Studziński Zdzisław (1922–1976), wiceadmirał, dowódca Marynarki Wojennej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Ur. 14 VIII w Łodzi, był najstarszym z czworga dzieci Feliksa (zm. 1939), fryzjera, i Wandy z Grobelnych, krawcowej.
W l. 1929–36 uczęszczał S. do szkoły powszechnej w Łodzi, a następnie podjął pracę rzeźnika. W czasie okupacji niemieckiej był m.in. zatrudniony w niemieckim gospodarstwie ogrodniczym w Rudzie Pabianickiej. W styczniu 1945 wstąpił do Milicji Obywatelskiej, a 2 II t.r. został członkiem Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Dn. 14 IV 1945 otrzymał skierowanie do służby w WP z przydziałem do Centralnej Szkoły Oficerów Polityczno-Wychowawczych w Łodzi; ukończył szkołę 15 IX t.r., po czym awansował do stopnia podporucznika w korpusie oficerów polityczno-wychowawczych. Od 16 IX odbywał zawodową służbę wojskową jako instruktor oświatowy w 10. pp 4. DP w Biedrusku, a od 2 IV 1946 zastępca komendanta pułkowej szkoły podoficerskiej w Ostrowie Wpol. W tym okresie ukończył trzymiesięczny kurs dokształcający w zakresie dwóch klas szkoły średniej. Dn. 2 VII t.r. na własną prośbę został skierowany do Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni; studiował tam na Wydz. Morskim (przemianowanym w r. 1947 na Wydz. Pokładowy). Dn. 18 VII 1946 awansował do stopnia porucznika w korpusie oficerów polityczno-wychowawczych. Równocześnie od listopada t.r. do stycznia 1947 był oddelegowany na teren pow. morskiego, gdzie pełnił obowiązki lektora w kampanii ochronno-propagandowej przed wyborami do Sejmu Ustawodawczego. W okresie 12 VII – 27 IX t.r. odbył praktykę morską na ORP «Błyskawica». Od 15 XII 1948 był członkiem PZPR. Dn. 8 VI 1949 ukończył Szkołę z drugą lokatą i uzyskał tytuł technika nawigatora morskiego o specjalności służba pokładowa morska. Mianowany kapitanem Marynarki Wojennej, znalazł się w pierwszej po wojnie grupie absolwentów promowanych 25 IX 1949, mających zapełnić luki kadrowe i przejąć w przyszłości stanowiska dowódcze w Marynarce Wojennej.
Dn. 1 XI 1949 objął S. stanowisko dowódcy trałowca bazowego ORP «Mors» we Flotylli Trałowców. Jednocześnie dowodził dywizjonem trałowców. Gdy 27 VI 1950 aresztowano komandora ppor. Zbigniewa Węglarza, dowódcę ORP «Błyskawica», S. został p.o. dowódcą tej jednostki (objął wówczas także funkcję sekretarza jej Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR). Dn. 1 II 1951 mianowano go dowódcą «Błyskawicy». We wrześniu t.r. «Błyskawica» zdobyła miano «Przodującego okrętu Marynarki Wojennej». S. otrzymał 8 X awans na stopień komandora podporucznika. W dn. 12–15 X dowodzony przez niego okręt złożył wizytę kurtuazyjną we Flocie Bałtyckiej ZSRR w Leningradzie. Od wiosny 1952 (m.in. w raporcie do dowódcy polskiej Marynarki Wojennej wiceadmirała W. Czerokowa z 10 III t.r.) zabiegał S. o skierowanie na kurs dowódców do ZSRR. Otrzymał naganę za uszkodzenie «Błyskawicy» 24 IX t.r., podczas odcumowywania w Gdyni, jednak postępowanie dyscyplinarne wobec niego zostało przez Czerokowa umorzone. Dn. 26 X został posłem na Sejm PRL I kadencji; był członkiem Komisji Komunikacji i Łączności. Otrzymawszy skierowanie na roczny kurs Doskonalenie Oficerów – Klasa Dowódców Okrętów w Akad. Marynarki Wojennej w Leningradzie, przekazał 29 X dowództwo «Błyskawicy» kpt. marynarki Stanisławowi Mielczarkowi. Jesienią 1953 ukończył kurs z wynikiem bardzo dobrym.
Dn. 27 XI 1953 otrzymał S. nominację na stopień komandora porucznika i 8 XII t.r. został szefem Wydz. Wyszkolenia Bojowego w Sztabie Głównym Marynarki Wojennej. Dn. 9 VII 1954 awansował na stanowisko szefa Oddziału IX – Wyszkolenia Bojowego. Rozkazem z 19 I 1955 został zastępcą dowódcy Marynarki Wojennej ds. liniowych. Dn. 9 II t.r. otrzymał stopień komandora, a 3 III został p.o. dowódcą Marynarki Wojennej (po kontradmirale Aleksandrze Winogradowie, ostatnim radzieckim dowódcy Marynarki Wojennej PRL). Dn. 20 VI otrzymał nominację na stopień kontradmirała, a 21 VI powołano go na stanowisko dowódcy Marynarki Wojennej. W tym czasie opublikował w „Przeglądzie Morskim” artykuły Wyrabiać silną wolę marynarzy (1955 nr 4) oraz Obrona przeciwlotnicza – ważny rodzaj obrony okrętów i zespołów Marynarki Wojennej (1956 nr 1). Dn. 11 X 1956 przekazał swe obowiązki kontradmirałowi Janowi Wiśniewskiemu i wyjechał do ZSRR na Akademicki Kurs Korpusu Oficerów przy Akad. Marynarki Wojennej im. Woroszyłowa. Kurs ukończył w r. 1957 z wynikiem celującym i 11 I 1958 objął ponownie stanowisko dowódcy Marynarki Wojennej PRL.
