INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Michał Obuchowicz h. Jasieńczyk  

 
 
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Obuchowicz Michał h. Jasieńczyk (po 1760 – po 1818), kasztelan miński, uczestnik powstania kościuszkowskiego. Był synem Józefa, podwojewodziego nowogródzkiego, i Franciszki z Güntherów. Ojciec, zamożny właściciel Lipy i Swojatycz (w pow. nowogródzkim), daremnie zabiegał o kasztelanię nowogródzką, doczekał jednak krzesła senatorskiego dla syna, zapewne ustępując mu je (zmarł po sierpniu 1796). N. debiutował politycznie w Trybunale Lit. w r. 1786, uzyskawszy deputację z pow. mozyrskiego. Po uchwaleniu Ustawy Majowej król, pragnąc zjednać dla niej zwolenników wśród osób wpływowych w województwach, w lutym 1792 obdarzył O-a Orderem (zapewne Orderem Św. Stanisława) i kasztelanią mińską. Nowo kreowany senator jeszcze przed nominacją zaprzysiągł na sejmiku nowogródzkim Konstytucję 3 maja. Zapewne należał do grona ziemian nowogródzkich (wśród nich kilku Obuchowiczów), którzy 8 VI 1792 podpisali manifest uznający ewentualne recesy od Ustawy Rządowej za nieważne, bo złożone pod przymusem. Wśród jej obrońców w okresie wojny 1792 r. i rządów targowickich O. nie występuje. Mimo to w początkach czerwca 1793 żona prosiła króla o pośpieszne wydanie mu paszportu na wyjazd «do wód» zagranicznych i osłonę przed ewentualnymi prześladowaniami; czy kasztelan wyjechał i jaki był rzeczywisty powód oraz cel wyjazdu, nie wiadomo. W listopadzie t. r. O. był na Litwie i zamierzał dozorować dokonywaną przez oficera rosyjskiego lustrację jego dóbr. W maju 1794 zasiadł w Radzie Najwyższej Lit. jako delegat komisji porządkowej pow. słucko-rzeckiego. O jego losach w l. n. brak informacji; we wrześniu 1794 nie było go wśród dygnitarzy mińskich, którzy obwieszczali wojewodzianom rozkazy rosyjskiego generała-gubernatora. Znamienne też, że w czasie rządów N. Repnina na Litwie w charakterze posesora dóbr pojezuickich występował nie O., lecz jego żona. Ona też prowadziła z Repninem i J. Bułhakowem korespondencję w sprawie ulg dla swych dóbr, także chyba dziedzicznych. Korespondencja O-a z Radziwiłłami, zachowana dla okresu od grudnia 1797 (a więc po amnestii Pawła I) do października 1818 pozwala stwierdzić, że w r. 1805 O. trzymał w zastawie m. in. radziwiłłowskie Onóżki i Tarejki, w r. 1807 Swierzeń, Tulonkę i Horodziej. Wiosną lub w początkach lata 1809 wyjechał za granicę; wiadomo, że w czerwcu 1810 przebywał wraz z rodziną w Dreźnie. Wyjechawszy stamtąd w lipcu, w sierpniu t. r. był już na Litwie. O charakterze owego wyjazdu trudno cokolwiek orzec, zwłaszcza że w listach O-a do Radziwiłłów jest luka od sierpnia 1806 do sierpnia 1810. Po powrocie O. mieszkał stale w Odachowszczyźnie lub Swojatyczach, słynnych z wielkiej stadniny koni.

Z poślubioną (po sierpniu 1791, a przed 4 III 1792) Franciszką z Rzewuskich (córką Stanisława Ferdynanda, chorążego w. lit.), wdową po Chryzostomie Rdułtowskim, chorążym nowogródzkim, która wniosła mu Snów i Odachowszczyznę Rdułtowskich, miał O. córki: Fabiannę, zamężną za Karolem Czapskim (zob.), i Zofię, zamężną za Stanisławem Czapskim (zob.), bratem Karola Czapskiego.

 

Słown. Geogr., (Lipa, Odachowszczyzna, Snów, Swojatycze); Uruski; Żychliński, XXXI; – Mościcki H., Generał Jasiński i powstanie kościuszkowskie, W. 1917; Żytkowicz L., Litwa i Korona w r. 1794, „Ateneum Wil.” R. 12: 1937 s. 545; tenże, Rządy Repnina na Litwie w latach 1794–7, Wil. 1938; – Akty Vil. Archeogr. Kom., XXXV; Korespondencja krajowa Stanisława Augusta, P. 1872 s. 212; – „Kur. Lit.” 1801 nr 98; – AGAD: Arch. Radziwiłłów, Dz. II nr 3161, 3226 (obwieszczenie dygnitarzy mińskich z września 1794), Dz. V nr 10645 (listy O-a), 11011 (list z 31 I 1786), Arch. Roskie, LXV/42; B. Czart.: rkp. 721 (Józef Obuchowicz), 729, 735; B. Kórn.: rkp. 2650.

Zofia Zielińska

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Powstanie Kościuszkowskie

Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej......

Bitwa Pod Racławicami, 4 kwietnia 1794 r.

24 marca 1794 roku na rynku krakowskim ogłoszony został „Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego”, dający początek powstaniu kościuszkowskiemu, jednemu z przełomowych......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Franciszek Karpiński h. Korab

1741-10-04 - 1825-09-16
poeta
 

Jan Potocki h. Pilawa

1761-03-08 - 1815-12-23
powieściopisarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Józef Andrzej Stefani

1800-04-16 - 1876-04-19
kompozytor
 

Teofil Morawski

1793-04-23 - 1854-01-12
ziemianin
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.