Molicki Antoni Sebastian, pseud. i krypt. Ludomir Siewiński, W. Z. (1847–1924), filozof, urzędnik. Ur. 16 I w Lipnie, w Król. Pol., był synem Ludwika, kupca i członka powiatowego komitetu powstańczego w r. 1863, i Agnieszki z Chranickich. Uczęszczał do gimnazjum gubernialnego w Płocku, gdzie uzyskał maturę w r. 1866. T. r. podjął studia w Szkole Głównej Warszawskiej na Wydziale Prawa i Administracji, przerywając je w r. 1869, zapewne w związku z ówczesną zasadniczą reorganizacją Szkoły. Od r. 1870 osiadł w Krakowie. Wpierw w UJ przez dwa semestry kontynuował studia na Wydziale Filozoficznym, a 14 XII 1874 uzyskał tamże stopień doktora filozofii na podstawie rozprawy Stanowisko filozofii Karola Libelta i stosunek jego do innych współczesnych filozofów polskich (Lw. 1875). Rozpoczął następnie krótkotrwały, lecz intensywny okres pracy na polu filozofii, doprowadzając do ustalenia zasadniczych wytycznych swego teoretycznego stanowiska – filozofię ujmował mianowicie jako tzw. tagmonlogię (tagma = porządek), czy też właściwiej, w wyniku wniesionej poprawki, jako tagmatologię, czyli naukę o porządku istności. Wstępne przedstawienie takiego stanowiska, do którego dochodził już w początkach lat siedemdziesiątych, zawarł w pracy Wykład systematyczny tagmonlogii czyli dotychczas tak zwanej „filozofii”. Część przygotowawcza. Wstęp do tagmonlogii (Kr. 1875). Jego obronę przed zarzutami krytyków (głównie Henryka Struvego) przeprowadził w artykule Kilka słów w sprawie „filozofii” i tagmonlogii („Wiek” 1876 nr 175–8). Dalszą rozbudowę stanowiska, w oparciu o teoriopoznawcze i metodologiczne podstawy budowanego systemu wiedzy, podjął w dziele Wykład systematyczny tagmatologii to jest nauki o porządku istności. Część fundamentalna. Metodologia (Kr. 1879).
Ostatnią pracę przygotował M. w związku z konkursem na wakującą po śmierci Józefa Kremera katedrę filozofii w UJ. Wraz z wcześniejszymi swymi opracowaniami przedstawił ją jeszcze w rękopisie do oceny powołanej przez Wydział Filozoficzny UJ komisji i gdy z końcem 1877 r. okazało się, że wybór padł na Maurycego Straszewskiego, przerwał dotychczasową działalność i na długie lata zamilkł jako filozof. Swym niewygasłym dążeniom systemotwórczym dał jeszcze raz wyraz u schyłku życia ogłaszając czterotomową Encyklopedię syntezy nauk (Kr. 1914–15), dzieło, które scalało jego wcześniejsze filozoficzne przemyślenia i które zarazem dopełniało je w częściach dotąd pominiętych. Wtedy jednak tagmatologia M-ego nikogo już nie zajmowała.
Niepowodzenie w staraniach o katedrę uniwersytecką utrwaliło zawodowe więzi M-ego z Tow. Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie. Związał się z tą instytucją w r. 1876, w jej ramach przechodził przez kolejne, w sumie jednak niewysokie, urzędnicze awanse, by w r. 1903 przejść w stan emerytalny. Nagromadzające się doświadczenia zawodowe wykorzystywał w ogłaszanych drobnych wypowiedziach społeczno-ekonomicznych, z których wartość dokumentacyjną posiada przede wszystkim Odpowiedź Panu St. Szczepanowskiemu na jego „Nędzę Galicji” (Kr. 1890) oraz w studiach ekonomiczno-finansowych w rodzaju Ueber die Grundlage der Hageltarifierung (Wien 1899) czy Kasy Oszczędności w Galicji z końcem wieku XIX (Kr. 1903). Artykuły z tej dziedziny ogłaszał także w „Ekonomiście Polskim”, „Lwowianinie” oraz „Związku”. Zabrał również głos w „Ognisku Domowym” dając wyraz swym żywym w latach osiemdziesiątych zainteresowaniom dla prac i działalności Stefana Buszczyńskiego. Ogłosił ponadto przekład „Dum” K. Rylejewa (Kr. 1885).
