INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Andrzej Suchodolski h. Janina  

 
 
2 poł. XVI w. - po 18.02.1656
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Suchodolski Andrzej h. Janina (zm. 1656?), starosta lityński, rotmistrz.

Pochodził ze znanej rodziny, osiadłej w woj. lubelskim i ziemi chełmskiej. Był stryjem Stanisława (zob.).

S. i jego żona Helena z Kisielów sprzedali w r. 1638 podkomorzemu czernihowskiemu Adamowi Kisielowi poł. wsi Dorohinicze w pow. włodzimierskim (woj. wołyńskie). W r. 1648 pozostawał S. w służbie woj. sandomierskiego Władysława Dominika Zasławskiego-Ostrogskiego, jako rotmistrz jego chorągwi kozackiej. Dn. 25 VII t.r. wziął udział w bitwie z siłami kozackimi Maksyma Krzywonosa pod Konstantynowem. W 1. poł. r. 1649 uczestniczył w walkach na Wołyniu. Ponieważ odmówił kozackiemu płk. zwiahelskiemu Michałowi Tyszy wydania dawnego star. zwiahelskiego Wąsowicza, w odwecie Tysza wraz ze swymi Kozakami zajął i złupił Ostróg; jednak 5 III t.r. S. ze swoją chorągwią wyparł Kozaków z miasta. Zapewne pod koniec maja dowodził prywatnymi wojskami Zasławskiego-Ostrogskiego i broniąc jego majętności na Wołyniu pokonał Kozaków w potyczce w Taszkach. Dn. 31 V kaszt. bełski Andrzej Firlej wysłał S-ego na rekonesans spod Zasławia na czele pułku ks. Zasławskiego-Ostrogskiego. W rejonie Sulżenic S. natknął się na dwa pułki kozackie i zaatakował ich straż, a po otrzymaniu posiłków od Firleja (m.in. sześć kompanii dragonii i kilka działek) uderzył na tabor kozacki i odniósł zwycięstwo; przy niewielkich stratach własnych zdobyto znaczne łupy. W bitwie pod Zborowem 15 VIII dowodził wraz z Krzysztofem Koryckim i Górskim prywatnymi wojskami Zasławskiego-Ostrogskiego, broniąc przed Tatarami taboru tych wojsk, stojącego o pół mili od «wielkiego taboru» armii króla Jana Kazimierza.

Na początku czerwca 1651 przybył S. z Dubna do obozu sił polskich pod Sokalem, przywożąc wiadomość o ruchach wojsk Bohdana Chmielnickiego, uzyskaną od pojmanego Tatara. Najprawdopodobniej uczestniczył w bitwie beresteckiej (28–30 VI t.r.) na czele prywatnych wojsk Zasławskiego-Ostrogskiego, a po bitwie wysyłany był na podjazdy; najpierw dotarł w rejon Wiśniowa, potem za Winnicę i przywiózł stamtąd (20 VII) do obozu królewskiego pod Glinianami wiadomość o działaniach Tatarów. Po bitwie pod Batohem (3 VI 1652) i zniszczeniu licznych chorągwi wojska kor., chorągiew kozacka (194 konie) S-ego została zaliczona od 3. kwartału r. 1652 do komputu kor. Jednocześnie otrzymał za zasługi wojenne star. lityńskie (woj. bracławskie), wakujące po oboźnym kor. Samuelu Kalinowskim, poległym pod Batohem. W r. 1654, podczas najazdu moskiewskiego, S. jako pułkownik wraz z rtm. Janem Liniewskim w dwadzieścia kilka chorągwi wyruszyli z obozu pod Tarnopolem przeciwko wojskom Chmielnickiego i Wasilija Buturlina; w starciu z przeważającymi siłami moskiewsko-kozackimi ponieśli klęskę, a Liniewski poległ. S. zmarł po 18 II 1656 (data spisania testamentu), a przed 28 XI, kiedy to syn Mikołaj otrzymał po nim star. lityńskie.