W r. 1959 konferencja partyjna Marynarki Wojennej wybrała S-ego na delegata na III Zjazd PZPR (marzec t.r.). Dn. 13 VII 1960 Rada Państwa awansowała go do stopnia wiceadmirała. W r. 1961 został S. posłem na Sejm PRL III kadencji; potem także na Sejm IV (1965) i V (1969) kadencji. Brał udział w pracach Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi. Będąc delegatem na IV Zjazd PZPR (czerwiec 1964), został wybrany na zastępcę członka KC. Ponownie został wybrany na tę funkcję na V Zjeździe PZPR (listopad 1968) i pełnił ją do 11 XII 1971.
Jako dowódca Marynarki Wojennej PRL S. dwukrotnie (w l. 1960 i 1964) uczestniczył w wizytach składanych przez polskie okręty Marynarce Wojennej ZSRR w Leningradzie. W r. 1964 podjął studia zaoczne na Wydz. Pokładowym Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni i uzyskał dyplom 31 XII 1966. W l. sześćdziesiątych opublikował kilkanaście artykułów z zakresu obronności, wychowania i historii Marynarki Wojennej PRL w „Przeglądzie Morskim”, „Wojskowym Przeglądzie Historycznym”, „Banderze” oraz „Roczniku Ośrodka Nauk Społecznych i Wojskowych Marynarki Wojennej”. Na stanowisku dowódcy Marynarki Wojennej pozostawał do 5 XI 1969. Skierowany do Moskwy, objął stanowisko zastępcy szefa Sztabu Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw Stron Układu Warszawskiego (mianowany 6 XI t.r.). Z powodu pogarszającego się zdrowia wrócił 5 XII 1975 do Gdyni. Zmarł 7 III 1976 tamże, został pochowany 10 III w alei zasłużonych na Cmentarzu Komunalnym w Gdyni-Witominie. Był odznaczony m.in. Orderem Sztandaru Pracy I kl. (dwukrotnie), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym i Srebrnym Krzyżami Zasługi, a także radzieckimi: Orderem Lenina i Orderem Przyjaźni Narodów.
W małżeństwie zawartym w r. 1946 z Zofią ze Szczublewskich (ur. 1922) miał S. dwoje dzieci: córkę Barbarę (ur. 1946) i syna Leszka Zdzisława (ur. 1954).
W r. 1984 odsłonięto poświęconą S-emu tablicę pamiątkową na gmachu Liceum Ogólnokształcącego im. Joachima Lelewela w Łodzi, a Szkole Podstawowej nr 8 w Rumi nadano jego imię.
Komorowski A., Nawrot D., Przybylski J., Absolwenci uczelni Polskiej Marynarki Wojennej, cz. 1 Korpus oficerów 1922–1997, Gdynia 1998; Królikowski J., Admirałowie Polskiej Marynarki Wojennej 1945–2004, Tor. 2004 (fot.); Pater W., Admirałowie 1918–2005. Słownik biograficzny, Gdynia 2006 (fot.); Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Gd. 1997 IV; Sokołowska M., Kwiatkowska W., Gdyńskie cmentarze, Gd. 2003 (fot.); – Białek W., Ciesielski C., Struniewski T., Wyższa Szkoła Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, Geneza i rozwój, Gdynia 1972 (fot.); Ciesielski C., Pater W., Przybylski J., Polska Marynarka Wojenna 1918–1980. Zarys dziejów, W. 1992 (fot.); Kalendarium Polskiej Marynarki Wojennej (1918–1993), Oprac. J. Wąsiewski, Gdynia 1996; Radziszewski W., Marynarka Wojenna w latach 1945–1949, Gd. 1976; Semków P., Informacja Marynarki Wojennej w latach 1945–1957, W. 2006; Szczerkowski W., ORP «Błyskawica», Gd. 1970 (fot.); W 10. rocznicę śmierci wiceadmirała Zdzisława Studzińskiego, „Przegl. Morski” 1986 nr 3 s. 66–7 (fot.); Wiceadmirał Zdzisław Studziński 1922–1976, „Wojsk. Przegl. Hist.” 1976 nr 1 s. 353–4 (fot.); Witkowski R., Na lądzie i na morzu. Zapiski ze służby w Marynarce Wojennej 1953–1988, Kr. 1988 (fot.); Wojciechowski Z., Wiceadmirał Zdzisław Studziński (1922–1976), „Biul. Hist.” 1985 nr 9 s. 174–8; – Czerski F., Wasko Z., Mała kronika Polskiej Marynarki Wojennej, W. 1980; Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu PRL I, III, IV i V kadencji; – Nekrologi z r. 1976: „Trybuna Ludu” nr 58, 60, „Żołnierz Wolności” nr 57, 58, 60; – Arch. Oddz. Kadr Marynarki Wojennej w Gdyni: Karta ewidencyjna S-ego; CAW: sygn. 1553/74/537, 1643/59/663 (akta personalne S-ego, fot.); – Informacje Wojciecha Jaruzelskiego z W.
Czesław Ciesielski