INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Władysław Paweł Mrajski     

Władysław Paweł Mrajski  

 
 
1893-01-13 - 1963-09-06
Biogram został opublikowany w 1977 r. w XXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Mrajski Władysław Paweł (1893–1963), inżynier technolog, konstruktor samochodów. Ur. 13 I w Charkowie, był synem lekarza-generała Michała i Konstancji Kozłowskiej. Ukończył szkołę główną w Nowgorodzie (1910), a następnie w Petersburgu Wydział Mechaniczny Instytutu Technologicznego (1917) i szkołę oficerską morskiej awiacji; latał wówczas na hydroplanach M5. Po przyjeździe do Warszawy w r. 1919 rozpoczął pracę zawodową jako kierownik warsztatu w Centralnych Składach Samochodowych Min. Spraw Wojskowych przy ul. Stalowej. Od r. 1921 pracował w Centralnych Warsztatach Samochodowych (CWS), przemianowanych później na Państwowe Zakłady Inżynierii (PZI) przy ul. Terespolskiej, gdzie był najpierw kierownikiem kalkulacji, a następnie kierownikiem robót przy wykonaniu pierwszego polskiego samochodu CWS i przeprowadził na nim wszystkie próby, poprawki i jazdy na rajdach wojskowych i międzynarodowych. Współpracując z wybitnym konstruktorem samochodów inż. Tadeuszem Tańskim, specjalizował się w zagadnieniach konstrukcji samochodów i rozwinął działalność w kierunku zapoczątkowania polskiej wytwórczości w tym zakresie. W r. 1927 zaprojektował konstrukcję małego taniego samochodu osobowego, którego prototyp, oznaczony kryptonimem jego imienia i nazwiska WM, wykonał w l. 1928–9 w fabryce metalurgicznej «Babbit» przy ul. Kazimierzowskiej. Na samochodzie tym odbył kilka rajdów i demonstrował go na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929). Na skutek trudności finansowych wobec wzmagającego się kryzysu gospodarczego nie doszło do realizacji zamierzonej przez M-ego produkcji seryjnej, a użytkowany przez niego samochód WM przepadł w czasie drugiej wojny światowej. Pracując nadal w PZI, był M. kierownikiem montażu samochodów «Polski Fiat», wyjeżdżał do firmy Fiat w Turynie dla zapoznania się z produkcją i montażem samochodów, współuczestniczył przy wykonaniu 8-cylindrowego samochodu polskiego CWS 2, pracował w dziale motocyklowym i mechanicznym, a od r. 1936 w oddziale doświadczalnym jako kierownik obróbki i rozdzielni. Zajmował się stale usprawnieniami i opracowywaniem nowych rozwiązań w swojej specjalności, uzyskując m. in. w r. 1934 patent polski nr 19610 na wynalazek pt. «Sprężyna do poduszek stosowanych jako siedzenie w samochodach, wagonach kolejowych i podobnych pojazdach». Brał udział w wielu imprezach Automobilklubu Polskiego i otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień za dobre wyniki w różnych wyścigach i rajdach samochodowych.

Po wybuchu wojny 1939 r., w związku z ewakuacją zakładów PZI na wschód, przedostał się M. na Wileńszczyznę, gdzie pracował jako robotnik rolny w kolonii Dęby i Spółdzielni Rolniczej «Michnowszczyzna» w pow. Głębokie. Po wyzwoleniu gospodarował z synem Zbigniewem w gospodarstwie rolnym «Zofiówka» koło Poddębic (woj. łódzkie). Od maja 1948 aż do przejścia na emeryturę w lutym 1958 pracował w Centrali Handlowej Przemysłu Motoryzacyjnego «Motozbyt» (później «Polmozbyt») w Warszawie, na stanowiskach kierowniczych w dziale obsługi, orzecznictwa i nadzoru technicznego oraz jako instruktor techniczny w wydziale dokumentacji, odbioru technicznego i reklamacji. Opracował tam liczne normy, katalogi, cenniki i warunki odbioru samochodów. W r. 1958 napisał ilustrowaną relację o zbudowanym przez siebie samochodzie pt. Samochód osobowy WM (oryginał maszynopisu zachowany u jego syna Michała). Zginął w wypadku motocyklowym w Lubawie, pow. Nowe Miasto, 6 IX 1963, a pochowany został w Warszawie w grobie rodzinnym na cmentarzu Bródzieńskim.

Z małżeństwa z Elbertyną z Pleśniewiczów pozostawił synów: Zbigniewa, rybaka, Tadeusza, kapitana żeglugi wielkiej, i Michała, mechanika.

 

W. Enc. Powsz. (PWN), (Samochód); Spis oficerów służących czynnie w dn. 1. 6. 1921 r., W. 1921 s. 383; – Bocheński A., Wędrówki po dziejach przemysłu polskiego, W. 1971 III 166; Groniowski K., Technika motoryzacyjna w Polsce w okresie międzywojennym, Wr. 1965; Różycki S., Drogi rozwoju przemysłu samochodowego w Polsce, W. 1929; Rychter W., Dzieje samochodu, W. 1962 s. 277; – Wykaz patentów udzielonych przez Urząd Patentowy RP, W. 1932, 1934; – „Auto” 1929 nr 7 s. 14–16 (fot.); „Autolot” 1930 nr 28 s. 3 (fot.); „Kur. Poranny” 1934 nr 146 s. 8; „Kur. Pozn.” 1929 nr 345 s. 5–6; „Kur. Warsz.” 1927 nr 160 s. 7, 1929 nr 4 s. 7, nr 18 s. 7; „Motor” 1960 nr 16 s. 8–9 (fot.), 1963 nr 40 s. 4 (wspomnienie pośmiertne), 1970 nr 25 s. 6 (fot.), 1973 nr 36 s. 6 (fot.); „Przegl. Samochodowy i Motocyklowy” 1927 nr 18 s. 1, nr 20 s. 26, 28 (fot.); „Samochód” 1929 nr 42 s. 1 (fot.), nr 43 s. 3–4 (fot.); – Arch. Centrali Techniczno-Handlowej Motoryzacjii «Polmozbyt» w W.: Akta osobowe nr 1197; – Informacje i materiały syna Michała Mrajskiego.

 

Jerzy Kubiatowski

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.