Sznerr Alfred Aleksander Julian (1883–1945), chemik, działacz przemysłowy i stowarzyszeniowy, propagator spawalnictwa w Polsce.
Ur. 21 XII w Turku koło Kalisza, był synem Roberta i Amelii (Almy) z Boemerów, właścicieli małego majątku ziemskiego, browaru i wytwórni wody sodowej.
Po ukończeniu w r. 1902 szkoły realnej w Kaliszu podjął S. studia w Belgii na uniw. w Gandawie. W r. 1905 przeniósł się do Fryburga w Szwajcarii, gdzie na Wydz. Matematyczno-Przyrodniczym tamtejszego uniwersytetu kontynuował studia chemiczne pod kierunkiem Józefa Wierusza-Kowalskiego, Tadeusza Estreichera i Ignacego Mościckiego. W r. 1910 uzyskał tam doktorat z filozofii w zakresie chemii «magna cum laude» na podstawie rozprawy Ciepło parowania i temperatury krytyczne kilku skroplonych gazów oraz ciśnienie parowania ciekłego dwutlenku siarki. Jeszcze t.r. wyjechał do Rosji, gdzie rozpoczął pracę zawodową w Baku, skąd przeniósł się do Petersburga (od r. 1914 Piotrogrodu). Wkrótce po przewrocie bolszewickim w r. 1917 opuścił Rosję i przybył do Warszawy.
W Warszawie podjął S. pracę w spółce Francuskie Tow. Akcyjne «Perun» (Société Anonyme Française «Peroune»), powstałej w r. 1918 na bazie tamtejszej fabryki francuskiej «L’Air Liquide Sp. Akc.», produkującej tlen i acetylen. Już w r. 1919 został dyrektorem generalnym Towarzystwa i odtąd decydował o jego rozwoju oraz profilu produkcji. Działalność spółki rozszerzył na teren całej Polski, przejmując istniejące wytwórnie tlenu w Poznaniu, Lwowie, Trzebini, Dąbrówce Małej (Górny Śląsk), Wełnowcu i Knurowie oraz budując nowe wytwórnie: tlenu w Skarżysku-Kamiennej i acetylenu w Bydgoszczy. Początkowy import sprzętu i materiałów zastępował stopniowo produkcją opartą na opracowaniach spółki; wytwarzano wysokiej jakości i znajdujący uznanie za granicą szeroki asortyment palników do spawania i cięcia gazowego oraz armatury dla gazów technicznych. W r. 1924 uruchomiono pierwszą w Polsce produkcję elektrod do spawania łukowego (ok. 20 gatunków) oraz drutów do spawania stali, żeliwa, miedzi i aluminium (26 gatunków), a wkrótce potem rozpoczęto produkcję transformatorów spawalniczych i spawalnic wirujących. Dzięki temu zastosowano po raz pierwszy w Europie palnik acetylenowy do konserwacji torów kolejowych, tzw. napawania szyn. W l. 1929–30 wzniesiono gmach Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie przy ul. Świętokrzyskiej, pionierską w Polsce spawaną konstrukcję budowlaną o ciężarze 700 ton, co było wówczas osiągnięciem na skalę europejską. Jako jedna z pierwszych w kraju firma «Perun» wprowadziła na skalę przemysłową prasowanie metali kolorowych, rozpowszechniając w polskim przemyśle tę ekonomiczną metodę technologiczną. Spółka pracowała również na potrzeby medycyny, tworząc m.in. tlenowe aparaty oddechowe, aparaty do zastrzyków tlenu oraz urządzenia do kąpieli tlenowych i kwasowęglowych. Dla straży ogniowych oraz ratowniczych drużyn kolejowych wytwarzano lampy i pochodnie acetylenowe, natomiast dla przemysłu spożywczego – natleniacze do przewozu żywych ryb oraz specjalne urządzenia tlenowe do starzenia win i wódek.
