INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Antoni Radzicki h. Nałęcz  

 
 
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Radzicki Antoni h. Nałęcz (ok. 1685–1748), sędzia ziemski zakroczymski, poseł na sejmy. Był synem Stanisława, podstolego zakroczymskiego (1688), posła zakroczymskiego 1707 r. na poparcie konfederacji sandomierskiej, oraz Anny z Jasieńskich. Pisał się «na Kraśnie».

W czasie wojny północnej R. opowiedział się, podobnie jak ojciec, po stronie Sasa. W r. 1724 jako łowczy zakroczymski, został wybrany na drugim, po zerwaniu pierwszego, sejmiku zakroczymskim na posła na sejm warszawski (2 X – 13 XI). W r. 1726 R. przejął innotescencje (list królewski) na elekcję sędziego ziemskiego i z pominięciem grodu zakroczymskiego oblatował je w ciechanowskim, «elekcją sfabrykował» i na tej podstawie uzyskał dla siebie 29 V t. r. nominację królewską. Wówczas szlachta wybrała 5 plenipotentów, którzy mieli zabiegać w sądach królewskich względnie w Trybunale Kor. o cofnięcie dyplomu królewskiego. Spór zakończył się dopiero w r. 1729; król osadził popieranych przez szlachtę kandydatów na urzędach ziemskich, a sejmik uznał R-ego na urzędzie sędziego. R. posłował na sejm grodzieński 1726 r. (występując jako sędzia) i został na nim wybrany do komisji dla negocjacji z dworem berlińskim w sprawach odebrania Elbląga i wykupu Drahimia «i windykowania ludzi gwałtem pozabieranych». Szlachta zakroczymska na sejmiku przedsejmowym w sierpniu 1728, w przewidywaniu rozpatrywania na sejmie sprawy ordynacji ostrogskiej, zaleciła posłom staranie o umieszczenie w odnośnej konstytucji sejmowej punktu o przyznaniu R-emu w dziedziczne władanie wiosek Niemowicze i Czudle w kluczu stepańskim w woj. wołyńskim, nadanych «domowi pp. Radzickich więcej jak od stu lat iure haereditario…» przez książąt Ostrogskich. Dn. 21 VIII 1730 został R. na sejmiku zakroczymskim wybrany na posła na sejm nadzwycz. w Grodnie; 14 I 1733 był marszałkiem powtórnego (pierwszy nie doszedł do skutku) sejmiku zakroczymskiego przed sejmem nadzwycz. warszawskim 1733 r. Na sejm konwokacyjny t. r. R. posłował również z ziemi zakroczymskiej. Dn. 13 IV t. r. uczestniczył w popisie swej ziemi. Na konwokacji powołany został do komisji do zrewidowania ekonomii malborskiej i rogozińskiej. Prace zaczęto 28 VII, a wyniki lustracji o «ich dochodach, przeszkodach, uszczerbkach i ruinie» przedstawiono na sejmie elekcyjnym. Dn. 7 VII na popisie generalnym ziemi zakroczymskiej został rotmistrzem i duktorem pow. nowomiejskiego na elekcję. Był też z tego powiatu posłem na sejm elekcyjny i podpisał z synem Józefem wybór Stanisława Leszczyńskiego. Dn. 15 IX odbyło się w obozie pod Warszawą koło szlachty ziemi zakroczymskiej, na którym delegowano m. in. R-ego do rady do boku nowego króla.

Wkrótce R. znalazł się w obozie zwolenników Wettyna; 19 XI 1733 wysłany był przez sejmik jako przedstawiciel pow. nowomiejskiego do posła rosyjskiego K. G. Loewenwoldego ze skargą na wojsko rosyjskie, czyniące w ziemi zakroczymskiej «wielką dezolacją», a równocześnie z prośbą o zaniechanie wybierania dalszych prowiantów i furażów i o «rekompensę» za już wydane. Wobec dalszych żądań rosyjskich sejmik zakroczymski zlecił R-emu w grudniu t. r. dalszą misję do posła rosyjskiego. W styczniu 1734 posłował na sejm koronacyjny Augusta III w Krakowie. Jak się wydaje, został tam włączony do grona rezydentów do boku królewskiego, wyznaczonych przez popierającą Wettyna konfederację warszawską. W grudniu t. r. R. wyjeżdżał z ramienia sejmiku zakroczymskiego do dowództwa armii rosyjskiej w związku z żądaniem przez nie nowych kontyngentów. W lutym i marcu 1735 uczestniczył w Warszawie w obradach walnej rady konfederacji warszawskiej. Miał także poruszyć u posła rosyjskiego sprawę ciężarów ponoszonych przez ziemię na rzecz wojsk rosyjskich. We wrześniu t. r. został wybrany z sejmiku zakroczymskiego na posła na sejm pacyfikacyjny. Równocześnie szlachta zakroczymska wysłała go do posła rosyjskiego H. Kayserlinga, celem omówienia wciąż nie załatwionych wynagrodzeń za ciężary ponoszone od wojsk rosyjskich. R. uczestniczył w radzie konfederacji warszawskiej odbytej w listopadzie t. r., po sejmie który rozszedł się bez wyboru marszałka. Na sejmiku przedsejmowym zakroczymskim 15 VIII 1744 R. polecany był «łasce rozdawczej» króla. Sejmik elekcyjny 11 VII 1748 przedstawił królowi, już po śmierci R-ego, czterech kandydatów na stanowisko sędziego ziemskiego. Zmarł więc R. niewątpliwie w połowie 1748 r.

Żonaty z Kunegundą z Żabickich, pozostawił R. synów Józefa (zob.) i Kaspra.

 

Święcki T., Historyczne pamiątki, W. 1859; Uruski; Elektorowie; – Vol. leg., VI 416, 599, 612; – AGAD: Sigillata 21 s. 86, 90; Arch. Państw. w Ł.: Arch. Kossowskich z Głogowy, Sejmiki 1733 nr 30; B. PAN w Kr.: rkp. 8354, Teki Pawińskiego nr 37: Lauda zakroczymskie, k. 127, 131v., 153, 158, 168v., 172, 173, 175, 179, 184, 208.

Dobromiła Szczygielska i Wacław Szczygielski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.