INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Alfred Rosenblatt     

Alfred Rosenblatt  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1989-1991 w XXXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rosenblatt Alfred (1880–1947), matematyk, fizyk, profesor UJ i uniwersytetu w Limie. Ur. 22 VI w Krakowie, był synem Józefa (zob.), i Klary z Koppelmannów.

Po ukończeniu Gimnazjum św. Anny w Krakowie studiował R. na wydz. mechanicznym politechniki wiedeńskiej w l. 1898–1902 i uzyskał absolutorium; jednocześnie słuchał wykładów F. Mertensa z matematyki na uniwersytecie wiedeńskim. W l. 1902–7 studiował matematykę i fizykę na UJ, gdzie doktoryzował się u Stanisława Zaremby w r. 1908 z pracy o funkcjach całkowitych przestępnych. W l. 1908–9 specjalizował się w matematyce w Getyndze u Feliksa Kleina, Dawida Huberta i Edmunda Landaua. W l. 1910–14 pracował na UJ jako asystent, a po habilitacji w r. 1913 na podstawie pracy Badania nad pewnymi klasami powierzchni algebraicznych nieregularnych i nad biracjonalnymi przekształceniami niezmieniającymi tych powierzchni („Rozpr. Wydz. Mat.-Przyr. AU” 1912 t. 52) jako docent matematyki (1914–20), a następnie jako tytularny profesor nadzwycz. UJ (1920–36). Wykładał geometrię algebraiczną, której był jedynym w Polsce przedstawicielem, teorię liczb, funkcję analityczną, geometrię wykreślną, zastosowania rachunku nieskończonościowego, matematyczne podstawy teorii kwantów, pewne działy fizyki teoretycznej. Wybitny uczony, lecz mierny wykładowca, uczniów nie miał, jego twórczość mało wpływała na otoczenie. Często zapraszano go za granicę: w l. 1930–1 R. wykładał wyższą matematykę na uniwersytecie La Plata w Argentynie i wtedy zaproponowano mu tam katedrę, do objęcia której ze względu na przewrót polityczny nie doszło. W l. 1931–6 wykładał sporadycznie w Paryżu, Rzymie, Bolonii, Sofii, Atenach, Belgradzie. W r. 1936 przyjął na kilka lat katedrę wyższej matematyki jako profesor zwycz. na uniwersytecie św. Marka w Limie, gdzie wskutek wybuchu drugiej wojny światowej pozostał do śmierci; tam również własnej szkoły nie stworzył.

R. opublikował ponad 150 prac (w kilku językach). W geometrii algebraicznej ważne okazały się jego prace o klasyfikacji powierzchni odbijalnych, o uogólnieniach pewnego wyniku M. Noethera, nierówności między trzema niezmiennikami powierzchni algebraicznej, prace o geometrycznych metodach klasyfikacji utworów geometrycznych, o metodach topologii krzywych algebraicznych. W teorii równań różniczkowych zwyczajnych określił R. dostateczne warunki na jednoznaczność rozwiązań, jednoznaczność równań I-go rzędu, zbieżność metody kolejnych przybliżeń. W teorii funkcji analitycznych zajmował się ważnym do dziś oznaczaniem funkcji odwracalnej w kole jednostkowym. Ponad 30 prac opublikował z mechaniki i hydrodynamiki, głównie po francusku. W problemie trzech ciał badał R. potrójne zderzenie i wykluczył je na podstawie metody Levi-Civita. Badał bezwirowy ruch lepkich cieczy nieściśliwych, ruch dwóch stycznych warstw, Hamelowskie ruchy radialne, obliczał skończone perturbacje ruchu laminarnego, małe drgania tłumione między dwoma obracającymi się koncentrycznie walcami. W aerodynamice uogólnił funkcję Kutta-Żukowskiego w wypadku, gdy ciało posiada krawędzie. Interesowała go też optyka geometryczna, teoria sprężystości, teoria grawitacji, sejsmika, teoria smarowania, zjawiska podrezonansu, kosmogonia, genetyka matematyczna, historia nauk ścisłych, nawet bakteriologia.