S. był inicjatorem założonego 26 IX 1927 w Katowicach Związku Polskiego Przemysłu Acetylenowego, który 14 III 1929 przemianowano na Stow. dla Rozwoju Spawania i Cięcia Metali w Polsce. Od początku pełnił funkcję prezesa tej organizacji, a od r. 1936 był również jej członkiem honorowym. Współorganizował kursy spawalnicze i wygłaszał na nich odczyty (w l. 1928–39 odbyło się 250 kursów, na których wyszkolono 8 tys. spawaczy i ok. 1 tys. osób nadzoru technicznego). Przyczynił się do wydawania od r. 1928 miesięcznika „Spawanie i Cięcie Metali” i ogłaszał na jego łamach artykuły, m.in. Spawany kajak aluminiowy (1933 nr 1–2), Nasze spawalnictwo w naprawach (1934 nr 11), Opis zbudowanych w kraju samochodów o konstrukcji rurowej spawanej (1937 nr 4, wspólnie z Zygmuntem Dobrowolskim), Rozwój spawania i prawodawstwo spawalnicze (1937 nr 6) oraz O potrzebach spawalnictwa i konieczności założenia „Domu Spawalnictwa” (1938 nr 11). W l. 1928–9 publikował tamże w 24 odcinkach podręcznik do spawania, który potem wydał osobno pt. Podręcznik spawania i cięcia metali przy pomocy płomienia acetyleno-tlenowego. T. I: Materiały i urządzenia (W. 1929). Dwa następne tomy (T. II: Technika spawania, W. 1932 i T. III: Zastosowania. Zeszyt 1. Spawanie w kotlarstwie, ogrzewnictwie i kanalizacji, W. 1938) ogłosił wspólnie z Dobrowolskim. Popularyzował spawalnictwo w licznych odczytach, m.in. w Katowicach (1930), Łodzi (1930) i Warszawie (1937). Razem ze Stanisławem Dunin-Borkowiczem i Stefanem Raczyńskim był w r. 1936 współautorem patentu (nr 23829) na Sposób spawania za pomocą termitu przedmiotów metalowych, zwłaszcza szyn kolejowych.
S. był członkiem Podkomisji Ogólnej i Podkomisji Kotłowej Polskiego Komitetu Normalizacyjnego; uczestniczył w l. trzydziestych w opracowywaniu przepisów o spawaniu elektrycznym i acetylenowym oraz norm oznaczeń spoin na rysunkach technicznych. Działał w Sekcji Spawalniczej Stow. Inżynierów Mechaników Polskich. Był polskim przedstawicielem w Stałej Komisji Międzynarodowej Acetylenu i Spawania oraz uczestniczył w organizowanych przez nią międzynarodowych kongresach: w Zurychu (1930), jako członek Komitetu Organizacyjnego, wystąpił z referatem O zastosowaniu palnika do spawania na nowoczesnej budowie, Rzymie (1934), gdzie także był członkiem Komitetu Organizacyjnego, i Londynie (1935). Firmę «Perun» reprezentował na Międzynarodowym Kongresie Szynowym w Budapeszcie (8–12 IX 1935). W Warszawie był współorganizatorem i przewodniczącym I Polskiego Zjazdu Spawalniczego (21–23 IV 1939); wygłosił na nim referat Ku założeniu Domu i Instytutu Spawalnictwa w Warszawie.
