INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Antoni Ludwik Rudomina Dusiacki h. Trąby  

 
 
brak danych - 1756
Biogram został opublikowany w latach 1989-1991 w XXXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rudomina Dusiacki Antoni Ludwik h. Trąby (zm. 1756), podkomorzy brasławski, poseł na sejmy. Pochodził z duksztańskiej linii Rudominów. Był synem Jana Kazimierza, podkomorzego brasławskiego, i Zofii z Suffczyńskich.

W r. 1713 otrzymał wójtostwo Zupin w Inflantach, a w r. 1718 (jako rotmistrz) leżącą tamże królewszczyznę Teresmujża. Od r. 1721 (lub wcześniej) do r. 1738 miał star. niegrodowe Subocz na Żmudzi. W l. dwudziestych pełnił urząd starosty sądowego birżańskiego. Dn. 21 X 1724 został podkomorzym brasławskim. Prawdopodobne wydaje się zdanie Jana Strutyńskiego, rekomendującego na sejmie 1752 r. «IMci Pana Rudominę szesnaście razy posługującego, sześć razy deputata do układania konstytucji i raz posła do państwa rosyjskiego», choć brak niektórych danych nie pozwala w pełni tego potwierdzić. Zapewne to właśnie R. posłował z Inflant na sejm 1720 r. Być może był też posłem na sejm 1724 r., zaś na sejmie 1726 r. został wyznaczony do komisji do rozmów z dworem berlińskim. Na sejm grodzieński 1729 r. R. posłował z pow. brasławskiego. Dn. 22 VIII t.r. wraz z grupą 20 posłów podpisał manifest negujący legalność tego sejmu. Był posłem brasławskim także na sejm 1732 r. Nadal wiązał się z opozycją m. in. z Bogusławem Gosiewskim, bpem smoleńskim, i Marcjanem Ogińskim, woj. witebskim. Działając w porozumieniu z ambasadorem francuskim A. Montim już pierwszego dnia obrad R. sprzeciwił się zagajeniu sejmu. Powołując się na instrukcję i prawo o alternacie wyszedł z izby wraz z dwoma innymi posłami. Od posła rosyjskiego F. K. Loewenwoldego, który także starał się o niedojście sejmu, R. otrzymał dwie pary soboli.

Na sejm konwokacyjny R. posłował z Inflant; podpisał akt konfederacji generalnej 27 IV 1733. Wyznaczono go do rady u boku prymasa. W czerwcu 1733 wyjechał R. w poselstwie do Petersburga (instrukcja z 9 VI t.r.). Dotarł tam po sześciu tygodniach, jego podróż była celowo opóźniana na polecenie gabinetu rosyjskiego. Miał donieść carowej Annie Iwanownej o postanowieniach sejmu konwokacyjnego i starać się o przychylność Rosji podczas zbliżającej się elekcji. Wiózł też inspirowany przez prymasa Teodora Potockiego list kaszt. krakowskiego Janusza Wiśniowieckiego do kniazia I. Trubeckiego, obwiniający Niemców z otoczenia Anny Iwanowny o agresywne nastawienie wobec kandydatury Stanisława Leszczyńskiego. R. działając wg zaleceń prymasa i ambasadora Montiego rozmawiał w tym duchu z ministrami rosyjskimi podczas konferencji 11 VIII t.r., starając się o ich poparcie dla Leszczyńskiego. W Petersburgu specjalnie zwlekano z odpowiedzią na instrukcję R-y, otrzymał ją dopiero 29 VIII, już po rozpoczęciu sejmu elekcyjnego. Zapewne dopiero w r. 1735 przeszedł R. na stronę Augusta III, z pow. brasławskiego posłował na sejm pacyfikacyjny w t.r., a po rozejściu się sejmu, jako konsyliarz z Inflant, był na radzie konfederacji warszawskiej 9 XI. Był także posłem inflanckim na sejmie pacyfikacyjnym 1736 r. Zaraz po powitaniu króla domagał się ewakuacji obcych wojsk i stale żądał, aby w tej sprawie podjęto decyzję w pierwszej kolejności. Po sejmie starał się o laskę nadworną lit. Został wybrany na komisarza do aukcji wojska z woj. inflanckiego. Przewodniczył litewskiej komisji do aukcji wojska obradującej w Grodnie i limitowanej w r. 1737. Kierował jej pracami w r.n. i starał się nie dopuścić do konfliktu z Radziwiłłami, odwlec postanowienia w sprawie dóbr neuburskich do przyjazdu Michała Kazimierza Radziwiłła, hetmana polnego lit. Wziął pieniądze za zmianę pierwszego antyradziwiłłowskiego projektu komisji, bronił ich interesów licząc na zapłatę i ciągle się jej domagając. Nie potrafił zapewnić sprawniejszego przebiegu obrad, chociaż zakończono je przygotowaniem odpowiedniego dokumentu, który miał być przedstawiony sejmowi. Po zakończeniu Komisji krążyły pogłoski, że «JmP marszałek sobie nie szkoduje na worku i choćby niepięknym, ale dobrze napakowanym marmorem inquitatis». R. odnosił się sceptycznie do pogłosek o konfederacji na Litwie w początku 1738 r. i starał się o uspokojenie nastrojów. W tym czasie zabiegał u Józefa Mniszcha, marszałka w. kor., o star. uszpolskie, a także o poparcie starań o jakieś dygnitarstwo. Na sejmie 1738 r. jako poseł brasławski R. domagał się aukcji wojska i wysłania delegacji do H. Keyserlinga w celu załatwienia ewakuacji wojsk rosyjskich i uzyskania odszkodowania za spowodowane przez nie zniszczenia w Rzpltej. Występował przeciw tamującym obrady. Został deputatem do układania projektów konstytucji. Domagał się czytania postanowień komisji grodzieńskiej. W r. 1740 chciał kandydować do Trybunału Lit. a nawet myślał o uzyskaniu jego laski. Zrezygnował na rzecz zabiegów o poselstwo i porozumiewał się w tej sprawie m. in. z J. Mniszchem. Wybrany został na posła z pow. brasławskiego. Już na pierwszej sesji zatamował aktywność, żądając zapewnienia, iż następny sejm będzie zwołany w Grodnie. Szybko jednak przywrócił możliwość dalszych obrad. Został deputatem do układania konstytucji. Także na sejm 1744 r. posłował z pow. brasławskiego. Domagał się m. in. weryfikacji komisji grodzieńskiej do aukcji wojska i uregulowania skarbu. Na sesji prowincjonalnej lit. wybrano go do układania projektu aukcji. Proponował podatek po 1 złp. od domu w miastach i miasteczkach. W jednym ze spisów posłów na sejm 1746 r. R. wymieniony jest jako poseł z Inflant, lecz informacja ta nie jest potwierdzona.

