Rutkowski Andrzej (1894–1973), działacz sportowy, międzynarodowy sędzia piłkarski. Ur. 9 XI w Gromniku w pow. tarnowskim, był synem Franciszka, pracownika kolejowego w Gromniku, i Marii z Wójcików.
R. ukończył I Gimnazjum w Tarnowie. Od r. 1911 należał do «Sokoła» w Tuchowie, od r. 1912 do «Strzelca» w Bobowej. W czasie pierwszej wojny światowej służył w Legionach Polskich, najpierw w 2. pp, a od listopada 1916 w 33. pp. W r. 1917 ukończył w Zegrzu trzymiesięczną szkołę oficerską. Odbył następnie z II Brygadą Legionów całą kampanię do czasu przebicia się części Brygady w lutym 1918 pod Rarańczą na stronę rosyjską. R. przez 3 miesiące ukrywał się. Schwytany w maju t. r. przez Austriaków, został internowany w Witkowicach przy austriackim 16. pp. Dn. 21 V t. r. zwolniono go z obowiązku służby w arrnii. Po rozpadzie Austro-Węgier wstąpił do Powiatowej Żandarmerii Wojskowej w Tarnowie; przydzielono go do posterunku w Gromniku. Dn. 1 II 1919 wskutek choroby został z WP zwolniony; w r. 1922 mianowano go podporucznikiem rezerwy. W l. 1919–22 studiował R. na Wydz. Prawa UJ. Studiów nie ukończył; po V semestrze 15 V 1922 rozpoczął pracę jako urzędnik w Dyrekcji Polskich Kolei Państwowych (PKP) w Krakowie. Był m. in. referentem w sprawach personalnych a przez wiele lat kierownikiem działu w Zarządzie Handlowo-Taryfowym PKP.
Od r. 1910 uprawiał R. czynnie piłkarstwo, najpierw jako zawodnik klubu sportowego «Biało-Czerwoni», a następnie w Tow. Sportowym «Tarnovia» w Tarnowie. Uczestniczył też w rozgrywkach piłkarskich drużyn wojskowych w latach wojny. Po złożeniu 15 III 1922 egzaminu sędziowskiego został zaliczony w poczet sędziów piłkarskich. Początkowo był sędzią próbnym, zaś od 1 V 1923 sędzią rzeczywistym. W r. 1924 został wybrany na członka utworzonego w tym czasie Wydz. Spraw Sędziowskich Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN), zaś w r. 1926 na wiceprezesa utworzonego w miejsce tego Wydziału, Polskiego Kolegium Sędziów Piłki Nożnej. Wielokrotnie był wybierany również na członka zarządu PZPN i zarządu Polskiego Kolegium Sędziów Piłkarskich. Ponadto w l. 1924–34 sprawował funkcje przewodniczącego Kolegium Sędziów Piłki Nożnej przy Krakowskim Okręgowym Związku Piłki Nożnej (KOZPN). Przez kilka lat był również wiceprezesem KOZPN. Od r. 1938 do wybuchu drugiej wojny światowej był członkiem Komisji Egzaminacyjnej i Kwalifikacyjnej sędziów piłkarskich PZPN. W r. 1929 został przyjęty jako sędzia piłkarski do Międzynarodowej Federacji Piłkarskiej (FIFA – Fédération Internationale de Football Associations) i w r. 1933 był delegatem Polski na Kongres FIFA.
W czasie okupacji niemieckiej, w obawie przed represjami, przeniósł się R. do rodzinnego Gromnika, gdzie prowadził prywatną restaurację. W r. 1945 wrócił do pracy w PKP, wkrótce jednak zrezygnował z niej i został (1946) prezesem Spółdzielni Materiałów Budowlanych w Tarnowie. Jednocześnie działał w l. 1945–9 i 1960–7 jako przewodniczący Kolegium Sędziów Piłki Nożnej przy KOZPN; był też w latach powojennych członkiem Komisji Egzaminacyjnej i Kwalifikacyjnej sędziów piłkarskich PZPN, a w ostatnim okresie działalności przewodniczącym Odwoławczej Komisji Dyscyplinarnej dla sędziów piłkarskich. W swej 50-letniej działalności sędziował ok. 600 spotkań piłkarskich, w tym 22 międzynarodowe. Miał tytuły Sędziego Honorowego, członka Honorowego PZPN i KOPZN oraz Honorowego Prezesa Wydz. Sędziowskiego KOZPN. Zmarł 23 XII 1973 w Krakowie i został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Był odznaczony m. in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotą Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej, Złotymi Odznakami PZPN, KOZPN i Polskiego Kolegium Sędziów oraz Odznaką 100-lecia Sportu Polskiego.
Ożeniony z Janiną z Grochów miał R. córkę Krystynę, po mężu Florek, zamieszkałą w Krakowie.
Chemicz S., Piłka nożna w okupowanym Krakowie, Kr. 1982; – Polski Związek Piłki Nożnej, Rocznik Jubileuszowy 1930, W. [1931] s. 39–42; – „Dzien. Pol.” 1973 nr 305; „Echo Krakowa” 1973 nr 303 (w obu dziennikach błędnie podano datę śmierci); „Gaz. Krak.” 1973 nr 308; „Piłka Nożna” 1974 nr 1/2 (fot.); „Przegl. Sportowy” 1973 nr 238; „Tempo” 1973 nr 102; – Arch. KOZPN w Kr.: Akta osobowe R-ego i Kronika Krakowskiej Organizacji Sędziów Piłki Nożnej t. I–III; Arch. UJ: sygn. S. II 290b, Rodowody studentów; CAW: Akta personalne R-ego; – Informacje córki, Krystyny Florek i bratowej Wandy Rutkowskiej z Kr.
Kazimierz Toporowicz