INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Andrzej Marstella (Mastella, Mastylla)  

 
 
przed 1500 - 1568-06-16
Biogram został opublikowany w 1975 r. w XX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Marstella (Mastella, Mastylla) Andrzej (przed 1500–1568), złotnik, mieszczanin i rajca krakowski, serwitor króla Zygmunta I. Ur. przed 1500, pochodził zapewne z włoskiej rodziny osiadłej w Krakowie. W r. 1511 zapisany został na trzyletnią naukę u Stanisława Marcińca, złotnika krakowskiego. Z początkiem r. 1519 działał już jako mistrz samodzielny i przyjął na naukę Foltina syna «Hanesa Kosznera» ze Lwowa. Od r. 1525 pozostawał na usługach króla Zygmunta I; w t. r. otrzymał bowiem zapłatę za odnowienie sześciu pucharów węgierskiej roboty przeznaczonych na dar dla sułtana tureckiego Solimana II Wspaniałego. M-ę identyfikować można ze złotnikiem Andrzejem, który w r. 1535 wykuł kielich i ampułki do kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, naprawił naczynie na chleb oraz wykonał nieokreśloną pracę przy tarczy z herbami, finansowaną przez króla. W l. 1524–7 pracował dla córki Zygmunta I królewny Jadwigi, m. in. wykonał złoty łańcuch, naprawił roztruchan i dwa puchary oraz pozłocił różaniec.

W r. 1530 M. wybrany został starszym cechu złotników krakowskich; godność tę piastował jeszcze w l. 1531, 1534–6, 1539–40, 1543–4, oraz 1550. W r. 1533 cech powierzył mu srebro «pana Jarosza», srebrną patenę oraz stary pacyfikał celem wykonania nowego krzyża do kaplicy cechowej pod wezwaniem św. Eligiusza. W l. 1538(?)–45 pracował dla. bpa krakowskiego Piotra Gamrata; w spisie arganterii, dokonanym po śmierci biskupa, wymienionych jest wiele srebrnych przedmiotów roboty mistrza Andrzeja (kielich, dwie pary ampułek, pacyfikał, kadzielnica, wielka wanienka na talerze, talerze i łyżki z herbem biskupa, oprawa szabli, guzy i zapony). W r. 1545 wyceniał srebrne wyroby stanowiące własność Bractwa Ducha Świętego przy kościele parafialnym w Krużlowej Wyżnej (pow. nowosądecki). W r. 1551 J. Pippan i M., jako edylowie Kościoła Mariackiego, zamówili u Jana Marii Padovana cyborium do tegoż kościoła. W r. 1562 M. wybrany został rajcą miejskim, od tego czasu działalność artystyczna złotnika, będącego już zapewne w podeszłym wieku, wyraźnie słabnie. Miał licznych uczniów, m. in. Marka z Augsburga (1525), Andrzeja, syna złotnika Heudnego z Wrocławia (1530), Wolfa Waynberga, także z Wrocławia (1537), Tomasza Machurę z Opola (1535) oraz Seweryna, syna Jurka, topnika z Neusoll. Jak się wydaje, M. pozostawał w bliższych stosunkach z architektem Gabrielem Słońskim, który został opiekunem i zarządcą majątku pozostawionego przez złotnika.

M. zmarł 16 VI 1568. Ożeniony był z Zofią niewiadomego nazwiska. Był właścicielem kamienicy przy ul. Stolarskiej nr 3, zwaną jeszcze w r. 1648 Marstellowską.

 

Paprocki, s. 898; – Bochnak A., Mecenat Zygmunta Starego w zakresie rzemiosła artystycznego, Studia do dziejów Wawelu, Kr. 1961 II 176, 178, 179, 227, 232, 239, 259, 260; Kopera F., Jan Maria Padovano, Prace Kom. Hist. Sztuki, Kr. 1937–8 VII 244; Lepszy L., A. Marstella, złotnik i rajca krakowski, Spraw. Kom. Hist. Sztuki, Kr. 1899 IV 52–4; tenże, Cech złotniczy w Krakowie, „Roczn. Krak.” R. 1: 1898 s. 159; tenże, Przemysł złotniczy w Polsce, Kr. 1933 s. 155 poz. 459; Polkowski I., Spadek po prymasie arcybiskupie gnieźnieńskim a biskupie krakowskim Piotrze Gamracie, Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz., Kr. 1888 XXI s. XXX; Popiel P., Czynności artystyczne na dworze Zygmunta I, Spraw. Kom. Hist. Sztuki, Kr. 1877 I 27; Tomkowicz S., Powiat grybowski, Teka Grona Konserwatorów Galicji Zachodniej, Kr. 1900 I 142; tenże, Przyczynki do historii Krakowa w pierwszej połowie XVII wieku, Lw. 1912 s. 201; – Cracovia artificum, Cz. 2 nr 669, 696, 785, 848, 899, 964, 999, 1001, 1105, 1130, 1158, 1215, 1408; Prawa, przywileje i statuta m. Krakowa, I nr 1056.

Jan Samek

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Anna Jagiellonka

1523-10-18 - 1596-09-09
królowa Polski
 

Erazm Ciołek h. Sulima

1474-02-28 - 1552-09-09
biskup płocki
 

Andrzej Krzycki h. Kotwicz

1482-07-07 - 1537-05-10
prymas Polski
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.