Czajewicz Aleksander (1843–1926), matematyk, prezes Tow. Kredytowego Miejsk. w Warszawie. Ur. 4 XII w Warszawie, gimnazjum gubernialne miejskie ukończył w r. 1861 i przez rok uczęszczał na ówczesne kursa przygotowawcze do Szkoły Głównej. W r. 1862 zapisał się na wydział matematyczno-fizyczny Szkoły Głównej, w której słuchał m. in. profesorów: Frączkiewicza, Babczyńskiego, Baranowskiego, Zajączkowskiego. Po przebyciu czterech lat na wydziale, zdaniu egzaminów i przedstawieniu rozprawy pt. Przekształcenie całek wielokrotnych, pozyskał stopień magistra nauk matematyczno-fizycznych. Zamierzając poświęcić się pracy czysto naukowej, studiował rachunek wariacyjny i przygotował dwie rozprawy, które pozostały w rękopisie. Jedną z nich był Wstęp historyczny do rachunku wariacyjnego. Druga pt. Rozróżnianie największości i najmniejszości całek pojedynczych, rozprawa napisana w celu pozyskania prawa wykładu rachunku wyższego w charakterze docenta przy wydziale matematyczno-fizycznym Szkoły Głównej Warszawskiej, przedstawiona w r. 1868, pozyskała przychylną ocenę referenta (prof. Zajączkowskiego) i została pomyślnie obroniona przez autora jako rozprawa habilitacyjna, ale nie uzyskała w tym charakterze zatwierdzenia ze strony kuratora okręgu naukowego warszawskiego, Wittego. Ten wynik niepomyślny zamknął Cz-owi drogę do pracy naukowej w wyższych zakładach naukowych w Polsce. Toteż w r. 1870 wstąpił on do Towarzystwa Kredytowego Miejskiego w Warszawie. Pracował jako sekretarz tymczasowy, następnie jako buchalter; kolejno przechodząc dalsze szczeble hierarchii urzędniczej, doszedł wreszcie do stanowiska prezesa Dyrekcji i zajmował je aż do zgonu, który nastąpił 3 VIII 1926 w Suwałkach, dokąd wyjechał z Warszawy w charakterze delegata dla kontroli instytucji kredytowych prowincjonalnych.
Niezależnie od zajęć służbowych w Towarzystwie Kredytowym Cz. powoływany był przez różne instytucje do rewizji i kontroli rachunków, a nie zaniedbując prac naukowo-praktycznych, brał czynny udział we wszystkim, co ze specjalnością jego było połączone. W r. 1875 objął i prowadził wykłady arytmetyki handlowej w Szkole Handlowej prywatnej, założonej przez Leopolda Kronenberga. Od r. 1886 był redaktorem »Biblioteki Matematyczno-Fizycznej«, wydawanej poprzednio przez M. A. Baranieckiego, w której w r. 1891 pomieścił swą pracę pt. Trygonometria płaska i kulista; w »Pracach Matematyczno-Fizycznych« drukował recenzje o dziełach i rozprawach treści matematyczno-fizycznej. Od r. 1866 był członkiem Komitetu Resursy Obywatelskiej, a w r. 1892 dyrektorem tejże. W r. 1888 wybrany na skarbnika Towarzystwa Muzycznego w Warszawie, pełnił ten urząd do r. 1893. W l. 1888–91 zajmował się sprawami Towarzystwa Dobroczynności i Kolonii Letnich dla ubogiej dziatwy. Wszystkie jego prace, związane z obranym zawodem i z działalnością w Towarzystwie Kredytowym, tak drukowane, jak i rękopiśmienne, znajdują się w archiwum Towarzystwa. Między innymi wymienić należy Tablice służące do przeprowadzania rachunków amortyzacyjnych w tych wypadkach, gdy kapitał jest oprocentowany z góry (recenzja B. Danielewicza, »Wiadomości Matematyczne« 1903) oraz Umarzanie pożyczek długoterminowych i niektóre operacje finansowe (recenzja B. Danielewicza, »Wiadomości Matematyczne« 1906). Wydał razem z Makowieckim »Przewodnik informacyjny w sprawach dotyczących Towarzystwa Kredytowego Miejskiego w Warszawie«, z S. Dicksteinem redagował »Dzieła i Rozprawy Matematyczne« (dalszy ciąg »Biblioteki Matematyczno-Fizycznej«). Należał do prezydium Związku Międzywydziałowego b. Wychowańców Szkoły Głównej w Warszawie i zajmował się bardzo gorliwie losem kolegów, którym nie powodziło się w życiu. Prawością charakteru i usilną pracą zjednał sobie powszechny szacunek. Dzieła z jego biblioteki, tak własne, jak i przekazane mu przez prof. Frączkiewicza, znajdują się w Gabinecie Matematycznym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Akta Szkoły Głównej w Arch. Ośw.; Arch. Tow. Kredytowego Miejsk. w W.; Zbiory Gabinetu Matemat. Tow. Nauk. Warsz. przy B. Narod. w W.; Zbiory prywatne S. Dicksteina, książki i rękopisy.
Samuel Dickstein