Sandecki Władysław (1869–1889), malarz. Ur. 2 II w Warszawie (Lublinie?).
S. studiował w warszawskiej Klasie Rysunkowej; był uczniem Antoniego Strzałeckiego. Jeszcze jako uczeń wykonał kilkaset kolorowych rysunków (postacie w strojach ludowych, zabytki architektury, zwierzęta hodowlane, wyroby rzemiosła ludowego itp.) ilustrujących „Mapę poglądową Królestwa Polskiego Jadwigi Wójcickiej” (W. 1885). Następnie – jak donosiła prasa – pod kierunkiem Strzałeckiego «pracował przy upiększaniu malowidłami apartamentów p. Szlenkiera przy Zielonym placu». Ok. r. 1885–6 S. przebywał w Lublinie, gdzie – wspólnie z Wiktorem Naramowskim – namalował kurtynę (przedstawiającą fragment Krakowskiego Przedmieścia w Lublinie) oraz sześć dekoracji (salon, wnętrze lasu, widok miasta, pejzaż morski, krajobraz swojski, buduar w stylu francuskiego renesansu) dla nowo otwartego teatru w Lublinie. Sześć widoków Lublina złożyło się na albumik wydany w r. 1885 przez M. Arcta. Księgarnia ta sprzedawała również papier listowy ozdobiony winietami S-ego przedstawiającymi reprezentacyjne gmachy Lublina.
Po powrocie do Warszawy S. zajął się ilustrowaniem tygodników. Liczne jego rysunki zamieszczane w l. 1888–9 w „Biesiadzie Literackiej”, „Kłosach”, niekiedy w „Tygodniku Ilustrowanym”, przedstawiały sceny z życia Warszawy i prowincji (Zabawa na lodzie w parku Łazienkowskim, Wianki na Wiśle, Piąta maskarada, Karnawał ujazdowski, Zielone Świątki na Bielanach, Z majówki artystyczno-literackiej, Pasterka na wsi i w mieście) oraz aktualne wydarzenia np.: Położenie kamienia węgielnego pod nowy kościół na Pradze, Odnawianie posągów kamiennych w Ogrodzie Saskim, Zgliszcza Nowego Dworu, Powódź w Warszawie i okolicach. Prace jego rytowali m. in. Edward Gorazdowski i Edward Karol Nicz. S. zamieszczał też ilustracje i satyryczne rysunki w warszawskich pismach humorystycznych („Mucha”, „Kolce”, „Facet”) sygnując je często «Sand» lub pseud. Sfinks. W r. 1889 S. był w Berlinie i Paryżu. Wówczas zapewne zamieścił parę robót w „Le Monde Illustré”. S. zyskał u współczesnych znaczny rozgłos i uznanie. «Rysunki zmarłego przedwcześnie Sandeckiego odznaczały się gustem, werwą i pewną dystynkcją ciętą, satyryczną – w traktowaniu scen życia ulicznego i ogródkowego» (J. Jankowski). S. zmarł 16 XII 1889 w Warszawie. Rodziny nie założył. W r. 1892 wzniesiony został na cmentarzu Powązkowskim nagrobek S-ego, wykonany przez Antoniego Kurzawę (obecnie odnaleźć go tam nie można).
Na wystawie pośmiertnej zorganizowanej w warszawskim Salonie Krywulta w r. 1890 zgromadzono 80 prac: rysunki, szkice, akwarele i pejzaże olejne. Dochód z wystawy rodzina przeznaczyła na budowę grobowca. «Wszystkie prace artysty kupił nieznajomy amator za sto tysięcy rubli» doniosła „Biesiada Literacka” (1890 nr 25). Na wystawie „Sto pięćdziesiąt lat malarstwa polskiego w szkicach” w r. 1918 znalazł się rysunek ołówkiem S-ego: Powroźniczka. W Muz. Narodowym w Warszawie są dwa oleje S-ego z r. 1889: Polna droga pod lasem i Droga w lesie, pięć szkiców ołówkiem, akwarelą i gwaszem (Berlin 1889): Dorożkarz, Lejtnant, Kobieta robiąca pończochę na drutach, Policjant berliński, Posłaniec oraz kompozycja alegoryczna z tańczącymi parami (sepia, gwasz 1889).
Podob. w drzeworycie (wg fot.), „Tyg. Ilustr.” 1889 t. 2 s. 405; – Grajewski, Bibliogr. Ilustracji; Pol. Bibliogr. Sztuki, II, III; Słown. Artystów Pol. (Antoni Kurzawa); Słown. Teatru Pol.; Thieme-Becker, Lexikon d. Künstler; Husarski, Sto pięćdziesiąt lat malarstwa pol. Katalog; – Gawarecki H., O dawnym Lublinie, L. 1974 s. 117, 187; Górska H., Lipiński E., Z dziejów karykatury polskiej, W. 1977; Nowy teatr w Lublinie, L. 1886 s. 6; Płażewska, Warsz. Salon A. Krywulta; – „Biesiada Liter.” 1888 nr 14 s. 216, nr 15 s. 232, nr 26 s. 409, nr 28 s. 25, nr 29 s. 40, 1889 nr 51 s. 393, 1890 nr 25 s. 386; „Bluszcz” 1889 nr 52 s. 411; „Kłosy” 1888 t. 1 s. 93, 385, t. 2 s. 53, 1889 t. 1 s. 80, 93, 344–5, 352, t. 2 s. 395, 1890 t. 1 s. 394–5 (J. Kotarbiński); „Kur. Warsz.” 1889 nr 348 s. 7 (klepsydra), 1890 nr 240 s. 4; „Spraw. Kom. Tow. Zachęty Sztuk Pięknych” za r. 1889 s. 63–4; „Tyg. Ilustr.” 1889 t. 2 s. 405–6, 1890 t. 1 s. 329, 414, 1891 t. 2 s. 343, 344–5; „Wędrowiec” 1894 nr 50 s. 997 (J. Jankowski); „Ziemia” T. 24: 1934 s. 262; – B. Publiczna nr. st. Warszawy, katalog rkp.: sygn. IV 363 k. 196, Mater. biograficzne do Kalendarza Encyklopedycznego „Ruch”; IS PAN: Mater. Słown. Artystów Pol.
Elżbieta Szczawińska