Miejsce w polskiej kulturze filozoficznej przełomu XIX i XX w. wyznacza M-emu przede wszystkim zamysł zbudowania nowej syntezy nauk w oparciu o zasady i metodę «tagmatologii». O filozofii dotychczasowej sądził M. w sposób skrajnie krytyczny. Źródło wszystkich niekonsekwencji, sporów i rozbieżnych dążeń filozofów upatrywał w braku jednej jedynej zasady, na miejsce której wprowadzano tylko czynniki będące środkami badania: był to rozum u racjonalistów, doświadczenie u empirystów, wiara u mistyków. Zasada może zaś być właściwie wyznaczona jedynie ze względu na ostateczny cel poznania, ten zaś był dotąd pojmowany fałszywie, mianowicie ontologicznie: uwagę filozofów zaprzątało dowodzenie istnienia na tle porządku rzeczy. Tymczasem celem poznania winno być, odwrotnie, dowodzenie porządku i prawidłowości na tle istnienia, co całemu postępowaniu badawczemu nada charakter tagmatoniczny, a wiedzy w ten sposób zdobytej postać systemu tagmatologii. Proponowana nowa synteza wiedzy miała zatem postępować odmiennie od dotychczasowych prób filozofów. Obca jej miała być dążność metafizyczna. Przekonanie to zbliżało M-ego do obozu pozytywistów. Nowa synteza miała zrzec się dotychczasowych dowodzeń odnoszących się do istnienia bytów fizycznych czy natur duchowych, miała być skupiona na rozpoznawaniu porządku, w jakim objawiają się byty poszczególne. Sposobem jego uchwycenia i wyrażenia pozostaje matematycznie pojęta prawidłowość stosunków między wielkościami, stąd postępowanie matematyczne to zarazem najbardziej pewne dowodzenie powszechności porządku w świecie natury i ducha. W koncepcji tagmatologii M-ego centralne miejsce zajmowały zatem pojęcia porządku oraz prawidłowości. Porządek w sferze myśli jest abstrakcyjnym obrazem porządku w świecie konkretów – oto jedna z głównych tez tagmatologii, którą M. nawiązywał do głośnego w tym czasie w filozofii nurtu ideo-realizmu. Z kolei pojęcie prawidłowości funkcjonowało w poglądach M-ego jedynie w sensie najpowszechniejszych zasad wydobytych z pierwotnych działań matematycznych, w rodzaju np. zasady proporcji arytmetycznej.
Tagmatologia spotkała się z surową i najczęściej słuszną krytyką ze strony współczesnych M-emu. Zarzucano jej przesadny krytycyzm w ocenie przeszłości filozofii przy jednoczesnym niedostatku kontroli i wymaganej jasności propozycji zgłaszanych. Dostrzegano u M-ego nazbyt dowolne traktowanie historii filozofii oraz przesadne roszczenia do ostatecznego rozwiązania nawet najbardziej złożonych problemów natury bytu i ludzkiego poznania. Sam zamysł zastąpienia filozofii czymś nowym uważano za godny uznania, lecz zastępowanie jej tagmatologia – za przedsięwzięcie niefortunne i pozornie nowe. W recenzjach i omówieniach jego poglądów krytykowano ich dogmatyczne i eklektyczne nastawienie. Krytykując w ten sposób dążenia przewodnie M-ego, a w szczegółach występując także przeciwko wielu dalszym jego usiłowaniom, gubiono jednak zarazem te wątki dzieła, których uwzględnienie wydaje się być niezbędne dla kompletności oceny i które uchylają wyłącznie negatywny sąd o rezultatach pracy M-ego. Dzieła jego zawierają wiele opinii ważnych dla poznania polskiej filozofii i jej twórców w XIX w. Zawierają też przemyślenia nad strukturą wiedzy filozoficznej i w zakresie koncepcji „Wstępu” do filozofii przedstawiają materiał jeden z najbogatszych w naszym piśmiennictwie. Zrozumienie wagi postępowania dowodowego w badaniu naukowym nakazuje również uwzględniać prace M-ego w szeroko pojmowanej krytyce poznania, a w rozwoju metodologicznej refleksji nad poznaniem w szczególności.
