Kalaga Ignacy, pseud. Sewer, Marcinkowski (1893–1943), działacz robotniczy, poseł na Sejm Rzpltej Pol. Ur. 13 VI w Wańczykowie w pow. będzińskim, był synem górnika Leopolda i Franciszki z domu Malicha. Ukończył 2-letnią szkołę powszechną w Dąbrowie Górniczej. Następnie pracował w Sosnowcu jako terminator w kotlarstwie. W r. 1919 uzyskał dyplom czeladnika kotlarskiego i rozpoczął pracę w hucie «Katarzyna». Od r. 1909 był członkiem Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL). Za działalność rewolucyjną był więziony przez kilka miesięcy. Od r. 1918 był członkiem Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP). Miał pseud. Sewer i Marcinkowski. W t. r. należał do Czerwonej Gwardii, był jednym ze współorganizatorów rad delegatów robotniczych w Zagłębiu Dąbrowskim. Został aresztowany i skazany w r. 1923 na 10 lat więzienia, ale sąd apelacyjny zmniejszył mu wyrok do 7 lat, na mocy amnestii został zwolniony z więzienia w r. 1926. Początkowo pracował w hucie cynkowej «Paulina», gdzie był organizatorem klasowego związku zawodowego i inicjatorem akcji strajkowej o podwyżkę plac. Zredukowany, od r. 1927 aż do rozwiązania KPP był funkcjonariuszem partyjnym. W okresie walk frakcyjnych w KPP zwolennik «większości», później jednak zdecydowanie poparł linię generalną nowego od r. 1929 kierownictwa partii z J. Leńskim na czele, złożonego z przedstawicieli «mniejszości».
W tym też okresie był sekretarzem Komitetu Dzielnicowego KPP w Sosnowcu i członkiem Komitetu Okręgowego Zagłębia. W r. 1929 kandydował w Dąbrowie do Rady Miejskiej. Wiosną 1930 r. uczestniczył w Zagłębiu w 3-dniowej konferencji partyjnej analizującej kryzysową sytuację w przemyśle górniczym i hutniczym. W sierpniu 1930 r. uczestniczył w obradach V Zjazdu KPP. Wówczas był członkiem Egzekutywy Zagłębiowskiego Komitetu Okręgowego partii. Na Zjeździe występował dwukrotnie: na 4. posiedzeniu 17 VIII w dyskusji nad oceną sytuacji politycznej, działalności KPP i wytyczeniem jej zadań, zapoznał zjazd ze stanem organizacyjnym KPP w Zagłębiu Dąbrowskim. W krótkim przemówieniu na 19. posiedzeniu 26 VIII zajął się określeniem znaczenia kwestii narodowej dla pracy partyjnej na terenie Zagłębia. Zjazd wybrał go do Komitetu Centralnego (KC), którego członkiem był do r. 1932. Po zjeździe działał w Zagłębiu, na Śląsku i w Łodzi. W r. 1930 kandydował w Zagłębiu z komunistycznej listy Jedność Robotniczo-Chłopska. W wyborach do sejmu jednakże nie uzyskał potrzebnej liczby głosów. W maju 1931 r. występował na zagłębiowskiej konferencji okręgowej Lewicy Związkowej w lesie obok kopalni «Stanisław» w pobliżu Dąbrowy Górniczej. Dn. 10 X 1931 r. aresztowano go w Wolbromiu pod zarzutem kolportażu odezw komunistycznych. Rozprawa przeciw niemu i 47 współtowarzyszom odbyła się 26 X, 28 X i 9 XI 1932 r. w Sądzie Okręgowym w Sosnowcu. K. skazany został wówczas na 2 lata i 6 miesięcy więzienia oraz pozbawienie praw. Areszt zaliczono mu od 7 XI 1931 do 9 XI 1932.
