INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Józef Strojnowski     

Józef Strojnowski  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2006-2007 w XLIV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Strojnowski Józef krypt.: X.S., X.J.S., J.S., X.Str. (1872–1941), ksiądz rzymskokatolicki, działacz społeczny.

Ur. 6 IV w Płońsku, w wywodzącej się z Wołynia rodzinie ziemiańskiej, był jednym z czworga dzieci Walentego, referenta powiatowego w Płońsku, oraz Leokadii z Szymańskich.

Po ukończeniu szkoły powszechnej w Płońsku kontynuował S. naukę w gimnazjum gubernialnym w Płocku. Od r. 1889 uczył się w płockim seminarium duchownym. W r. 1894 przyjął święcenia kapłańskie z rąk bp. płockiego Michała Nowodworskiego i został skierowany jako wikariusz do Woźnik (pow. płocki). Trzy lata później objął funkcję proboszcza w Guminie, a w r. 1899 w Skołatowie (oba w pow. płońskim). Będąc od r. 1902 proboszczem w Mochowie (pow. sierpecki), dokończył budowę kościoła filialnego – sanktuarium Matki Bożej w Żurawinie. W tym czasie opublikował w „Przeglądzie Katolickim” artykuły dotyczące Żurawina i Czerwińska. Po objęciu w r. 1906 parafii w Kobylnikach (pow. płocki), gdzie większość wiernych opowiedziała się za mariawityzmem i zajęła kościół parafialny z plebanią, S. utrzymał ciągłość pracy duszpasterskiej. W l. 1909–11 był proboszczem w Szczutowie (pow. rypiński). Dn. 15 VII 1911 bp płocki Antoni Julian Nowowiejski powierzył mu stanowisko ojca duchownego w seminarium diecezjalnym wraz z funkcją administratora paraf. w Łętowie (pow. płocki); S. uczył też religii w płockich szkołach: prywatnej Marii Miłodrowskiej, a od r. 1912 także początkowej przy Katolickim Tow. Dobroczynności. W r. 1914, przy farnym oddziale Związku Katolickiego, utworzył Wydz. Przyjaciół Dzieci (od r. 1918 Katolickie Tow. Przyjaciół Młodzieży i Dzieci w Płocku); organizował dla dzieci zajęcia na świeżym powietrzu i pomagał im w nauce, a na łamach „Mazura” i „Kuriera Płockiego” zamieszczał informacje o Wydz. Przyjaciół Dzieci oraz Listy otwarte do dzieci. Był członkiem honorowym Stow. Kupców Kolonialnych m. Płocka, wiceprezesem Płockiego Oddziału Tow. Rozwoju Przemysłu, Rzemiosł i Handlu, należał też do Stow. Robotników Chrześcijańskich; założył krótko działające Stow. Spożywcze Rzemieślników Chrześcijańskich. Sympatyzując z Narodową Demokracją, wydawał kalendarz „Swój do swego”, w którym zabiegał o wyeliminowanie Żydów z handlu i rzemiosła. W r. 1916 został kanonikiem honorowym kapit. pułtuskiej i opublikował broszurę Dobre dziecko w kościele, szkole, domu i na ulicy (Płock). W r. 1917 redagował cotygodniowy dodatek do „Kuriera Płockiego”, pisemko „Przyjaciel Dzieci”. We wrześniu 1918 z jego wychowankami spotkał się w Płocku wizytator apostolski Achilles Ratti.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, został S. pod koniec r. 1918 zwolniony z obowiązków ojca duchownego seminarium, administratora w Łętowie i katechety, a następnie skierowany na stanowisko sekretarza, powołanego w r. 1919 w Płocku, Sekretariatu Diecezjalnego ds. Społecznych. Objął wówczas także funkcję sekretarza generalnego Płockiego Związku Stowarzyszeń Młodzieży Polskiej (następnie Związku Stowarzyszeń Młodzieży Polskiej Męskiej i Żeńskiej) oraz prezesa Zarządu Zjednoczenia Stowarzyszeń Młodzieży Polskiej w Poznaniu. T.r. bezskutecznie ubiegał się o mandat radnego w Płocku z ramienia Polskiego Zjednoczonego Komitetu Wyborczego, został natomiast wybrany do Zarządu Oddziału Płockiego Stow. Kupców Polskich. W l. 1920–3 był redaktorem miesięcznika „Wiadomości z Sekretariatu Diecezjalnego do spraw Społecznych w Płocku”. Od r. 1921 organizował w diec. płockiej Zjazdy Katolickie, a w r.n. z jego inicjatywy powstał w Płocku Katolicki Związek Polek, prowadzący w większych ośrodkach miejskich diecezji działalność charytatywną, religijną, społeczną i oświatową. Stale zabiegał o spolszczenie handlu i rzemiosła. Był uważany za jednego z liderów endecji na Mazowszu płockim. Opublikował rozprawę Odradzająca się młoda Polska (1919–1924) (Płock 1925). Przyczynił się do sprowadzenia w r. 1926 do Rostkowa (pow. przasnyski) relikwii św. Stanisława Kostki. T.r. został prałatem kolegiaty pułtuskiej. Był pomysłodawcą obchodzonego w Płocku od r. 1927 «Dnia Kobiety-Polki». W r. 1930 przestał pełnić obowiązki sekretarza Sekretariatu Diecezjalnego ds. Społecznych i w l.n. był dyrektorem płockiego Związku Młodzieży Polskiej Żeńskiej (po włączeniu w r. 1934 w struktury Akcji Katolickiej przemianowanego na Katolickie Stow. Młodzieży Żeńskiej ); w l. 1930–4 wydawał jego okólnik „Sprawie służ!”. W r. 1936 opublikował książkę Anioł ziemski z Rostkowa (Płock), w której opisał życie św. Stanisława Kostki oraz okoliczności przeniesienia jego relikwii do Rostkowa. Ogłaszał artykuły o prowadzonej przez siebie działalności społecznej, m.in. w „Dzienniku Płockim”, „Głosie Mazowieckim” i „Miesięczniku Pasterskim Płockim”. Z myślą o budowie letniska dla dzieci i młodzieży doprowadził do zakupu działki, jednak sfinalizowanie tej inwestycji w r. 1939 uniemożliwił wybuch drugiej wojny światowej. Podczas okupacji niemieckiej był S. administratorem paraf. Góra (pow. płocki). Mimo zakazu władz okupacyjnych jeździł po okolicznych wioskach i prowadził spotkania katechetyczne z dziećmi; stało się to głównym powodem jego aresztowania 10 III 1941 i wywiezienia do obozu w Działdowie (Soldau). Tam zmarł, wg przekazów ustnych 13 VI 1941, a wg ewidencji obozowej 1 IX t.r.

