Przezdziecki Aleksander h. Roch III (ok. 1665–1733/4), kasztelan inflancki. Był synem Krzysztofa, stolnika upickiego, i Anny Eleonory ze Skopów.

Co najmniej od r. 1694, kiedy to już prowadził procesy z Zenowiczami, był P. chorążym mozyrskim. Pełnił też funkcję deputata na Trybunał W. Ks. Lit. Prawdopodobnie uczestniczył w elekcji Augusta II w r. 1697. Brał później udział jako towarzysz chorągwi pancernej w walkach wewnętrznych na Litwie w r. 1700, występując wraz z większością szlachty przeciw Sapiehom. Zapewne już wówczas był blisko związany z Michałem Wiśniowieckim, późniejszym kanclerzem w. lit. W r. 1703 rada senatu wyznaczyła go na sekretarza poselstwa do Rosji. Co najmniej od schyłku t.r. przebywał w Warszawie i w lutym 1704 wraz z poselstwem Tomasza Działyńskiego udał się do Rosji. Brał udział w rokowaniach z Piotrem I o zawarcie traktatu narewskiego. Później opowiedział się jednak za Stanisławem Leszczyńskim i z początkiem 1706 r. został do niego wysłany do Saksonii z oświadczeniem od wojska lit. o przejściu na stronę stanisławowską. Zapewne to właśnie P-ego mianował Stanisław Leszczyński na przełomie r. 1708/9 miecznikiem lit. August II po powrocie do władzy nie uznał jednak tej nominacji. Nie wiemy, czy P. wziął udział w konfederacji tarnogrodzkiej. Dwaj jego starsi synowie czynnie w niej działali, po sejmie 1717 r. nie rozpuścili swoich oddziałów, schwytani na rozbojach byli sądzeni przez marszałka w. kor. Józefa Mniszcha. Zapewne po r. 1717 P. był ponownie sekretarzem jednego z poselstw polskich wysyłanych wówczas do Rosji. Dn. 24 XI 1726 został mianowany kaszt. inflanckim. Z początkiem lat trzydziestych XVIII w. dość wyraźnie zaczął się wiązać z Radziwiłłami. Zabiegał nawet o dzierżawę Kiejdan. Dn. 29 IX 1732 sporządził w Wilnie testament, lecz wziął jeszcze udział w elekcji Stanisława Leszczyńskiego 11 IX 1733. Zdaniem Matuszewicza był «sławnym wieku swego jowialistą», człowiekiem bogatym, ale też chciwym. Miał star. hrabowskie, Biesiady w woj. mińskim oraz w zastawie znaczne dobra zasławskie i Włodawę. Zmarł przed 24 X 1734, zapewne w Wilnie.

P. był żonaty dwukrotnie: z Felicjanną z Chreptowiczów, podkomorzanką nowogrodzką, następnie od lutego 1717 z Konstancją Aleksandrą z Kamińskich, córką Krzysztofa, sędziego orszańskiego. Z pierwszego małżeństwa miał dwóch synów: Józefa, star. hrabowskiego, i Krzysztofa. Obaj krewkiego temperamentu, znani byli z zajazdów i rozbojów. Pierwszy zginął w r. 1724 podczas zajazdu, drugi za zabójstwo został ścięty we Lwowie z końcem 1727 r. Z drugiego małżeństwa zostawił P. syna Antoniego (zob.).

Niesiecki; Uruski; Elektorowie (mylnie jako Przebendowski); Elektorów poczet; Wolff, Senatorowie W. Ks. Lit.; – Historia dyplomacji polskiej, W. 1982 II; – Matuszewicz M., Pamiętniki, W. 1876 I; Zawisza K., Pamiętniki, W. 1862 s. 117, 142, 316; Zbiór dokumentów do monografii rodu Hr. Pierzchała-Przezdzieckich herbu Roch III, Zebrał i oprac. A. Włodarski, W. 1929; – AGAD: Arch. Przezdzieckich, A/10, Arch. Radziwiłłów, Dz. V 12533 (listy P-ego); B. Czart.: rkp. 488, k. 53.

Jerzy Dygdała