Po polsku opublikował R. wiele prac w wydawnictwach AU jak Badania nad kształtami krzywych algebraicznych stopnia szóstego („Rozpr. Wydz. Mat. Przyr. AU” 1911 t. 50, także w „Bulletin de l’Académie des Sciences de Cracovie” 1911, S. A, z. 9), w „Pracach Matematyczno-Fizycznych”: Reguła Lagrange’a w zagadnieniu izometrycznym dla całek pojedynczych (1910 t. 21), O pewnych całkach układu dwóch równań różniczkowych zwyczajnych (1916 t. 27), w „Wiadomościach Matematycznych”: Uwaga do teorii równań całkowych liniowych (1909 t. 13), Działalność naukowa Franciszka Mertensa (1927 t. 30) i do r. 1939 zasilał ten periodyk różnymi artykułami. W „Mathematische Annalen” (Leipzig) ogłosił Ueber zwei Fragen der Theorie des Extremums eines einfachen Integrals (1910 t. 48), a w „Jahresbericht der Deutschen Mathematiker Vereinigung” m. in. Ueber einen Satz des Godfrey Hardy (1914 t. 23), Ueber die Invanianten der algebraischen Gebiete von drei Dimensionen (1915 t. 24). W Peru liczne artykuły opublikował w „Actas de la Academia National de ciencias exactas, fisicas y naturales de Lima” oraz w „Anuario Geografico del Peru”.

Jako pozycje samodzielne ukazały się m. in. Ueber singuläre Punkte der Differentialgleichungen erster Ordnung (Göttingen 1908), Ueber die Existenz von Integralen gewöhnlicher Differentialgleichungen (Uppsala 1908), Ueber das allgemeine termoelastische Problem (Palermo 1910), Geometria analityczna na płaszczyźnie (Kr. 1926), Sopra i moduli della varieta algebraiche e tredimenyioni (Roma 1927), Sobre las condiciones, que aseguran la unicidad de una solution de las equaciones differentiales ordinarias (Lima 1928), Sur certaines mouvements des liquides visqueux incompressibles (Paris 1933), Solutions exactes des équations du mouvement des liquides visqueu (Paris 1935), Analisis algebraico: numeros reales, conjuntos, succesiones infinitos, series y productos infinitos (Lima 1955).

R. brał udział w międzynarodowych kongresach matematycznych w Cambridge (1925), w Bolonii (1928), Zurychu oraz mechaniki stosowanej w Sztokholmie w r. 1930. Był m. in. członkiem Polskiego Tow. Matematycznego, Polskiego Tow. Fizycznego, Królewskiego Tow. Naukowego w Liège, Greckiego Tow. Matematycznego i przez kilka lat redaktorem jego biuletynu, Peruwiańskiego Tow. Naukowego, Peruwiańskiego Tow. Geograficznego. Zmarł 7 VII 1947 w Limie i tam został pochowany.

R. był żonaty z Paulina z Ungerów, dzieci nie miał.

 

Jüd. Lexikon, IV/1; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Meschkowski H., Mathematiker Lexikon, Berlin 1973; Naas J., Schmid H., Mathematisches Wörterbuch, München 1962; Peretiatkowicz-Sobeski, Współcz. kultura pol., Poggendorf J. C., Biographisch-literarisches Handwörterbuch, Leipzig 1926 IV 1065–6 (częściowa bibliogr.); Składy osobowe i spisy wykładów UJ 1910–1937; – Gołąb S., O dorobku matematyków polskich, „Życie Nauki” T. 3: 1947 z. 13–14; Hist. Nauki Pol., IV; Polska Akademia Umiejętności 1872–1952. Nauki lekarskie, ścisłe, przyrodnicze i o Ziemi, Wr. 1974; Studia z dziejów katedr Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kr. 1964; Średniawa B., History of theoretical Physic at Jagellonian University of Cracow in XIXth Century and in the first Half of XXth Century, „Zesz. Nauk. UJ” T. 727: 1985 (fot., częściowa bibliogr.); Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce, W. 1983; – „Actas de la Academia National de ciencias exactas, fisicas y naturales de Lima” 1947 z. 10 s. 97 i n.; „Revista de ciencias” 1936 t. 38 s. 21 i n.; „Revista de la Union Matematica Argentina” 1948 z. 13; – Arch. UJ: S II 619, fot., W F II 122, WF 478 (częściowa bibliogr.).

Stanisław Marian Brzozowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Józef Michał Rosenblatt

1853-03-21 - 1917-06-01 prawnik
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Edward Gierek

1913-01-06 - 2001-07-29
polityk
 

Elwiro Michał Andriolli

1836-11-14 - 1893-08-23
rysownik
 

Arkady Adam Fiedler

1894-11-28 - 1985-03-07
pisarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Matusz

1871-10-16 - 1938-03-20
działacz polityczny
 

Stefania Kudelska

1880-08-16 - 1944-08-12
poseł na sejm II RP
 

Roman Kieszkowski

1905-08-09 - 1962-12-05
nauczyciel
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.