 

Bibliografia katolickich czasopism religijnych w Polsce 1918-1944, L. 1981; Grzybowski M. M., Martyrologium duchowieństwa diecezji płockiej w latach II wojny światowej 1939–1945, Włocławek–Płock 2002 (fot.); Jacewicz–Woś, Martyrologium duchowieństwa, z. 2; Nycek J. B., Ludzie i książki, Płock 1983; Papierowski A. J., Stefański J., Płocczanie znani i nieznani. Słownik biograficzny, Płock 2002; Słown. Pol. Teologów Katol., VII; Słown. pseudonimów, V; – Filipowicz W., Duchowieństwo diecezji płockiej w latach 1918–1939, Oberwald–Płock 2003; Głodowska S., Caritas płocka. Pięćdziesięcioletnia działalność Katolickiego Towarzystwa Dobroczynności w Płocku 1881–1931, Płock 1931 s. 95; Kalendarium życia Antoniego Juliana Nowowiejskiego biskupa płockiego 1908–1941, Płock 1992; Rok 1919–1924. Pięciolecie Płockiego Związku Stowarzyszeń Młodzieży Polskiej, Płock [1924]; Szołdrski W., Martyrologium duchowieństwa polskiego pod okupacją niemiecką w latach 1939–1945, w: Sacrum Poloniae Millenium, Rzym 1965 XI; Świecki T., Wybult F., Mazowsze płockie w czasach wojny światowej i powstania państwa polskiego, Tor. 1932; – Catalogus ecclesiarum et utriusque cleri tam saecularis quam regularis dioecesis Plocensis, 1893–4, W. [1893–4], 1914, Plociae [1914], 1917, Plociae [1917], 1920–1, Plociae [1920–1], 1926, Plociae [1926], 1928–9, Plociae [1928–9]; – „Głos Płocki” R. 5: 1912 nr 97, R. 7: 1914 nr 13, 38; „Mies. Pasterski Płocki” R. 39: 1950 nr 5/8; AP m. stoł. W., Oddz. w Grodzisku Maz.: Akta stanu cywilnego paraf. rzymskokatol. w Płońsku, nr 58 z r. 1872; – AP w Płocku: Star. Pow. w Płocku, sygn. 21685 (Wydz. Aprowizacyjny).

Michał Marian Grzybowski

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.