Więziony był kolejno w Mysłowicach, Rawiczu, Wronkach, na Świętym Krzyżu i w Będzinie. Po wyjściu z więzienia został ponownie członkiem Zagłębiowskiego Komitetu Okręgowego. Gdy 22 III 1935 r. komunistyczny poseł z Zagłębia, Wacław Rożek, pozbawiony został mandatu poselskiego, jego miejsce zajął K. Ze względów proceduralnych został on zaprzysiężony dopiero 26 VI 1935 r. Ponieważ były to ostatnie dni pracy Sejmu III kadencji, K. wygłosił tylko jedno przemówienie (28 VI) w sprawie ordynacji wyborczej. W imieniu Komunistycznej Frakcji Poselskiej zwrócił się do przedstawicieli klas posiadających: «Na wszystkie zamachy na prawa i byt robotników, chłopów, pracującej inteligencji i narodów uciskanych i podbitych lud pracy odpowie Wam walką w jednolitym antyfaszystowskim froncie ludowym przez strajki polityczne, walki chłopskie, aż rozerwie wszystkie te okowy, w które zakuwaliście i zakuwacie masy pracujące. Na gruzach Waszych powstanie rząd robotniczo-chłopski, który da wolność, ziemię, pracę i chleb».
W r. 1935 K. był jednym z organizatorów ruchu zawodowego wśród górników, zaś w r. 1936 czynny był w pracy propagandowo-agitacyjnej. Dn. 1 XII 1936 r. został aresztowany wraz z 3 współtowarzyszami jako członek Egzekutywy Komitetu Okręgowego, ale 11 V 1937 r. Sąd Okręgowy w Sosnowcu z braku dowodów musiał K-ę i towarzyszy uwolnić. Po paru miesiącach w lutym 1938 r. K. został zesłany do obozu koncentracyjnego w Berezie Kartuskiej, gdzie był kilkakrotnie bity. Z obozu został uwolniony przed wrześniem 1939 r. W październiku t. r. próbował wraz z innymi komunistami zagłębiowskimi stworzyć organizację «Współpraca z ZSRR». Próby te nie dały rezultatów. Dopiero w końcu 1940 r. udało się na tym terenie utworzyć nową, trwalszą organizację, która później stała się filią Stowarzyszenia Przyjaciół ZSRR. K. został członkiem jej Komitetu Okręgowego. Po wybuchu wojny radziecko-niemieckiej K został aresztowany przez hitlerowców 26 VI 1941 r. Więziony do 25 VIII t. r., został wypuszczony z braku dowodów winy. Po utworzeniu organizacji Polskiej Partii Robotniczej (PPR) na terenie Zagłębia K. wszedł w skład tamtejszego Komitetu Okręgowego. Aresztowany 12 II 1943 r. przez gestapo, zginął zamordowany w Oświęcimiu 14 IV 1943 r.
Wykaz członków Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Polski wybieranych na zjazdach partyjnych, „Z Pola Walki” 1958 nr 4 s. 99; Wykaz uczestników Zjazdów KPP, „Z Pola Walki” 1960 nr 3 s. 96; – Gwiżdż A., Frakcja Komunistyczna w burżuazyjnych Sejmach Polski (1921–1935), „Z Pola Walki” 1958 nr 4 s. 92–5; Istorija Polši, Moskva 1958 III; Rechowicz H., Ludzie PPR, Kat. 1962; – Kazetemowcy. Zbiór szkiców i biograficznych wspomnień pod red. R. Toruńczyka i W. Góry, W. 1963; Materiały źródłowe do historii KPP w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1920–1939, Kat. 1961; Posłowie rewolucyjni w Sejmie (lata 1920–1935). Wybór przemówień, interpelacji i wniosków, W. 1961; Wspomnienia komunistów śląskich, Kat. 1962; – Arch. Zakł. Hist. Partii: Teczka osobowa nr Z 6555, Protokoły V Zjazdu KPP rkp. 158/1–5.
Aleksander Kochański