INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Adam Tomasz Chłędowski  

 
 
1790 - 1855
Biogram został opublikowany w 1937 r. w III tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Chłędowski Adam Tomasz (1790–1855), bibliograf i dziennikarz. Urodził się w Jaworniku w pow. rzeszowskim. Nauki uniwersyteckie pobierał we Lwowie. Należał do współzałożycieli »Pamiętnika Lwowskiego«, pierwszego we Lwowie pisma o charakterze literackim, które wydawał w l. 1816–9, zasilając je swymi artykułami. Pomieszczał tam również wykazy dzieł, opuszczonych przez Bentkowskiego w »Historii Literatury Polskiej«, wydane później w oddzielnej odbitce w r. 1818. W r. 1819 inżynier Christiani, zostawszy dyrektorem generalnym dróg i mostów, wezwał Ch-go do Warszawy na stanowisko sekretarza tejże Dyrekcji. W r. 1821 mianowano Ch-go bibliotekarzem Biblioteki Publicznej oraz powierzono wykłady bibliografii w Królewskim Uniwersytecie Warszawskim. Ch. w obowiązkach bibliotekarza zaniedbywał się poważnie, a wykładów nie prowadził wcale. Pociągała go przede wszystkim publicystyka. W r. 1821 został głównym redaktorem »Gazety Literackiej«, którą wydawał w ciągu dwóch lat, prowadząc w niej część krytyczną i artykuły treści naukowej. Poważne to pismo, starannie redagowane, zaznajamiało czytelników ze współczesną literaturą polską i obcą, przyczyniając się do pobudzenia ruchu umysłowego w społeczeństwie. W okresie tym Ch. dzięki stosunkom rodzinnym żony, Cecylii z Narbuttów, zbliżył się do ministra W. R. i O. P. St. Grabowskiego i wciągnięty został przez niego do akcji wydawniczej, której celem miało być szerzenie ideologii reakcyjnej. W l. 1824–8 wydawał Ch. »Monitora Warszawskiego« pod bezpośrednim kierunkiem dyrektora wychowania Szaniawskiego. W r. 1825 mianowany został oficjalnie dyrektorem drukarni rządowej, a w roku następnym wszedł jako urzędnik do Dyrekcji Wychowania w Komisji Rządowej W. R. i O. P. Już jednak w r. 1827 na skutek poważnych nieporządków finansowych, ujawnionych w prowadzeniu drukarni, odebrano mu jej kierownictwo. W r. 1825 mianowany został referendarzem nadzwyczajnym Rady Stanu. Kiedy z początkiem 1829 r. »Monitora« zastąpiono przez »Dziennik Powszechny Krajowy«, Ch. objął redakcję nowego pisma w charakterze redaktora rządowego. Od sierpnia 1829 wydawał je na własny koszt. Jako gorący zwolennik ideologii romantycznej redagował »Dziennik« w duchu nowych prądów. W redakcji pisma skupili się propagatorowie haseł powstańczych z Nabielakiem na czele. Dzięki stosunkom z tym ostatnim wciągnięty został Ch. do spisku i miał się jakoby podjąć nieudanej misji pozyskania dla ruchu powstańczego gen. Chłopickiego. Po wybuchu powstania listopadowego Ch. wydawał w d. c. »Dziennik Powszechny Krajowy«. Przez pewien czas sprawował dozór nad służbą pocztową, następnie wszedł do Wydziału Dyplomatycznego jako naczelnik sekcji dzienników. W okresie tym zawiązał się w mieszkaniu Chłędowskich tzw. »klub pani Chłędowskiej«, do którego należały również żywioły radykalne, niezadowolone z rządów cywilnych i wojskowych powstania. Klub ten w ostatnich chwilach powstania prowadził pod wodzą Mochnackiego ostrą akcję, wymierzoną przeciwko Krukowieckiemu. Po upadku powstania Ch. wyemigrował z żoną i synem do Paryża, gdzie założył księgarnię francusko-niemiecką, której prowadzenie naraziło go na duże straty materialne. Z powodu złego stanu zdrowia i utraty wzroku przeniósł się do posiadłości swego syna Ludwika, Oberwerth nad Renem (pod Koblencją), i tam umarł w r. 1855.

 

Enc. Org.; W. Enc. Il.; Bieliński, Uniw. Warsz., I–III; Manteufflowa M., J. K. Szaniawski, W. 1936; Kucharzewski J., Mochnacki, Kr. 1910; Śliwiński A., Mochnacki, W. 1922; Wójcicki K. Wł., Warszawa, jej życie umysłowe…, W. 1880; Koźmian A. E., Pamiętniki z XIX wieku, P. 1867, II 449; Goszczyński S., Noc Belwederska, W. 1915; Zienkowicz L., Przegląd polityczny pisarstwa emigracji, Paryż 1848, 77–8, 85–6; Sapieha L., Wspomnienia, Kr. 1912; Krosnowski A., Almanach historique, Paryż 1837; Arch. Rap., L. Chodźko, rkp. 4; Dembowski L., Wspomnienia, rkp. B. Czart.

Maria Manteufflowa

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

 

Edward Dembowski h. Jelita

1822-04-25 - 1846-02-27 emisariusz
 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Aleksander Kokular

1793-01-09 - 1846-04-06
kolekcjoner
 

Adam (Wiktor Adam) Malinowski

1829-12-13 - 1892-05-04
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Emma Puffke (z domu Kurowska)

1818-11-28 - 1890-10-17
pedagog
 
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.