Skubiński (Skuba-Skubiński) Wincenty, pseud.: Popiel, S. K. Biński (1885–1966), działacz socjalistyczny. Ur. 28 III w Bełżycach w pow. lubelskim, był najmłodszym z dziewięciu synów Jana Skuby, i Marianny z Pazińskich. Ojciec represjonowany za udział w powstaniu styczniowym utracił gospodarstwo rolne i zarobkował jako sukiennik ręczny. Pod koniec l. osiemdziesiątych przywędrował z rodziną do Warszawy.
S. ukończył rosyjską szkołę miejską, na jego dalsze kształcenie w prywatnej szkole A. Pigłowskiego łożył przemysłowiec i finansista Stanisław Rotwand. Po dwóch latach nauki poszedł na praktykę ślusarską do warsztatów mechanicznych W. Leszczyńskiego. Dzięki braciom, którzy od r. 1900 uczestniczyli w kółkach Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), zaznajomił się z „Przedświtem” i in. wydawnictwami socjalistycznymi. Po rozpoczęciu w r. 1904 praktyki w fabryce wyrobów stalowych Henryka Hosera, zorganizował kółko samokształceniowe skupiające uczniów i młodzież rzemieślniczą; za staraniem jego braci zaczęli je odwiedzać «inteligenci z PPS», a także Ludwik Kulczycki z PPS «Proletariat». Na początku 1905 r. został S. członkiem PPS w dzielnicy Jerozolima. Razem z bratem Konstantym prowadził pracę oświatową w narodowo-demokratycznym Związku Młodzieży Polskiej (ZET), rychło jednak wykryto, że chodzi im o szerzenie «herezji socjalistycznej» i wydalono ich stamtąd. «Ochrana» przypisywała S-emu udział w Organizacji Spiskowo-Bojowej PPS. Wg Bronisława Żukowskiego (akta Krzyża Niepodległości) miał stosunki organizacyjne ze Stefanem Okrzeją. Dn. 26 XII 1905 został aresztowany w Warszawie, zaś w zajmowanym wspólnie z bratem mieszkaniu przy ul. Ogrodowej 8 wykryto zbiór nielegalnych wydawnictw i dużą ilość odezw do żołnierzy rosyjskich. Do 29 XI 1906 więziono go na Pawiaku i zwolniono z braku dowodów.
S. podjął zaraz działalność w komitecie dzielnicy Powązki i jako jego przedstawiciel wziął udział 16 XII 1906 w porozłamowej konferencji warszawskiej organizacji PPS-Lewicy. Aresztowany wraz ze wszystkimi uczestnikami konferencji, był więziony w Cytadeli warszawskiej i twierdzy Modlin. Pod koniec r. 1907 administracyjnie został zesłany na Syberię. Z miejsca zesłania w miejscowości Małmyż w gub. wiackiej wkrótce zbiegł i wrócił do Warszawy. Pod nazwiskiem Władysław Kamiński wznowił działalność w powązkowskiej dzielnicy PPS-Lewicy. Wydany przez prowokatora, został w lipcu 1908 zatrzymany na zebraniu partyjnym. Odesłany do miejsca zesłania, po niedługim czasie uzyskał zgodę na osiedlenie się w Kazaniu.
S. wrócił z zesłania w końcu 1910 r. Pracował w fabryce metalowej Maksa (Maxa) Rychtera w Warszawie. Dokształcał się na trzyletnich wieczorowych kursach zawodowo-technicznych (ul. Szpitalna 10). Nie powrócił już do PPS-Lewicy, uczestniczył jedynie w związanych z partią organizacjach oświatowych – V Oddziale Tow. Kultury Polskiej, a po jego likwidacji – w Tow. Szerzenia Wiedzy Handlowej i Przemysłowej. Po wybuchu wojny w r. 1914 ewakuował się do Petersburga. Krótko pracował jako ślusarz w firmie metalowej Baranowskiego, potem przeszedł do Zakładów Putiłowskich, szczególnie licznie zatrudniających polskich robotników. Od r. 1915 czynny w PPS, był jednym z organizatorów oddziału klubu robotniczego «Promień» w Dzielnicy Wyborgskiej, zalegalizowanego w sierpniu 1915 jako kółko nauczania uchodźców polskich czytania i pisania. Wybrany na przewodniczącego oddziału, wszedł do Zarządu Głównego «Promienia». Należał do najczynniejszych działaczy tej organizacji; prowadził systematyczne wykłady w oddziale, pod pseud. S.K. Biński zamieszczał w „Promieniu Porannym” przeglądy korespondencji pt. Głosy czytelników. Pracował w Polskim Tow. Pomocy Ofiarom Wojny; na zjeździe w grudniu 1916 wybrany został do jego Komitetu Głównego. Po wybuchu rewolucji lutowej 1917 wypowiedział się za jej poparciem. Na wiecu polskim zorganizowanym w domu «Ogniska» (skupiającego różne sfery kolonii polskiej), wybrano go w skład delegacji, która udała się 3 III t.r. do Pałacu Taurydzkiego, by wyrazić solidarność z Radami Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. Pracował następnie w Komisariacie Polskim; z listy Wydz. Wygnańczego Komisariatu kandydował w styczniu 1918 do Rady Wygnańczej.
