Koenig (Kenig, König) Karol Stanisław (ur. 1743), pułkownik. Ur. w Poznaniu, wyznania luterańskiego. Służył w pułku ułańskim JKM od r. 1771, uczestniczył w działaniach przeciw konfederatom. Dn. 20 XI 1776 r. awansował z rotmistrza na majora. Pułk Azulewicza konsystował do r. 1779 w Sokółce, w następnych latach w Warszawie. K. dowodził od r. 1783 pułkiem ułanów eskorty królewskiej, utrzymywanym przez królewską Kamerę. Pułk ten liczący 413 ludzi ze względów oszczędnościowych był stale zakwaterowany w ekonomii kozienickiej, należał do najlepiej wyszkolonych i karnych pod okiem świetnego służbisty, bezwzględnie oddanego królowi, jakim był K. W czasie wojny 1792 r. dopiero w początku lipca był ściągnięty na Pragę i 15 VII z dywizją Arnolda Byszewskiego wyruszył na teatr wojenny, ale po kapitulacji króla 24 VII został zawrócony z drogi z powrotem do Kozienic, dokąd przybył 30 VII. Na ręce K-a ks. Józef Poniatowski przekazał fundusze na utrzymanie rannych armii koronnej, pozostawionych w Kozienicach. W r. 1794 rozpoczął zarządzoną redukcję, ale w okresie marszu Madalińskiego, gdy 19 III rotmistrz Ignacy Zborowski próbował pułk przeciągnąć do insurekcji, K. skoncentrował pułk, przerwawszy redukcję, i zapowiedział orężny opór. Na żądanie króla 1 IV pułk przybył do Warszawy i został zakwaterowany w pobliżu Zamku na Mariensztacie. Pomimo iż pułk ten uważany był za najpewniejszy, wziął udział w walkach 17 i 18 IV, wyprowadzony przez rotmistrza F. Ks. Wojciechowskiego, który wykorzystał chorobę K-a.
K., choć źle widziany za związki z królem i nie awansowany przez całe powstanie, był używany do odpowiedzialnych zadań, np. do kontroli stanu bezpieczeństwa okopów. Zagarnięcie przez wojsko rosyjskie córek K-a w Kozienicach i intrygi szybko awansowanego Wojciechowskiego czyniły jego sytuację kłopotliwą. Przydzielony do korpusu gen. Karola Sierakowskiego, uczestniczył w kampanii litewskiej, dowodząc strażą przednią, jedną z kolumn, zaś w bitwie pod Krupczycami 17 IX rezerwą. W bitwie pod Terespolem 19 IX dowodził kawalerią lewego skrzydła. Wprowadzony w błąd przez dowódcę skrzydła, młodocianego gen. Izydora Krasińskiego, nie osłonił artylerii, która stała się łupem przeciwnika. W konsekwencji pozbawiony dowództwa, został skierowany do szkolenia nowych zaciągów w Warszawie. Złamany nieszczęściami osobistymi, resztę życia spędził jako dzierżawca w dobrach ukraińskich Stanisława Poniatowskiego.
Dembiński B., Stanisław August i książę Józef Poniatowski, Lw. 1904; Gembarzewski B., Żołnierz polski… Od 1697 do 1794 r., W. 1962; Korzon, Wewnętrzne dzieje; Kula W., Szkice o manufakturach w Polsce XVIII w., W. 1956 s. 780; Mościcki, Gen. Jasiński; Tokarz W., Insurekcja warszawska, Lw. 1934; tenże, Rozprawy i szkice, W. 1959 II; Wolański A., Wojna polsko-rosyjska 1792 r., P. 1922 II; – Pamiętniki z XVIII w., P. 1862 (Zenowicz); Tajna korespondencja z Warszawy do Ignacego Potockiego 1792–1794, Oprac. M. Rymszyna i A. Zahorski, W. 1961; Wypisy źródłowe do historii polskiej sztuki wojennej, Zeszyt 10: Polska sztuka wojenna w okresie powstania kościuszkowskiego, W. 1960; – AGAD: AKP 252 k. 116, 98, Zbiór Popielów 223; B. Uniw. Warsz.: rkp. IV F. 163 i 165 (zniszczone).
Stanisław Herbst