (zob.), a po matce Julii (zob.) wnuczką prezesa senatu Tomasza Ostrowskiego (zob.), więc całkiem prawdopodobne jest, że znalazł się on w kręgu oddziaływania Czartoryskiego.

W licznych sporach natury prawnej R. dał się poznać w sejmie jako konstytucyjny liberał i zwolennik wolności druku. Dn. 22 III 1831 występując w sejmie jako minister oświadczył: «Są prawa przyrodzone człowieka, których ani panujący, ani gubernator, nikt zgoła pozbawić nie może, takimi są: wolność druku, wolność osobista, wolność myślenia». Z ramienia Rządu Narodowego popierał w izbie poselskiej projekt oczynszowania włościan w dobrach narodowych. Henryk Łubieński w dn. 21 V 1831 wniósł skargę do sejmu na R-ego «za wolne sądów postępowanie» i dowodził, że ponoć niesłusznie oskarżony za pomoc w ucieczce Mateusza Lubowidzkiego, nie może być uwolniony od winy z powodu niedbałości ministra. Jednakże izba poselska stanęła po stronie napastowanego R-ego i odrzuciła postulat postawienia go przed sądem sejmowym. R. powiedział sam: «działałem tak, jak mi sumienie, prawa i konstytucja przepisywała». Bronił też niesłusznie aresztowanego Tadeusza Krępowieckiego i żądał jego uwolnienia najpierw u gubernatora gen. Jana Krukowieckiego, a następnie u wodza naczelnego gen. Jana Skrzyneckiego. Poinformował także sejm, iż od lipca Rząd Narodowy obraduje dwa razy dziennie, a ministrowie uczestniczą w tych debatach tylko wówczas, gdy omawiane są konkretnie sprawy ich resortu. Wyjaśniał również w izbie w marcu–kwietniu, kiedy i w jakich okolicznościach zgodnie ze statutem organicznym, istnieje minimalny komplet izby poselskiej i senatu, oraz kiedy można powziąć uchwały wiążące w takim gronie.

Ze stanowiska ministra R. ustąpił po wydarzeniach 15 VIII, zasiadał nadal w senacie, ale większej roli politycznej już nie odegrał. Jego losy po upadku powstania listopadowego są mało znane. Zmarł 24 III 1847 w Warszawie, pochowany został w grobowcu rodzinnym w Jedwabnem. Odznaczony był Orderem Św. Stanisława II kl. z gwiazdą.

Z małżeństwa z Izabelą z Ledóchowskich R. dzieci nie miał.

 

Cieszkowski S. D., Senatorowie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego 1807–1831, W. 1891 s. 60; Uruski, XV 191; Małachowski-Łempicki, Wykaz pol. lóż wolnomularskich; – Askenazy S., Łukasiński, 1908 II; tenże, Nowe wczasy, W. 1910; Dylągowa H., Towarzystwo Patriotyczne i Sąd Sejmowy 1821–1829, W. 1970; Gołba Z., Rozwój władz Królestwa Polskiego w okresie powstania listopadowego, Wr. 1971; Handelsman M., Adam Czartoryski, W. 1948 I; Powstanie Listopadowe 1830–1831, W. 1980; Śliwiński A., Joachim Lelewel 1786–1831, W. 1932; Zajewski W., Walki wewnętrzne ugrupowań politycznych w powstaniu listopadowym 1830–1831, Gd. 1967; tenże, Wolność druku w powstaniu listopadowym 1830–1831, Ł. 1963 s. 67–8, 79–80; – Barzykowski S., Historia powstania listopadowego, P. 1883–4 I–III; Chodźko M., Żywot Rajmunda Rembielińskiego, Paryż 1862 s. 3; Diariusz sejmu z r. 1830–1831, Wyd. M. Rostworowski, Kr. 1907–12 I–VI; Diariusz senatu z roku 1830–1831, Wyd. S. Pomarański, Kr. 1930; Zwierkowski W., Rys powstania, walki i działań Polaków 1830–1831, W. 1973; – „Kur. Warsz.” 1847 nr 82, 85; –AGAD: Władze Centralne Powstania 1830/31, sygn. 75, k. 121–125, sygn. 99, k. 36–40, sygn. 552, k. 4–10; B. Ossol.: rkp. 5739, 13284; Muz. Narod. w Kr.: Skorowidz postanowień Rządu Narodowego od 1 XII 1830 do 31 III 1831 (brak sygn.).

Władysław Zajewski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zygmunt Szczęsny Feliński

1822-11-01 - 1895-09-17
święty
 

Henryk Wieniawski

1835-07-10 - 1880-03-31
skrzypek
 

Maksymilian Fajans

1825-05-05 - 1890-07-28
litograf
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.