Smolik Alojzjusz (1920–1986), lekarz, ortopeda i traumatolog. Ur. 15 VI w Bielszowicach (obecnie dzielnica Rudy Śląskiej), był synem Józefa (zm. 1937), górnika, i Celestyny z domu Szołtysek.
W l. 1930–6 S. był uczniem Państwowego Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Katowicach, następnie Państwowego Liceum Humanistycznego w Tarnowskich Górach, gdzie zdał maturę w r. 1939. Jako uczeń działał w Związku Harcerstwa Polskiego. Podczas okupacji niemieckiej pracował jako robotnik dołowy w kopalni «Bielszowice», a od r. 1940 jako ekspedient w sklepie spożywczym w Nowym Bytomiu (obecnie dzielnica Rudy Śląskiej). W r. 1941 wcielony do wojska niemieckiego, został sanitariuszem. W l. 1942–5 studiował medycynę na uniwersytecie we Wrocławiu. Po wojnie kontynuował studia na Wydz. Lekarskim Uniw. Warsz. jako stypendysta Zarządu Miejskiego w Nowym Bytomiu, a od r. 1946 Okręgowej Izby Lekarskiej w Katowicach i otrzymał dyplom lekarza 31 VII 1948. Podczas studiów w Warszawie był kierownikiem Sekcji Sportowej Akademickiego Związku Sportowego (AZS) i brał udział w zawodach sportowych. Po studiach odbył jednoroczny staż w Szpitalu Miejskim w Bytomiu.
Dn. 1 IX 1948 S. został starszym asystentem w katedrze anatomii prawidłowej i topograficznej Śląskiej Akademii Medycznej (ŚAM) u Stanisława Kohmanna. Pod jego kierunkiem doktoryzował się 21 VI 1951 na podstawie rozprawy Zawodowe zmiany kształtu kręgosłupa („Folia Morphologica” 1952 nr 4, odb. W. 1952) i został adiunktem (1952–64). Specjalizację w zakresie ortopedii z chirurgią urazową uzyskał w r. 1954, a w r. 1970 w zakresie rehabilitacji. Równolegle był asystentem (1949–52), następnie ordynatorem (do r. 1975) oddziału w Inst. Chirurgii Urazowej im. Tadeusza Kościuszki w Piekarach Śląskich (obecnie Szpital Woj. Chirurgii Urazowej im. dra med. Janusza Daaba). Ponadto w l. 1958–63 odbył staże naukowe w Anglii, Francji, Danii i Austrii. Habilitował się 20 VI 1974 na Wydz. Lekarskim ŚAM na podstawie rozprawy Przeszczepianie górnych nasad kości udowej u psów w eksperymencie („Przegl. Lek.” T. 32: 1975 nr 4). W r. 1976 zorganizował w Śląskim Szpitalu Reumatologicznym w Ustroniu Śląskim Oddział Urazowo-Ortopedyczny i został jego ordynatorem. W r. 1985 oddział przekształcono w Klinikę Ortopedii ŚAM i S. kierował nią do śmierci.
Od r. 1984 S. sprawował opiekę naukową nad przewodami doktorskimi z zakresu chirurgii urazowej i ortopedycznej w Studium Doktoranckim ŚAM, prowadził ćwiczenia i wykłady z ortopedii w r. akad. 1985/6 dla studentów Wydz. Lekarskiego. W l. 1954–76 brał udział w Zjazdach (XI–XXI) Polskiego Tow. Ortopedycznego i Traumatologicznego, X Kongresie Spondyliatrii (Warszawa 1978), XIII Zjeździe Polskiego Tow. Medycyny Sportowej (Olsztyn 1969) oraz wygłaszał referaty, m.in. na zebraniach Oddziałów Śląskich: Polskiego Tow. Anatomicznego, Polskiego Tow. Ortopedycznego i Traumatologicznego, Polskiego Tow. Reumatologicznego. Reprezentował polską medycynę na Międzynarodowych Kongresach Traumatologii Narciarskiej (V–VIII) w l. 1962–8 w Austrii i Francji oraz na X Europejskim Kongresie Reumatologicznym w r. 1983 w Moskwie. Ogłosił samodzielnie i we współautorstwie 54 publikacje naukowe, dotyczące m.in. anatomii, traumatologii, biomechaniki kręgosłupa, homotransplantacji doświadczalnej kości, głównie na łamach „Polskiego Przeglądu Chirurgicznego”, „Chirurgii Narządów Ruchu”, „Patologii Polskiej”, „Przeglądu Lekarskiego” i „Kultury Fizycznej”. Był współautorem skryptu pod redakcją S. Kohmanna Ćwiczenia z anatomii topograficznej (W. 1956, W. 1958), oraz wspólnie z Celiną Malczyk podręcznika Gimnastyka wyrównawcza w szkole (W. 1958, Wyd. 2., W. 1963).