R. posiadał część dóbr Dukszty w pow. brasławskim, które kupił w r. 1730, znajdowały się tam groby Rudominów. Miał też Drujkę w woj. wileńskim. Był R. «wielkim przyjacielem i dobrodziejem» jezuitów. W Duksztach przy rezydencji dyneburskiej założył misję w r. 1729. W r. 1738 wydał R. w Wilnie pracę jezuity Andrzeja Rudominy pt. „Fortuna państw i panujących”, będącą tłumaczeniem łacińskiego dzieła J. E. Chokiera, a wydaną po raz pierwszy (Wil.) w r. 1652 pt. „O odmianie państw i zgubie panujących”. R. zmarł w r. 1756.

Pierwszą żoną R-y (ślub w r. 1720) była Franciszka z Godebskich (wg Uruskiego – Barbara), z którą miał syna Mikołaja Andrzeja (ur. 1721). Z drugą żoną Heleną z Kościuszków R. nie miał dzieci.

 

Słown. Geogr. (Dukszty); – Uruski, XV; Żychliński, IV, VI 215, 293, 301, 316; – Askenazy A., Dwa stulecia, W. 1903 I 106, 107; Hedemann O., Historia Powiatu Brasławskiego, Wil. 1930 s. 389, 392, 427, 428; Konopczyński W., Liberum veto, Kr. 1918 s. 330; Rostworowski E., O polską koronę. Polityka Francji w latach 1725–1733, Wr. 1958; Skibiński M., Europa a Polska w dobie wojny o sukcesję austriacką w latach 1740–1745, Kr. 1912 II; Załęski, Jezuici, III, IV cz. 2; Zielińska Z., Walka „Familii” o reformę Rzeczpospolitej 1743–1752, W. 1983; – Akty Vil. Archeogr. Kom., XII; Birżų dvaro teismo knygos 1620–1745, Par. V. Raudeliūnas, R. Frikovičius, Vilnius 1982; Diariusze sejmowe z w. XVIII, III; Metryka Litewska. Księga Sigillat 1709–1719, W. 1987; Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy wojewody mińskiego (1666–1721), W. 1862 s. 299, 356; Teka Podoskiego, III 304, 319, IV 105, 155, 428, 445, 469, 585, 707, 716, 783; – AGAD: Arch. Radziwiłłów Dz. IV t. 30 k. 413, Dz. V 59/2520, 193/9197, Dz. VI II-64 k. 66, II-80, k. 109, Ros LIII/14; AP w Tor.: k. II VI 27 k. 37; B. Czart.: rkp. 212 s. 736, rkp. 214 s. 680, rkp. 571 IV s. 56, 86, 108, rkp. 565 IV s. 162, 479–480, rkp. 597 s. 190, 206, MNK 51 s. 592; B. Narod.: BOZ 950 k. 332; B. Ossol.: rkp. 2702 II k. 139, 141, 145, 133, 136, rkp. 3579/III k. 622.

Henryk Palkij

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.