M. zmarł 18 X 1924 w Krakowie w Zakładzie Opiekuńczym Helclów, gdzie po śmierci żony spędził resztę życia. Pochowany został na cmentarzu Rakowickim.
Żonaty z Marią z Chróściechowskich (1857–1922) pozostawił jedynego syna Władysława.
Bibliogr. filozofii pol., 1865–95; Filoz. w Pol. Słown., (bibliogr.); Bar, Słownik pseudonimów, II 135; – Chmielowski P., Zarys literatury polskiej z ostatnich lat dwudziestu, 2. wyd., W. 1886 s. 325; Głombik Cz., Ludzie, poglądy i idee w sporze o krakowską katedrę filozofii (1875–1877), „Studia Filoz.” 1976 nr 4 s. 225–37; Lissowski Cz., Powstanie styczniowe w ziemi dobrzyńskiej, Płock 1938 s. 15–18; Smoleński W., Monteskiusz w Polsce wieku XVIII…, W. 1927 s. 3–4; Struve H., Historia logiki jako teorii poznania w Polsce, 2. wyd., W. 1911; tenże, Wstęp krytyczny do filozofii czyli rozbiór zasadniczych pojęć o filozofii, 3. wyd., W. 1903; Tatarkiewicz W., Losy krakowskiej katedry filozofii w XIX wieku, w: Pisma zebrane, W. 1971 I 206–7; – Szematyzmy Król. Galicji, 1876 s. 850; – Kalendarz Krak. J. Czecha, 1877 s. 84 (także z n. l. do r. 1903); – Arch. Państw. w Kr.: Spis ludności z 1880 r., Dz. V, poz. 182, Spis ludności z 1910 r. II, poz. 1249; Arch. UJ: S. II 514 Album Universitatis Jagellonicae Cracoviensis ab anno 1868/69–1892/93, W. F. poz. 96, S. II 107 Katalog główny studentów UJ za r. szk. 1869/70 II półr., W. F. poz. 37, S. II 108 Katalog główny studentów UJ za r. szk. 1870/71 I półr., W. F. poz. 48, S. II 519 Liber promotionum Universitatis Jagellonicae 1872–1893 poz. 116, W. F. II 478 Molicki Antoni, W. F. II 42 Protokoły posiedzeń Rady W. F. UJ od r. szk. 1865/66 do 1874/75 k. 309, W. F. II 43 Protokoły posiedzeń Rady W. F. UJ od r. szk. 1875/76 do 1884/85 k. 48–49, 64–65; B. Jag.: rkp. 6522 IV, Korespondencja Józefa Ignacego Kraszewskiego z lat 1863–87 LXII k. 161, rkp. przybytki 7/1960, Korespondencja Henryka Struvego k. 209–210; B. PAN w Kr.: rkp. 2064, Korespondencja Stefana Buszczyńskiego III k. 677– 678, IV k. 94, 101a–102, 152, 210–211, 233, 340–341; Księga zmarłych z l. 1924–25–26 Cmentarza Rakowickiego w Kr., poz. 2443; WAP w Bydgoszczy: Księga metrykalna parafii katol. w Lipnie 1847, akta urodzeń nr 57; WAP w Płocku: Gimnazjum Męskie w Płocku, 68, akta dotyczące promocji, świadectw i patentów 1859–1876.
Czesław Głombik