W l. 1949–64 S. był zawodnikiem Sekcji Narciarskiej AZS przy SAM, w l. 1950–70 działał w Polskim Związku Narciarskim, jako lekarz opiekun narciarskiej kadry olimpijskiej. Był też działaczem Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia w ŚAM. Zmarł 29 IV 1986 w Katowicach, pochowany został na cmentarzu Mater Dolorosa przy ul. Piekarskiej w Bytomiu. Odznaczony był m.in. Złotym Krzyżem Zasługi oraz Medalami 40-lecia Polski Ludowej i 100-lecia Sportu Polskiego.
W małżeństwie zawartym w r. 1964 z Dorotą Szmoty, lekarzem medycyny, miał S. syna Mariusza, lekarza ortopedę, traumatologa.
Fot. w Mater. Red. PSB; Karykatura S-a, w: Ginko T., 15 lat Śląskiej Akademii Medycznej w karykaturze, Zabrze 1963 s. 18; – Bibliografia publikacji pracowników Śląskiej Akademii Medycznej 1948–1973, Kat. 1978 III; Brożek K., Leksykon regionalnej historii medycyny (40), „Pro medico. Biul. Okręgowej Izby Lek. w Kat.” 1999 nr 49 s. 18 (fot.); Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska, Kat. 1993–7 I (fot.), III; Spis fachowych pracowników służby zdrowia, W. 1964; Woźniewski Z., Polski almanach medyczny na rok 1956, W. 1957; tenże Rozprawy na stopień doktora medycyny, stomatologii i farmacji w latach 1945–1952, W. 1963; Jubileuszowy katalog rozpraw doktorskich i habilitacyjnych wykonanych w Śląskiej Akademii Medycznej, Kat. 1998 I 25, 200, 209, 296, II 30; – Brożek K., Lekarze w życiu społecznym województwa śląsko-dąbrowskiego (1945–1950), „Roczn. Kat.” T. 12: 1984 s. 147; XX-lecie Wojewódzkiego Szpitala Chirurgii Urazowej im. T. Kościuszki, Piekary Śląskie 1968 s. 7, 8, 13; XXV-lecie Akademickiego Związku Sportowego przy Śląskiej Akademii Medycznej, Zabrze 1973 s. 14; Dziesięciolecie Śląskiej Akademii Medycznej, Zabrze 1958 s. 62, 65–6; Śląska Akademia Medyczna. 1948–1973, Kat. 1973 s. 232; toż za l. 1948–1978, Kat. 1978 s. 66–7; – „Annales Academiae Medicae Silesiensis” Vol. 14–15: 1987 s. 274–5 (wspomnienie pośmiertne); „Dzien. Zachodni” 1986, nr 101–2, 105 (nekrologi); – Arch. Zakładowe Śląskiej Akad. Med. w Kat.: Teczka personalna S-a; Gł. B. Lek.: Dział Zbiorów Specjalnych; Okręgowa Izba Lekarska w Kat.: Akta z l. 1945–50, teczka personalna S-a.
Krzysztof Brożek