Sumiński Adam h. Leszczyc (zm. ok. 1793), podkomorzy dobrzyński.
Był wnukiem Melchiora, synem Antoniego, dziedzica Kłokocka w ziemi dobrzyńskiej, i Jadwigi Agnieszki z Karskich, starszym bratem Piotra (zob.), Stanisława, Mikołaja (zm. 1813), żupnika dobrzyńskiego, i Katarzyny (ur. 1741), oraz kanonika kujawskiego (od r. 1776) i warszawskiego Macieja (zm. 1789), od r. 1785 proboszcza sochaczewskiego. Ojciec S-ego, podpisujący dokumenty «ręką trzymaną», angażował się po stronie lokalnych zwolenników «Familii» i 21 VIII 1758, po rozdwojonym sejmiku w Lipnie podpisał manifest szlachty przeciw stronnikom dworu: star. kowalskiemu Michałowi i chorążemu dobrzyńskiemu Ignacemu Zboińskim.
Dn. 3 III 1761 otrzymał S. nominację na wojskiego brzeskiego kujawskiego. We wrześniu t.r. został przez sejmik w Lipnie wybrany na komisarza do Tryb. Radomskiego; za zasługi na tej funkcji przyznano mu następnie roczne czopowe z ziemi dobrzyńskiej. Na opanowanym przez «Familię» sejmiku przedkonwokacyjnym w Lipnie, 6 II 1764, został sędzią kapturowym i konsyliarzem lokalnej konfederacji. Z ziemią dobrzyńską podpisał 6 IX t.r. elekcję Stanisława Poniatowskiego, a 29 X wybrano go na posła na sejm koronacyjny. Dn. 22 XII awansował na utworzony na tym sejmie urząd chorążego rypińskiego. W czasie konfederacji barskiej poparł 27 VII 1769 elekcję Władysława Mazowieckiego na marszałka ziemi dobrzyńskiej, ale pod koniec r. 1771 i na początku r. 1772 schronił się z rodziną przed konfederatami w Toruniu, a po upadku konfederacji złożył 14 VIII 1773 oświadczenie w grodzie bobrownickim, że poparcie Mazowieckiego zostało na nim wymuszone. Na sejmie rozbiorowym 1773–5 został wyznaczony do komisji przeprowadzającej wytyczanie granic z Prusami oraz do dwóch komisji rozpatrujących spory majątkowe. Dn. 13 IX 1775, domagając się wykonania konstytucji sejmowej o przeniesieniu ksiąg ziemskich z Lipna do Bobrownik, podpisał w grodzie bobrownickim manifest przeciw podsędkowi dobrzyńskiemu Bernardowi Koziebrodzkiemu. Dn. 22 XI t.r. postąpił na chorąstwo dobrzyńskie; miał obiecane w r. 1777 podkomorstwo, lecz dotychczasowy podkomorzy, awansowany na kaszt. sierpską Tymoteusz Podoski, woląc pozostać przy podkomorstwie, opóźniał elekcję działając przez swego brata, kaszt. dobrzyńskiego Michała Podoskiego. Ostatecznie S. został podkomorzym 23 XI 1777, po śmierci T. Podoskiego.
Jako podkomorzy S. zagajał 15 VIII 1778 sejmik deputacki, lecz elekcja deputata nie powiod-ła się, bowiem kandydat regalistów zrezygnował w przeddzień sejmiku, a nikogo innego S. nie zdołał nakłonić. Przed sejmem 1778 r. współpracował z bratem Piotrem, by przy poparciu sekretarza kor. Jacka Ogrodzkiego i prymasa Antoniego Ostrowskiego przeforsować w Lipnie wybór posłów korzystnych dla dworu. Jednym z kandydatów był sam S., jednak posłem nie został. Za wstawiennictwem brata otrzymał 3 VIII 1787 Order św. Stanisława. Sejm Wielki wyznaczył go 30 VI 1789 na komisarza do «wynalezienia ofiary z dóbr ziemskich i duchownych w pow. lipieńskim». S. został także t.r. przewodniczącym komisji cywilno-wojskowej ziemi dobrzyńskiej. Zagajał sejmik poselski 16 XI 1790 w Lipnie, na którym doszło do starć między stronnikami króla, związanymi z Sumińskimi i star. bobrownickim Janem Ośniałowskim, a ich przeciwnikami. Po uchwaleniu Ustawy Rządowej 3 V 1791, dzięki zabiegom S-ego szlachta dobrzyńska uznała konstytucję i wyłoniła delegację z podziękowaniem za nią; delegatów przyjął król 13 IX t.r. Na sejmiku lipnowskim 14 II 1792 wybrano S-ego na komisarza granicznego ziemi dobrzyńskiej.
