Stahr Jan Bronisław (pierwotne imię Berthold) (1888–1951), filolog klasyczny, patrysta, pedagog. Ur. w Tarnowie 15 VIII, pochodził z rodziny żydowskiej, był synem kupca Bernharda i Zofii z Hirschów.
W Tarnowie S. uczęszczał do szkoły ludowej, maturę uzyskał w tamtejszym II Gimnazjum w r. 1907. Studia filologii klasycznej (główny przedmiot język grecki, poboczny – łaciński) i filozofii ścisłej rozpoczął w r. akad. 1907/8 na Uniw. Wiedeńskim i kontynuował je w l. 1908/9–1910/11 na Wydz. Filozoficznym UJ. W r. 1911 używał jeszcze imienia Berthold, później przyjął chrzest w kościele rzymskokatolickim i zmienił je na Jan Bronisław. W l. 1912/13–1913/14 pracował jako nauczyciel w prywatnym gimnazjum w Zaleszczykach. Po wybuchu pierwszej wojny światowej pełnił w l. 1915–18 służbę w 57. pp armii austro-węgierskiej, a następnie do r. 1919 w 16. pp WP.
W r. szk. 1919/20 uczył S. w Państw. Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie, a w r. szk. 1920/1 w prywatnym gimnazjum w Leżajsku. W r. 1921 zdał egzamin nauczycielski i w l. 1921/2–1928/9 pracował w Państw. Gimnazjum Męskim im. Przemysława w Rogoźnie Wpol., a następnie, do wybuchu drugiej wojny światowej, w Gimnazjum i Liceum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, oraz od r. szk. 1929/30 przez kilka lat w tamtejszej Państw. Uczelni Żeńskiej im. Dąbrówki. Dn. 30 XII 1933 uzyskał stopień doktora filozofii na Uniw. Pozn. na podstawie pracy Grzegorz z Nazjanzu jako pisarz listów napisanej pod kierunkiem Witolda Klingera.
Okupację niemiecką przeżył S. we wsi Burzyn (pow. tarnowski), pracując w rolnictwie i biorąc udział w tajnym nauczaniu. Po ustąpieniu Niemców uczył do końca lipca 1945 w miejskim gimnazjum i liceum w Tuchowie, później wrócił do Poznania, gdzie do końca życia uczył w Gimnazjum i Liceum im. K. Marcinkowskiego. W r. akad. 1947/8 przez dwa trymestry wykładał filozofię grecką na Uniw. Pozn.
S. interesował się przede wszystkim patrystyką (obok języka greckiego i łacińskiego znał dobrze hebrajski). W redagowanej przez Jana Sajdaka poznańskiej serii wydawniczej Pisma Ojców Kościoła ogłosił przekład „Pamiętnika (Commonitorium) św. Wincentego z Lerynu” (1928) oraz „Listów św. Grzegorza z Nazjanzu” (1933) z własnymi, obszernymi wstępami i objaśnieniami. Oba wydania zostały uznane przez fachową krytykę za wzorowe. Zamierzał też opracować komentarz do „Apokalipsy św. Jana”, jednym z jego rozdziałów miała być rozprawa Dwaj świadkowie Apokalipsy [św. św. Piotr i Paweł] ogłoszona w „Ruchu Biblijnym i Liturgicznym” (1950 s. 267–94).
S. był też autorem rozprawek z zakresu filozofii greckiej, a mianowicie wygłoszonego w r. 1929 na I Zjeździe Filologów Słowiańskich referatu Podstawa filozofii Platona („Kwart. Klasyczny” 1930 s. 129–40) oraz Σωκρατής καλός καί νεός γεγονώς [O Sokratesie pięknym i młodym] (druk. w: „Munera philologica Ludovico Ćwikliński […] oblata”, P. 1936 i odb.). Na język łaciński przełożył poemat prozą Cypriana Norwida „Garstka piasku” („Arenae manipulus”, druk. w: „Spraw. Dyrekcji Państw. Uczelni Żeńskiej im. Dąbrówki w Poznaniu za czas od 1931–1932 r.”, P. 1932). S. był członkiem Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk oraz Polskiego Tow. Filologicznego. Zmarł w Poznaniu 22 VI 1951 i został pochowany na cmentarzu na Górczynie.
Z małżeństwa zawartego 1 I 1938 ze Stefanią z Dankowskich (27 III 1897 – 21 X 1984), nauczycielką, miał S. córkę Marię, historyka sztuki.
W rękopisie pozostawił S. m.in. przekłady „Parmenidesa” oraz „Listów” Platona. Losy tej spuścizny nie są znane.
Fot. w Mater. Red. PSB; – Pianko G., Bibliografia „Eos” i innych wydawnictw Polskiego Tow. Filologicznego 1894–1959, „Eos” 1959/60 z. 3; – Zagórowski, Spis nauczycieli, I–II; – Ujda J., Jan Stahr, „Spraw. Pozn. Tow. Przyjaciół Nauk za I i II kwartał 1955 r.”, s. 206–8 (i nadb.); tenże, Profesor dr Jan Stahr, wybitny filolog klasyczny i patrysta, „Dziś i Jutro” 1953 nr 28; – Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum II w Tarnowie za r. szk. 1906/7, Tarnów 1907; – Nekrologi z r. 1951: „Głos Wpol.” nr 172, „Tyg. Powsz.” nr 39; – Arch. UAM: Wydz. Human., sygn. 153/165 (m.in. autobiografia z r. 1932, kserokopie w Mater. Red. PSB); Arch. UJ: sygn. WF II 351, WF II 361; – Uzupełnienia Antoniego Gąsiorowskiego z P.
Rościsław Skręt