Już w r. 1638 S. był żonaty z Heleną z Kisielów (ur. przed lub w r. 1620), córką Aleksandra i Anny ze Świszczowa. Z małżeństwa tego pozostawił synów: Mikołaja, rtm. królewskiego, i Piotra oraz córkę Mariannę (zm. między 1663 a 1666), zamężną za Mikołajem Dzieduszyckim, chorążym podolskim. Mikołaj od 1. kwartału r. 1655 miał w kompucie kor. chorągiew kozacką po ojcu. Dn. 28 XI 1656 otrzymał star. lityńskie. W październiku 1658 ze swą chorągwią w pułku chorążego kor. Jana Sobieskiego brał udział w działaniach przeciw Szwedom na terenie Prus Królewskich. Patrick Gordon, Szkot w służbie szwedzkiej, pojmany przez żołnierzy Sobieskiego w okolicach Sztumu, dobrze wspominał stacjonującego w Christburgu (Kiszpork, obecnie Dzierzgoń) Suchodolskiego, star. lityńskiego, któremu Sobieski, wyjeżdżając pod Toruń, powierzył dowództwo. Star. lityński nie zgodził się na wymianę jeńców (w tym Gordona), tłumacząc, że jego dowództwo było jedynie tymczasowe. Na początku grudnia t.r. przyprowadził całą podległą sobie jazdę pod Toruń. Od 1. kwartału r. 1659 jego chorągiew przejął podkomorzy czernihowski Samuel Firlej Broniowski (Broniewski).

 

Boniecki, X (Kisielowie); Niesiecki, VIII (błędnie jako Aleksander); Uruski, III (Dzieduszyccy); Żychliński, IV (Dzieduszyccy); – Chłapowski K., Starostowie w Małopolsce, w: Społeczeństwo staropolskie. Studia i szkice, W. 1986 IV 150 (brak S-ego jako star. lityńskiego); Dzieduszycki M., Kronika domowa Dzieduszyckich, Lw. 1865 s. 96; Karolczak K., Dzieduszyccy. Dzieje rodu. Linia poturzycko-zarzecka, Kr. 2000; Korzon T. Dola i niedola Jana Sobieskiego 1629–1674, Kr. 1898 I 51; Nowak T., Oblężenie Torunia w roku 1658, Tor. 1936 s. 167, 171–2; Serczyk W., Na płonącej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny 1648–1651, W. 2007 (błędnie jako Aleksander); Sysyn F. E., Between Poland and the Ukraine. The Dilemma of Adam Kysil 1600–1653, Cambridge Mass. 1984; Wójcik Z., Jan Sobieski 1629–1696, W. 1994; – Akta grodz. i ziem., X nr 5782; Dokumenty ob osvoboditel’noj vojnie ukrains’kogo naroda 1648–1654 g.g., Kiev 1965; Gordon P., Dnevnik 1635–1659, Moskva 2001 s. 134, 221; Jemiołowski M., Pamiętnik dzieje Polski zawierający (1648–1679), Oprac. J. Dzięgielewski, W. 2000; Michałowski J., Księga pamiętnicza, Kr. 1864; Ojczyste spominki…, Wyd. A. Grabowski, Kr. 1845 II 38–40; Oświęcim, Diariusz 1643–51; Radziwiłł, Memoriale, IV; Relacje wojenne z pierwszych lat walk polsko-kozackich powstania Bohdana Chmielnickiego okresu „Ogniem i Mieczem” (1648–1651), Oprac. M. Nagielski, W. 1999; Wimmer, Materiały do zagadnienia organizacji armii w l. 1648–55, V; toż w l. 1655–60, IV; – AGAD: Arch. Skarbu Kor., Dz. VI nr 6 k. 709, nr 9 k. 445, nr 12 k. 304; B. Ossol.: rkp. 9532; Central’nyj deržavnyj istoryčnyj archiv Ukraïny w Kijowie: F. 28 op. 1 nr 94 (księga grodzka włodzimierska z r. 1657) k. 245–7, 325–5v.

Andrzej Haratym

 
 

Powiązane artykuły

 

Druga połowa XVI wieku

Druga połowa XVI wieku, a przede wszystkim interesujący nas okres panowania ostatniego Jagiellona – Zygmunta Augusta – to okres dominacji wojsk zaciężnych, co przekładało się na konieczność......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zygmunt III Waza

1566-06-20 - 1632-04-30
król Polski
 

Andrzej Bobola h. Leliwa

ok. 1591 - 1657-05-16
święty
 

Michał Sędziwój h. Ostoja

1566-02-02 - między 20 V a 12 VIII 1636
alchemik
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.