Appelmann Wilhelm, oficer artylerji w kompucie koronnym za Zygmunta III, rodem Holender. Miejsce oraz daty urodzenia i zgonu niewiadome. Podczas wyprawy chocimskiej r. 1621 służył A. w piechocie cudzoziemskiego autoramentu w pułku Dönhofa i był używany do prac fortyfikacyjnych. Według jego planów zostały zbudowane mosty na Dniestrze i umocnienia przyczółkowe. W czasie kampanji pruskiej w II-ej wojnie polsko-szwedzkiej (1626–29) uczestniczył A. w zdobywaniu Pucka (1627), mając pod komendą 4 kompanje gdańskiej piechoty z artylerją i sprzętem oblężniczym w składzie korpusu płk. Jana Bąka Lanckorońskiego. Po zawarciu ze Szwecją rozejmu altmarskiego (1629) został mianowany cejgwartem, tj. przełożonym nad puszkarzami i zarządzającym zbrojowniami w Prusach Królewskich, jako »supremus provisor et praefectus artilleriae« i w r. 1631 objął zbrojownię pucką i malborską. Tego samego nazwiska, oficer marynarki królewskiej Ellert A., dowodził okrętem »Der fliegende Hirsch« w czasie bitwy pod Oliwą (28 XI 1627). Podczas układów w Sztumdorfie w r. 1635 dowodził w stopniu admirała flotą polską, złożoną z 11 okrętów, która odpędziła od Gdańska blokującą ten port eskadrę szwedzką.

Czołowski A., Marynarka w Polsce, Lw. 1922, s. 129, 130, 137–40; Górski K., Historja artylerji polskiej, W. 1902, s. 93; Korzon T., Dzieje wojen i wojskowości, Kr. 1912, II 216.

Witold Hubert