Palczewski Antoni Edward (1905–1966), inżynier elektryk, teletechnik, docent Politechniki Warszawskiej. Ur. 9 XII na Syberii w Tajdze w gub. tomskiej, był synem Franciszka, maszynisty kolejowego, i Zofii z Koczalskich. Po ukończeniu gimnazjum klasycznego w Charbinie (1924) przyjechał do Polski i odbył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, uzyskując w r. 1934 dyplom inżyniera elektryka. Pracę zawodową rozpoczął w Departamencie Technicznym Min. Poczt i Telegrafów (MPiT) i w Biurze Budowy Telefonicznych Central Automatycznych. Kierował wówczas montażem central telefonicznych automatycznych systemu Strowgera w okręgu otwockim (w Aninie, Falenicy i Otwocku), współdziałających z centralą Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej (PAST) w Warszawie oraz konsultował budowę central w Milanówku, Brwinowie i Pruszkowie; na ten temat ogłosił artykuł w „Przeglądzie Teletechnicznym” (Centrale automatyczne okręgowej sieci Otwocka, 1937 nr 2 i 3). Jednocześnie w l. 1938–9 był P. starszym asystentem w Katedrze Teletechniki Politechniki Warszawskiej i wykładowcą w Państwowym Liceum Telekomunikacyjnym w Warszawie. Od r. 1935 był też kierownikiem Sekcji Wycieczkowej Stowarzyszenia Teletechników Polskich, a w r. 1937 wszedł do jego Zarządu Głównego. We wrześniu 1939 ewakuował się wraz z MPiT z Warszawy, a po powrocie na jesieni t. r. współdziałał w umożliwieniu dokończenia studiów dyplomantom Politechniki Warszawskiej. Podczas okupacji niemieckiej zajmował się P. pracą dydaktyczną, najpierw od r. 1940 na Wydziale Teletechnicznym Państwowej Szkoły Elektrycznej II stopnia (dawnej Wawelberga i Rotwanda), a od r. 1942 w utworzonej wówczas Państwowej Wyższej Szkole Technicznej pełniącej funkcję politechniki, w których prowadził wykłady i ćwiczenia z teletechniki łączeniowej. Po powstaniu warszawskim został wywieziony do obozu w Pruszkowie pod Warszawą, skąd zbiegł i zamieszkał w Jackowicach pod Łowiczem.
Po wyzwoleniu kraju P. powrócił w marcu 1945 do pracy w MPiT, gdzie był naczelnikiem wydziału urządzeń stacyjnych, a w l. 1946–9 wicedyrektorem Departamentu Teletechnicznego. Równocześnie aż do śmierci zajmował się pracą pedagogiczną w średnim i wyższym szkolnictwie technicznym w Warszawie: w Państwowym Liceum Telekomunikacyjnym (1945–6), Szkole Inżynierskiej im. Wawelberga i Rotwanda (1946–51), m. in. jako kierownik Zakładu Teletechniki Łączeniowej, w Wojskowej Akademii Technicznej (od r. 1951) i od r. 1949 w Politechnice Warszawskiej, gdzie od r. 1951 miał tytuł zastępcy profesora, potem profesora kontraktowego; w r. 1954 został docentem etatowym przy Katedrze Teletechniki Łączeniowej (od r. 1963 przemianowej na Katedrę Telekomutacji) na Wydziale Łączności. W l. 1955–6 był P. prodziekanem Wydziału Łączności. Wykładał głównie telekomutację, a zwłaszcza o telefonicznych centralach i systemach automatycznych, organizował odpowiednie pracownie i laboratoria do ćwiczeń oraz kierował w tym zakresie pracami dyplomowymi studentów; opracowywał i unowocześniał tematykę ćwiczeń i instrukcje do zadań oraz schematy modelowe automatycznych central telefonicznych.
P. ogłosił wiele artykułów fachowych, głównie w „Zeszytach Naukowych Politechniki Warszawskiej”, „Przeglądzie Telekomunikacyjnym” i „Archiwum Elektrotechniki”. Opracował książkę pt. Automatyczne centrale telefoniczne systemu Crossbar (W. 1965), która była wówczas jedyną większą pracą na ten temat w Polsce, i otrzymał za nią (pośmiertnie) nagrodę ministra szkół wyższych. Napisał obszerny skrypt pt. Telefonia (W. 1951–3 I–V). Był też redaktorem i autorem wstępu do książki zbiorowej pt. „Centrale telefoniczne z wybierakami krzyżowymi” (W. 1964, Wyd. 2., W. 1965). P. prowadził wiele badań w dziedzinie automatyzacji ruchu telefonicznego i wyboru systemów telekomutacyjnych w Polsce. Działał m. in. jako kierownik grupy roboczej w Zespole Ekspertów Telekomutacji Min. Łączności dla wytyczania postępu technicznego w rozwoju automatyzacji ruchu telefonicznego, opracowywał odpowiednie zalecenia techniczne w tym zakresie. Był wieloletnim doradcą naukowym w resortach przemysłu ciężkiego i łączności, konsultantem i od r. 1965 członkiem Rady Naukowej w Instytucie Łączności w Warszawie. W l. 1945–8 był członkiem zarządu Sekcji Telekomunikacyjnej Stowarzyszenia Elektryków Polskich i z jej ramienia wchodził w l. 1946–7 w skład komitetu redakcyjnego „Przeglądu Telekomunikacyjnego” i „Kwartalnika Telekomunikacyjnego”. Zmarł 21 V 1966 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera, wprost 284-d-4-1).
W małżeństwie z Danutą z Jakubowskich, filologiem, P. miał dzieci: Zofię (ur. 1945), skrzypaczkę, Michała (ur. 1947), elektronika, i Halinę (ur. 1950), reżysera dźwięku.
Bibliografia publikacji pracowników Politechniki Warszawskiej 1944–1974, W. 1975 II; Publikacje pracowników naukowych Wojskowej Akademii Technicznej 1951–1965, W. 1966; Spis inżynierów elektryków polskich, W. 1936; – Historia elektryki polskiej, W. 1974 III; Instytut Łączności – XXV-lecie 1951–1976, W. 1976 s. 31; – „Biul. Techn. Min. Łączności” 1966 nr 3 s. 31 (życiorys, fot.); „Przegl. Elektrotechn.” 1939 nr 12 s. 655, 1946 nr 2 s. 66, 67, nr 3 s. VI, 1947 nr 9–10 s. VIII; „Przegl. Telekomunikacyjny” 1966 nr 1 s. 1, 7, nr 8 s. 252 (życiorys, fot.); „Przegl. Teletechn.” 1935 nr 5 s. 151, 1936 nr 1 s. 26, 1937 nr 6 s. 183, 187, 1938 nr 5 s. 153, nr 11 s. 277; „Roczn. Warsz.” R. 9: 1969 s. 433, – Nekrologi z r. 1966 „Tryb. Ludu” nr 141 s. 5, „Tyg. Powsz.” nr 29, „Życie Warsz.” nr 123 s. 6, nr 124 s. 7, 8; – Arch. Politechn. Warsz.: Akta studenckie, nr albumu 9953, akta profesorów, sygn. 2049; Arch. Stowarzyszenia Elektryków Pol. w W.: Księga protokołów Stow. Teletechników Pol. z l. 1935–9 (mszp.), Księga protokołów zebrań zarządu Sekcji Teletechnicznej SEP z l. 1945–51 (mszp.); – Informacje żony Danuty Palczewskiej i Henryka Śmigielskiego.
Jerzy Kubiatowski