Rewolucja bolszewicka i jej następstwa stopniowo zniechęcały S-ego do dalszej działalności. Jak sam pisał, «nękany nie tylko niedostatkiem, ale również duchowo z powodu otaczającego zwyrodnienia charakterów i wypaczenia idei», postanowił wrócić do Polski. Od r. 1923 mieszkał w Warszawie, zatrudniony w Fabryce Budowy Parowozów; przez wiele lat był tam z wyboru delegatem robotniczym. Wstąpił do Stow. byłych Więźniów Politycznych, za jego staraniem otrzymał zaopatrzenie emerytalne. W r. 1934 ogłosił wspomnienia „Promień” petersburski („Niepodległość” T. 9). Działał w Związku Zawodowym Pracowników Przemysłu Metalowego i z jego ramienia w marcu 1933 został delegatem do Wydz. w «Parowozie». W życiorysach pisanych po r. 1945 podawał, że należał do PPS. Za obronę praw robotniczych został w r. 1934 wydalony z «Parowozu». Pracował potem do wybuchu wojny w r. 1939 w Państwowej Fabryce Karabinów.
W aktach S-ego występują niepewne i sprzeczne dane odnośnie do jego udziału w konspiracji podczas okupacji niemieckiej. On sam podawał, że od r. 1940 należał do grupy Adama Próchnika, potem do Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, zaś podczas powstania warszawskiego 1944 r. pomagał Armii Krajowej na Żoliborzu. Niewątpliwy był jego kontakt z Mareckimi, działaczami komunistycznego ugrupowania «Młot i Sierp». Po straceniu 23 XII 1943 przez Niemców Józefa Mareckiego, Stanisława Marecka została nieformalną żoną S-ego.
Po wojnie wstąpił do PPS. W l. 1945–6 był woźnym w Min. Pracy i Opieki Społecznej, następnie awansowany na podinspektora pracy Okręgu Warszawskiego, pracował na tym stanowisku do przeniesienia go w r. 1953 na emeryturę. Po wcieleniu PPS do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) S. nie został jej członkiem. W r. 1956 przyznano mu rentę dla zasłużonych; ostatnie lata życia przebywał w Domu Weteranów Ruchu Robotniczego. Zmarł 12 I 1966 w Warszawie. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (1933).
Z małżeństwa z Pauliną z domu Orzeziak (zm. po śmierci S-ego) miał S. córki: Irenę, Zofię i Władysławę, zamężną Wróblewską.
Najdus W., Polacy w rewolucji 1917 r., W. 1967; Spustek I., Polacy w Piotrogrodzie 1914–1917, W. 1966; Zatorski A., Polska lewica wojskowa w Rosji w okresie rewolucji 1917–1918, W. 1971; – Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, W. 1962 II; – „Niepodległość” T. 8: 1931, T. 9: 1932 (fot); „Robotnik” 1905 nr 69 s. 5, 1933 nr 94 s. 7; – AAN: Referat d/s Działaczy (teczka osobowa S-ego nr 651/108); AGAD: Prokurator WIS 4898, 4903 k. 448, 458; Arch. m. st. Warszawy: WGZŻ 1835 k. 15, 2906 k. 75, ZŻ Pow. Warsz. 182 k. 151; CAW: Akta Krzyża Niepodległości t. 206 (fot.); – Kartoteka Oddziału Ewidencji Ludności i Dowodów Osobistych Urzędu Wojewódzkiego w W.
Alicja Pacholczykowa