S. dziedziczył po ojcu Kłokock, przez pewien czas miał także Białowieżyno, Białowieżynek, Rysino i Jonczewko w pow. lipnowskim. W r. 1763 kupił tamże Suszew. Na sejmie 1773–5 otrzymał w ziemi dobrzyńskiej prawem emfiteutycznym Zbyszewo (z obszarami Strachonin i Durlas) oraz Jankowo w przyległością Trzebiegaż, z zachowaniem dożywocia dla aktualnych posesorów. Mieszkał w Kłokocku. Zmarł ok. r. 1793.
S. był dwukrotnie żonaty. W r. 1761 poślubił Teresę z Iwińskich (zm. 1776?), córkę Szymona, cześnika kruszwickiego, i Anny z Wolskich, krewną Jacka Ogrodzkiego (zob.). Z małżeństwa tego miał syna Tomasza (ok. 1764 lub 1766 – 1823), szambelana Stanisława Augusta, sędziego pokoju obwodu lipnowskiego, żonatego z Martą z Mioduskich, i Teresę (ok. 1776 – 16 V 1850), żonę Piotra Sumińskiego. Drugą żoną S-ego była (już w r. 1779) Franciszka z Chalińskich; prawdopodobnie z tego związku pochodziły córki Marianna (zm. 1805 w Kłokocku) i Estera, zamężna Szukiewicz.
Borkowski, Genealogie, s. 578–9; Gałkowski P., Genealogia ziemiaństwa ziemi dobrzyńskiej XIX–XX w., Rypin 1997; Krajewski M., Słownik biograficzny ziemi dobrzyńskiej, Lipno 1992; Niesiecki, VIII 568; Urzędnicy, VI/2; – Filipczak W., Sejm 1778 roku, W. 2000; Kwiatkowski D., Aktywność polityczna szlachty dobrzyńskiej na arenie sejmikowej w latach 1764–1793, „Zap. Kujawsko-Dobrzyńskie” T. 18: 2003 s. 31–2; Sobczak J., Organizacja i działalność sejmiku ziemi dobrzyńskiej po reformie w 1791 r., „Ziemia Kujawska” T. 7: 1985 s. 128; Szczygielski W., Referendum trzeciomajowe, Ł. 1994; – Lauda sejmików ziemi dobrzyńskiej, Wyd. F. Kluczycki, Kr. 1887 s. 318, 327, 332, 335, 380, 397; Nekrologi „Kuriera Warszawskiego”, Oprac. A. Tyszka, W. 2001–4 I–II; Vol. leg., VIII 111, 230, 241, 423, 468–9, 513; – AGAD: Bobrownickie grodzkie inskrypcje, rkp. 24, 26, 30, 31, Bobrownickie grodzkie relacje, rkp. 29, 34a, 34b; B. Czart.: rkp. 685, 700; Zamek Królewski w W.: Arch. Sumińskich; – Mater. Red. PSB: Włodek J. M., Sumińscy h. Leszczyc 1493–1992…, Kr. 1992 (mszp.); – Informacje Cezarego W. Domańskiego z L.
Bibliogr. dot. Macieja Sumińskiego: Pawiński A., Dzieje ziemi kujawskiej, W. 1888 V 333, 343; Śmieszniak M., Prałaci i kanonicy kapituły katedralnej we Włocławku w II połowie XVIII wieku (mszp. pracy magisterskiej na Uniw. Mikołaja Kopernika); Wysocki J., Józef Ignacy Rybiński, biskup włocławski i pomorski 1777–1806, Rzym 1967; – AGAD: Bobrownickie grodzkie relacje, rkp. 37.
Jarosław Dumanowski