Krobski (Kropski) Adrian Kazimierz (1640–1708), profesor prawa, rektor Akademii Zamojskiej. Pochodził z Wielkopolski, prawdopodobnie z mieszczańskiej rodziny zamieszkałej w Poznaniu. Początkowo kształcił się w kolonii akademickiej Lubrańskiego, skąd ok. r. 1663 przeniósł się na studia do Akad. Krak., gdzie w półr. zim. 1665 r. uzyskał tytuł bakałarza, a 9 VI 1668 r. stopień magistra artium. Jeszcze jako bakałarz został w jesieni 1666 r. powołany do Akademii Zamojskiej na profesora analogii (gramatyki) i odtąd związał się na stałe z Zamościem. Tutaj również ożenił się 27 II 1670 r. z Marianną Abrekówną, zyskując poprzez te familijne koligacje poparcie wpływowej patrycjuszowsko-profesorskiej rodziny, a w szczególności scholastyka kapituły zamojskiej Andrzeja Abreka, co niewątpliwie ułatwiło mu szybką karierę w Akademii. W r. 1670 awansował na profesora zwycz. elokwencji (wymowy) i zapewne z tej okazji wydał w tamtejszej drukarni uniwersyteckiej dwa panegiryki poświęcone spokrewnionej z Zamoyskimi rodzinie Wiśniowieckich: Epithalamia Coniugum Michaelis I et Eleonorae Ferdinandi III filiae i Splendor virtutum… reginalis coronae, zyskując w r. 1671 tytuł sekretarza królewskiego. W trzy lata później ogłosił jeszcze jeden utwór okolicznościowy dedykowany Wiśniowieckim: Dolor ex obitu principis ac dominae D. Griseldis Constantiae Korybutheae ducissae in Viśniowiec (Zamość 1673), a w r. 1675 sporządził Regestrum omnium librorum, qui extant in Bibliotheca Academiae Zamoscensis, najstarszy katalog biblioteki Akademii Zamojskiej, jaki się dochował do naszych czasów (obecnie w zbiorach B. Narod.).
Obrany w r. 1671 rajcą m. Zamościa, w Akademii pełnił K. obowiązki dziekana Wydziału Filozoficznego (1672), ale już w połowie t. r. (30 V) przeszedł na Wydział Prawa, gdzie wykładał początkowo prawo kanoniczne, a w maju 1675 lub 1676 r. promował się na doktora obojga praw, prawdopodobnie bez przedstawiania dysertacji. W r. 1676 został K. obrany po raz pierwszy rektorem Akademii i odtąd wielokrotnie pełnił tę funkcję: w l. 1676/7, 1677/8, 1680/1, 1681/2, 1688/9, 1691/2, 1692/3, 1694/5, 1697/8, 1699/1700, 1702/3, 1703/4, 1705/6, 1706/7, 1708/9. Jako rektor dążył do uzyskania przez Akademię autonomii, w szczególności prawa swobodnego władania beneficjami i samodzielnego obsadzania stanowisk akademickich. Usiłowania te usunęły na plan dalszy naukowe zadania uczelni i doprowadziły do wieloletnich sporów Akademii z bpem chełmskim Stanisławem Święcickim.
Zasługą K-ego było ujawnienie i zrealizowanie kilku zapisów fundacyjnych spoczywających dotąd w zapomnieniu w akademickim archiwum, z którym K. miał możność zapoznać się już w r. 1669, kiedy je porządkował z polecenia władz uniwersyteckich. W r. 1677 za rektoratu K-ego i przy jego bezpośrednim udziale ułożono ordynację, a następnie otwarto Bursę z dawnego zapisu Wawrzyńca Starnigela, w r. 1698 K. wydobył z akt testament Kaspra Solskiego z r. 1653 z legatem na uposażenie katedry medycyny, w t. r. doprowadził również do ponownego uruchomienia lombardu akademickiego, wydobywając z ukrycia jego akt fundacyjny. K. zmarł 13 XII 1708 r. jako rektor i wicekanclerz Akademii, pozostawiając troje dzieci: Franciszka, profesora Akademii Zamojskiej (zm. 1714), Jędrzeja oraz córkę Teresę, żonę Tomasza Ormińskiego, profesora i doktora medycyny.
Estreicher; Kocówna B., Muszyńska K., Inwentarz rękopisów Biblioteki Ordynacji Zamojskiej, W. 1967; – Horodyski B., Zarys dziejów Biblioteki Ordynacji Zamojskiej, w: Studia nad książką poświęcone pamięci K. Piekarskiego, Wr. 1951 s. 300; Kochanowski J. K., Dzieje Akademii Zamojskiej, Kr. 1899–1900; Sochaniewicz K., Trybunał Zamojski, w: Szymon Szymonowicz i jego czasy. Rozprawy i studia, Zamość 1929 s. 282; Wadowski J. A., Wiadomość o profesorach Akademii Zamojskiej, W. 1899–1900; – Statuta nec non liber promotionum; – Źródła rękopiśmienne do dziejów Akademii Zamojskiej spłonęły ze zbiorami B. Narod. w Warszawie w r. 1944.
Wanda Baczkowska