INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Antoni Marcin Sienkiewicz  

 
 
1690-10-23 - 1752-05-01
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sienkiewicz Antoni Marcin, imię zakonne Bernard od św. Antoniego Padewskiego, pseud. i krypt.: Apollo Collegium Krakowskiego Scholarum Piarum, Apollo Szczuczyński Scholarum Piarum, Apollo Warszawski Scholarum Piarum, B.a S.A.P.S.P. (1690–1752), pijar, panegirysta, pedagog. Ur. 23 X w Warszawie, prawdopodobnie w rodzinie mieszczańskiej.

Dn. 15 VIII 1705, zapewne po ukończeniu szkół pijarskich, S. wstąpił do zgromadzenia pijarów. Nowicjat, zakończony złożeniem ślubów zakonnych 15 VIII 1707, odbył w Podolińcu, gdzie najprawdopodobniej również – ponieważ było to ówcześnie jedyne profesorium pijarskie prowincji polskiej – ukończył dwuletnie studium humanistyczne i filozoficzne oraz odbył praktykę nauczycielską. Następnie pracował S. kolejno jako nauczyciel infimy, gramatyki, poetyki, poetyki i retoryki oraz retoryki w szkołach pijarskich w Warszawie, Rzeszowie (1718), Piotrkowie (1718–19), Szczuczynie Mazowieckim (1720) i Warszawie (1720–3). Tam też studiował w seminarium zakonnym teologię i uzyskał święcenia kapłańskie. Od r. 1724 przebywał w Krakowie jako profesor kolegium pijarskiego i nadworny teolog bpa krakowskiego Felicjana Konstantego Szaniawskiego. Po ufundowaniu przez biskupa w r. 1730 w Łukowie tzw. Konwiktu Szaniawskiego (dla 10 ubogich uczniów tamtejszego kolegium pijarskiego z rodziny Szaniawskich) pełnił S. przez 3 lata funkcję jego regensa. Następnie był kolejno rektorem w Krakowie i Podolińcu, a w l. 1742–3 pełnił urząd konsultora prowincji w Łukowie. W l. 1743–5 przebywał w Lublinie jako spowiednik wizytek i kaznodzieja kościoła pijarskiego.

W czasie pracy nauczycielskiej w kolegiach w Rzeszowie i Piotrkowie S. pisał i wystawiał na scenie szkolnej (opublikowane następnie drukiem) dialogi alegoryczno-historyczne: Patres patriae primi Poloniae principes… dialog w 3 aktach odegrany przez uczniów w okresie karnawału r. 1718 w Rzeszowie oraz Thermae lustrales Ioviniano principi abolita fastus insania salutares, wystawiony w kolegium piotrkowskim 16 II 1719. Był też autorem m.in. dwóch mów ku czci św. Tomasza z Akwinu; jedną z nich Angelus de comitibus innocentiae doctor (W. 1722) zadedykował nuncjuszowi papieskiemu V. Santino. Główną domeną pisarstwa S-a były jednak liczne łacińskie i polskie, prozatorskie i wierszowane panegiryki pisane w imieniu kolegiów i domów pijarskich ku czci dostojników kościelnych, bpa poznańskiego Jana Tarły (Angelus Posnaniensis Ecclesiae Joannes…, W. 1723), czy prymasa Teodora Potockiego (Fortuna regni…, W. 1724). Najwięcej panegiryków pisał wszakże S. dla uczczenia licznych ślubnych uroczystości par szlacheckich, skromniej lub świetniej urodzonych dobrodziejów zgromadzenia; parokrotnie oddzielnie, po łacinie dla pana młodego i po polsku dla panny młodej. Drukowane były przez warszawską oficynę pijarską, krakowskie oficyny mieszczańskie, a okazjonalnie także przez wileńską drukarnię jezuitów. Pompatyczności i przesadzie stylu tytułów odpowiadał styl panegiryków, ich groteskowość i brak treści, a również język i obrazowanie utrzymane w stylu zdegenerowanego baroku. Był S. panegirystą niesłychanie płodnym, wydawał wiele, także anonimowo, toteż wykaz jego publikacji zebrany przez Estreichera jest (wg autora „Bibliografii polskiej’) niepełny i autorsko nie zawsze pewny.

Od r. 1750 S. leczył się w domu zakonnym w Chełmie i tam zmarł 1 V 1752.

 

Estreicher; Enc. Org.; Bielski, Vita et scripta, s. 40–41; Horánỹi, Scriptores, II 669–71; – Arch. Pijarów w Kr.: rkp. 19, Matricula provinciae Polonae Scholarum Piarum, rkp. S–7 s. 165, Professiones in Domo Podoliniensi factae ab a. 1685 (odpis ks. A. Pitali).

Elżbieta Aleksandrowska

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.