Do wybuchu drugiej wojny światowej kapitał firmy «Perun» osiągnął 12 mln franków francuskich przy zatrudnieniu 260 robotników oraz 100 osób personelu technicznego i urzędniczego. Od firmy i pracowników przekazał S. w maju 1939 na Fundusz Obrony Narodowej dar (50 tlenowych aparatów ratowniczych oraz 30 urządzeń do spawania i cięcia acetylenowo-tlenowego ogólnej wartości 37 tys. zł). Tuż przed wybuchem wojny uruchomiono produkcję maszyn automatycznych i półautomatycznych do cięcia tlenem oraz urządzeń i maszyn do hartowania powierzchniowego płomieniem acetylenowym. Podczas okupacji firma «Perun» działała pod nadzorem niemieckim, ale S. w dalszym ciągu sprawował jej kierownictwo. Wraz z innymi specjalistami brał udział w opracowywaniu planów odbudowy przemysłu w Polsce po zakończeniu wojny. Firma «Perun» działała do wybuchu powstania warszawskiego 1944 r. Po kapitulacji Warszawy S. jesienią t.r. zamieszkał w Podkowie Leśnej, a następnie w Krakowie, gdzie zmarł 30 VII 1945; został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kw. 50 rząd zachodni grób 17). Był odznaczony francuską Legią Honorową (1936) i Złotym Krzyżem Zasługi (1937).
W małżeństwie z Marią Tracikiewicz (1883–1953), śpiewaczką operową i operetkową, występującą do r. 1912, miał S. syna Ryszarda (ur. 1914), absolwenta Inst. Chemicznego uniw. w Nancy (1936) i Wyższej Szkoły Spawalniczej w Paryżu (1937), po drugiej wojnie światowej pracownika Inst. Spawalnictwa w Gliwicach i wiceprzewodniczącego Międzynarodowego Inst. Spawalnictwa, oraz córkę Krystynę Sznerr-Mierzejewską (1928–1994), śpiewaczkę, aktorkę oraz reżysera teatralnego, filmowego i radiowego, zamężną za Jerzym Mierzejewskim (1917–2012), malarzem, profesorem Państw. Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi.
Firma «Perun» została w r. 1945 znacjonalizowana i odtąd działała pod nazwą Warszawska Fabryka Gazów Technicznych i Sprzętu Spawalniczego.
Słown. pol. tow. nauk., II cz. 2; Słown. Teatru Pol., II (dot. żony); Słown. techników, z. 11; – X-lecie Stowarzyszenia dla Rozwoju Spawania i Cięcia Metali w Polsce, „Spawanie i Cięcie Metali” R. 10: 1937 nr specjalny IX s. 16 (fot.), s. 18–20; Małyska Z., Błaszczyński R., Warszawska Fabryka Sprzętu Spawalniczego „Perun”, w: Dzieje Pragi, W. 1970; Pierwszy Polski Zjazd Spawalniczy 21–23 IV 1939, „Spawanie i Cięcie Metali” R. 12: 1939 nr 4 s. 70–4 (fot.); Piłatowicz J., Ruch stowarzyszeniowy inżynierów i techników polskich do 1939 r., w: Słownik polskich stowarzyszeń technicznych i naukowo-technicznych do 1939 r., W. 2005 II; Sp. Akc. „Perun”. 25-lecie rozwoju spawania w Polsce 1910–1935, W. 1935; – „Przegl. Spawalnictwa” 1964 nr 10 s. 248 (dot. syna); „Przew. Przem. i Handlu Pol.” R. 4: 1930/1 s. 302; „Roczn. Inform. o Spółkach Akcyjnych w Polsce” R. 1: 1929 nr 491; „Roczn. Pol. Przem. i Handlu” 1932 nr 1493, 1938 nr 5048; „Spawanie i Cięcie Metali” R. 2: 1929 nr 4 s. 64–6, R. 3: 1930 nr 8 s. 157, R. 4: 1931 nr 8 s. 136, R. 6: 1933 nr 7 s. 112, nr 8 s. 132, R. 8: 1935 nr 9 s. 159, nr 10 s. 187, nr 12 s. 229, R. 9: 1936 nr 5 s. 96, nr 8 s. 130, R. 10: 1937 nr 2 s. 43, nr 6 s. 126, R. 11: 1938 nr 1 s. 25, R. 12: 1939 nr 6 s. 132–4 (fot.); – B. Narod.: Kartoteka biogr. córki S-a (wycinki prasowe); Urząd Patentowy RP w W.: Wykazy patentów.
Józef Piłatowicz