Szklarski Antoni (1805–1860?), powstaniec listopadowy, emigrant.
Ur. 1 VI w Skawinie pod Krakowem, był synem Teresy i Michała.
S. studiował od r. 1826 na Wydz. Filozofii i Prawa UJ. W r. 1828 przeniósł się na Uniw. Warsz., gdzie od 16 XI t.r. był studentem Wydz. Prawa i Administracji. Praktykował przez rok w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. Po wybuchu powstania listopadowego wstąpił do Legii Nadwiślańskiej, utworzonej w lutym 1831 z Polaków z zaboru austriackiego. Wiosną t.r. został członkiem Tow. Patriotycznego. Pod dowództwem ppłk. Andrzeja Kroczyńskiego walczył w stopniu podporucznika pod Międzyrzeczem (29 VIII i 6 IX), Opatowem (9 IX) i Chotczą (19 IX).
Po upadku powstania emigrował S. do Francji; w październiku 1832 przybył do Zakładu w Bourges, skąd 21 XI t.r. został przeniesiony do Zakładu w Blois. Był wtedy członkiem Komitetu Wojskowego Lit. W lipcu 1834 wyjechał do Nantes, gdzie w sierpniu t.r. podjął pracę w biurze inżyniera rządowego. Dzięki pomocy finansowej ks. Adama Jerzego Czartoryskiego podjął we wrześniu 1835 naukę w École Centrale des Arts et Manufactures w Paryżu. Po ukończeniu studiów pracował od r. 1839 jako kreślarz (dessinateur) w Biurze Komitetu Artylerii Min. Wojny. W l. 1839–42 należał do Tow. Polskiego, zwanego też Klubem Polskim, a w r. 1841 został sekretarzem Tow. Przyjaciół Przemysłu, założonego przez Polaków, absolwentów École Centrale des Arts et Manufactures. Zainicjował i w r. 1844 redagował „Pamiętnik Towarzystwa Przyjaciół Przemysłu”, którego ukazał się tylko jeden numer; S. zamieścił w nim trzy artykuły: o raporcie na temat rozwoju kolei, próbach oświetlenia ulic «płynem elektrycznym» i latawcu parowym Wiliama Samuela Bensona. W r. 1846 otrzymał posadę inżyniera w Komitecie Artylerii Min. Wojny. Dn. 5 I 1849 przyznano mu obywatelstwo francuskie. T.r. starał się bezskutecznie o stanowisko podszefa przy kompanii dróg żelaznych rozpoczynających budowę trasy z Paryża.
S. interesował się aeronautyką i utrzymywał kontakty z innymi pasjonatami lotów powietrznych, m.in. Francuzem J. F. Dupuis-Dellcourtem i Anglikiem Ch. S. Parkinson-Fortescue oraz lordem Carlingford. Na początku l. pięćdziesiątych, prowadząc badania teoretyczne i praktyczne w tej dziedzinie, współinicjował założenie spółki aeronautycznej oraz napisał jej statut Compagnie pour l’exploitation de mon système par l’exposition publique (rkp. w B. Pol. w Paryżu), lecz do powstania kompanii ostatecznie nie doszło. Bezskutecznie próbował opatentować w Wielkiej Brytanii konstrukcję balonu cylindrycznego wykonanego z jedwabiu i lnu. Z tego czasu pochodzą jego prace: Nouveau système d’Aérostat z rysunkami, Principes généraux de l’Aérostation et leur application à la navigation aérienne (1853), Aéronautique ou science de la navigation aérienne (1858), z mottem z „Ody do młodości” Adama Mickiewicza, oraz napisana pod pseud. Antoni de Skawina Essai d’un nouveau système de Navigation aérienne (rękopisy w B. Pol. w Paryżu). W r. 1851 przekazał część swej biblioteki (132 woluminy) do Biblioteki Polskiej w Paryżu. Dn. 26 III 1859 złożył cesarzowi Napoleonowi III memoriał Exposé des moyens propres à assurer l’ordre et la paix de l’Europe, zawierający projekt przebudowy Europy w wielką federację narodów pod przewodnictwem Francji (bruliony i kopie tego memoriału, przechowywane w zbiorach raperswilskich , spłonęły podczas drugiej wojny światowej). S. zmarł prawdopodobnie wiosną 1860 w Paryżu.
S. był żonaty i miał dzieci. W r. 1860 wdowa przekazała pozostałe po nim rękopisy i materiały do Komisji Funduszów Emigracji Polskiej (obecnie w B. Pol. w Paryżu).
Gerber, Studenci Uniw. Warsz.; Lewa k–Więckowska, Zbiory B. Rap. Katalog; – Bielecki R., Zarys rozproszenia Wielkiej Emigracji we Francji 1831–1837, W.–Ł. 1986; Konarska B., Polskie drogi emigracyjne. Emigranci polscy na studiach we Francji w latach 1832–1848, W. 1986; Rederowa D., Polski emigracyjny ośrodek naukowy we Francji w latach 1831–1872, W. 1972 s. 175–85; – „Dzien. Narod.” 1841 nr 33; – AGAD: Sejm i Senat Ks. Warsz. i Król. Pol., sygn. 19 s. 10–25; B. Czart.: Teki Emigrantów, rkp. 5546; B. Pol. w Paryżu: rkp. 230 (Pisma i notaty z zakresu aerostatyki i aeronautyki), rkp. 490, 529, 612 s. 593–6, rkp. 614, 631, 731, 881, 1647; Muz. A. Mickiewicza w Paryżu: rkp. 1057, 1058; Paraf. rzymskokatol. p. wezw. św. św. Szymona i Judy Tadeusza w Skawinie: Księga ochrzczonych, T. 1 s. 17 poz. 23.
Janusz Pezda