INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Andrzej Pułtorak  

 
 
ok. 1496 - po 1562
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Pułtorak Andrzej (ok. 1496 – zm. po 1562), złotnik i mieszczanin warszawski. Był. synem Wawrzyńca, wytapiacza wosku, mieszczanina warszawskiego, i Elżbiety.

P. jest wzmiankowany w aktach po raz pierwszy w r. 1505, gdy objął nad nim opiekę drugi mąż Elżbiety – złotnik Grzegorz z Szamotuł, który przybrał sobie nazwisko Pułtorak. P. uczył się rzemiosła u swego ojczyma w Warszawie. W r. 1518 był już mistrzem i obywatelem Starej Warszawy, w l. 1525–30 – ławnikiem, zaś w l. 1531, 1533, 1538, 1539, 1541–4, 1562 – rajcą Starej Warszawy. Zachowała się znaczna ilość informacji o dużym majątku P-a. W r. 1523 posiadał już kamienicę sąsiadującą z domem Sebastiana Hinczica, w r. 1530 dom przy ul. Waliszewo, nadto spichlerz, ogrody, place i pola uprawne. Akta informują też o licznych pożyczkach, jakich udzielał. Bardzo często występował jako świadek przy przyjmowaniu do prawa miejskiego, w sporach oraz przy sprawach spadkowych; wzmianki o własnych sprawach sądowych P-a należą do rzadkości. Dn. 28 V 1530 w Krakowie P. został wyjęty przez Zygmunta I spod jurysdykcji starościńskiej i miejskiej warszawskiej.

Na podstawie cechy imiennej z literami «A P», występującej wraz z cechą miejską Warszawy, związano z osobą P-a monstrancję wieżyczkową sprawioną w r. 1549 przez Stanisława Sarbiewskiego i Mikołaja Ćwiklińskiego do kościoła paraf. w Sarbiewie koło Płońska. Sarbiewskie ostensorium o cechach późnogotyckich i manierystycznych posiada poprawne proporcje oraz dość obfitą dekorację z użyciem motywów architektonicznych i ornamentalnych, nadto liczne figurki. Z P-iem (lub jego kręgiem) można też łączyć posiadającą podobne cechy formalne, opatrzoną puncą Warszawy, wieżyczkową monstrancję z l. 1563–5, ufundowaną przez ks. Wawrzyńca Prażmowskiego, kanonika płockiego, dla kościoła paraf. w Prażmowie (koło Warszawy), (reprod. w: Katalog zabytków sztuki w Pol., X z. 14). P. zmarł po 1562 r., gdyż w t. r. po raz ostatni występuje w aktach miejskich.

P. był dwukrotnie żonaty: jego pierwszą żoną (1518) była córka Stanisława Dąbali, drugą (ok. r. 1534) córka Małgorzaty, wdowy po kotlarzu Jakubie, (imiona żon nieznane). Miał trzech synów: Jana, Stanisława i Mateusza, oraz córki: Katarzynę, żonę Jana Białka, Zofię i Dorotę Kalikstę. Pochodziły one prawdopodobnie z pierwszego małżeństwa P-a, gdyż po śmierci jego pierwszej żony wychowywała je Dorota, wdowa po Stanisławie Roli.

 

Katalog zabytków sztuki w Pol., X z. 16; Łoziński J., Katalog zabytków sztuki w Polsce. Stan prac-przegląd dorobku-perspektywy, „Roczn. Hist. Sztuki” T. 7: 1969 s. 311; – Koczorowska-Pielińska E., Materiały do dziejów złotnictwa warszawskiego w okresie od XIV w. do r. 1526, „Roczn. Warsz.” T. 13: 1975 s. 29–33; Samek J., Polskie rzemiosło artystyczne czasów nowożytnych, 1984; – Matricularum summ., IV.

Jan Samek

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.